Społeczna odpowiedzialność biznesu (z ang. Corporate Social Responsibility; CSR) od wielu lat jest znakiem rozpoznawczym zrównoważonej działalności gospodarczej. Wraz z pogłębianiem się kryzysu klimatycznego ujawnienia w zakresie CSR przestały wystarczać. Pojawiły się dobre praktyki poszerzające zakres informacji niefinansowych o działania podejmowane przez firmy, a szczególnie spółki publiczne, z punktu widzenia ich wpływu na ochronę środowiska, społeczną odpowiedzialność oraz ład korporacyjny (z ang. Environmental, Social, Governance; ESG). Te trzy kategorie pozwalają przedsiębiorstwom lepiej rozumieć i mierzyć wpływ ich działań na obszar społeczny i środowiskowy w całym cyklu życia produktów czy usług. Stale zachodzące zmiany w raportowaniu informacji niefinansowych są na pewno widoczne, można je jednak bardziej przyrównać do spokojnego maratonu niż dynamicznego sprintu.
Prawie cztery lata temu znowelizowana ustawa o rachunkowości zaimplementowała do polskiego prawa unijną dyrektywę w sprawie ujawnienia danych niefinansowych. Dla wielu firm ujawnienie tych informacji stało się wymagane, jednak legislator pozostawił dużą dowolność w zakresie i szczegółowości prezentowanych danych, przez co polska praktyka rynkowa w zasadzie nadal się tworzy. W tym czasie niektóre z krajów Unii Europejskiej, jak Francja czy Hiszpania, wprowadziły istotne i obowiązkowe wymogi dotyczące raportowania informacji niefinansowych, w tym także obowiązek ich niezależnego przeglądu, weryfikacji przez stronę trzecią. Możemy zatem oczekiwać, że w nadchodzących latach nastąpi dalsza ewolucja i harmonizacja otoczenia regulacyjnego.
Potrzebę ujednolicenia wytycznych widzą zarówno spółki, jak i ich szeroko pojmowani interesariusze, w tym inwestorzy kapitałowi. Oczekiwania inwestorów wobec przedsiębiorstw w zakresie niefinansowej komunikacji rosną z każdym okresem sprawozdawczym, w szczególności w zakresie większej przejrzystości i zrozumienia prezentowanych danych. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w coraz większym stopniu podejmowane decyzje o finansowaniu opierają się na kryteriach pozafinansowych. Jednocześnie tylko połączona analiza informacji finansowych i niefinansowych pozwala w pełni zrozumieć plany tworzenia długoterminowej wartości firmy i stanowi kompletne źródło informacji o kondycji spółki. Stąd też firmy, w tym spółki giełdowe, które chcą pozyskiwać inwestorów w długim horyzoncie czasu, powinny uwzględniać w swoich strategiach nie tylko czynniki ESG, ale także wysoki poziom raportowania informacji w tym zakresie.
W nadchodzących okresach prawdopodobnie nastąpi przyspieszenie harmonizacji wytycznych, ponieważ aktualnie prowadzonych jest wiele międzynarodowych inicjatyw na rzecz ujednolicenia standardów raportowania. Także w ramach Unii Europejskiej toczą się dyskusje w sprawie podjęcia dalszych kroków w celu zharmonizowania wymogów sprawozdawczych, w tym między innymi prace nad aktualizacją wspomnianej unijnej dyrektywy. Na naszym lokalnym rynku Giełda Papierów Wartościowych, we współpracy w Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju, planuje opracowanie wytycznych w obszarze raportowania ESG dla spółek i inwestorów. Spółki powinny zatem już teraz zacząć przygotowania do rozbudowania raportowania.
Zmiany w raportowaniu informacji niefinansowych zostaną na pewno wprowadzone. Na ten moment otwarte pozostaje pytanie: kiedy i w jak szerokim zakresie dotkną sprawozdawczości emitentów.
