Ugody z frankowiczami również są kosztowne dla banków

To, co zyskują posiadacze kredytów powiązanych ze szwajcarską walutą na polubownym porozumieniu, dla kredytodawców jest stratą. Koszty te idą już w setki milionów złotych. Jednak niewiele instytucji podaje takie informacje.

Koszty poniesione w związku negocjacjami z tzw. frankowiczami wyniosły 364,5 mln zł w 2021 r. oraz 515,2 mln zł w 2022 r. – podaje grupa Millennium w swoich ostatnim sprawozdaniu finansowym. Santander Bank Polska informuje, że w minionym roku wynik grupy w efekcie zawartych ugód obciążyła kwota 183,2 mln zł, a BNP Paribas – że wykorzystał 150 mln zł rezerwy na ryzyko prawne kredytów CHF w związku z zawartymi ugodami.

Mniej rat i odsetek

Skąd te kwoty? Eksperci wyjaśniają, że kredyty hipoteczne, zaciągane zwykle na 20–30 lat, to długoterminowe instrumenty, a banki szacują, ile w całym okresie ich życia mogę im przynieść profitów. – Gdy taki kredyt podlega zmianom, musi to znaleźć swoje odzwierciedlenie w pozycjach bilansowych i wynikowych – mówi Kamil Stolarski, analityk Santander BM. – Różne podmioty ujmują to inaczej, niemniej w uproszczeniu można powiedzieć, że to po prostu koszty, które bank ponosi w efekcie realizowanego programu ugód z posiadaczami kredytów w CHF.

W przypadku przewalutowania kredytu frankowego na złote zwykle oznacza to redukcję pozostałego do spłaty kapitału. Tym samym bank musi „pożegnać” się z częścią przyszłych rat. Choć jednocześnie nowy kredyt złotowy jest zwykle wyżej oprocentowany niż ten frankowy, widać jednak nie rekompensuje to bankowi wszystkich strat.

GG Parkiet

Czasami ugoda zawierana jest też w formie przedterminowej spłaty kredytu na korzystnych dla klienta warunkach. Wówczas strata kredytodawcy może wynikać ze skróconego okresu płacenia odsetek.

– Patrząc z drugiej strony, takie dane dają też nam informację, jakie korzyści na ugodach odnoszą klienci – podkreśla Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ. Bo to, co jest stratą dla banku, dla frankowiczów jest zyskiem.

– Oczywiście w porównaniu z potencjalnymi korzyściami, jakie kredytobiorcy mogą uzyskać na drodze sądowej, polubowne rozstrzygnięcie sprawy nie wydaje się aż tak atrakcyjne – dodaje.

Kto i ile na plusie

Jednak skoro mowa o kwotach idących w setki milionów złotych, to też już coś jest. Tym bardziej że, jak wskazuje Sobolewski, na podstawie bankowych sprawozdań można też wyliczyć, ile na ugodzie zyskuje przeciętny frankowicz. Choć nie jest to proste ćwiczenie.

Przykładowo Millennium podaje, że w 2022 r. liczba aktywnych kredytów frankowych spadła o 7943. Przy kosztach rzędu 515,2 mln zł daje to ok. 65 tys. zysku na jednego klienta. Gdyby jednak wziąć pod uwagę tylko kredyty w CHF zamknięte po negocjacjach (których w 2022 r. było ok. 5750), to średni zysk rośnie do ok. 89 tys. Santander zawarł 2588 ugód (do końca 2022 r., z czego większość w 2022 r.), co przy kosztach na poziomie 183,2 mln zł daje frankowiczom średnio 80 tys. zł na plus.

W przypadku pozostałych banków notowanych na giełdzie borykających się z problemem kredytów w CHF trudno znaleźć podobne zestawienia na temat kosztów polubownych porozumień. Głównie dlatego, że nie ma takiego obowiązku informacyjnego, a w niektórych bankach programy ugodowe są w powijakach.

Ważna informacja

– A szkoda, bo takie analizy mogłyby stanowić dla frankowiczów ciekawy punkt wyjścia co do decyzji w sprawie kredytu w CHF. Zamiast tego mamy tylko wyliczenia kancelarii prawnych przekonujących, że jedyna droga to ta sądowa – ocenia jednej z ekspertów.

Ciekawym przypadkiem jest tu PKO BP. W swoim sprawozdaniu podał jedynie, iż „rozpoznał aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości 301 mln zł, które wynika z prowadzonego programu ugód”. Ale na tej podstawie według analityków można oszacować, że cała strata z tytułu porozumień z frankowiczami wyniosła ok. 1,6 mld zł (a owe 301 mln zł to kwota, która obniży podatek dochodowy).