Sprzedaż kredytów hipotecznych w 2022 r. może spaść o 40 proc.

Pomimo że jakość kredytów mieszkaniowych utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie, to od dwóch miesięcy obserwowane jest pogorszenie jakości portfela tych kredytów mierzone indeksem BIK. Jej dalszy spadek powstrzymają jednak wakacje kredytowe.

Ostatnie miesiące przynoszą wyraźne spadki na rynku kredytów mieszkaniowych. Wpływ na to mają m.in. rosnące stopy procentowe, przez które zdolność kredytowa Polaków spada. Prognozy mówią, że akcja kredytowa banków w tym roku wyraźnie wyhamuje.

Spadkowe półrocze

Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że sprzedaż wszystkich kredytów i pożyczek wyniosła w I półroczu łącznie 79,8 mld zł, czyli o 8,7 mld zł mniej niż w analogicznym okresie 2021 r. Tąpnięcie widać w hipotekach.

W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2022 r. banki i SKOK-i udzieliły łącznie 90,8 tys. kredytów mieszkaniowych, co oznacza spadek o 32,3 proc. rok do roku. Łączna kwota zaciągniętych hipotek wyniosła 31,59 mld zł i zanotowała spadek o 25,1 proc. rok do roku.

Warto przypomnieć, że w ubiegłym roku Polacy zaciągnęli kredyty mieszkaniowe na 88,7 mld zł, co oznacza, że był to pod tym względem rekordowy rok.

BIK ocenia, że niska sprzedaż kredytów hipotecznych w pierwszej połowie tego roku wynika przede wszystkim z mniejszej liczby udzielonych kredytów, czyli bardzo dużego spadku popytu. Według Mariusza Cholewy, prezesa BIK, jedną z kluczowych przyczyn takiego stanu rzeczy jest sukcesywnie malejąca zdolność kredytowa klientów, na co m.in. wpłynęły podwyżki stóp procentowych.

Rada Polityki Pieniężnej od października ub.r. co miesiąc podnosi stopy procentowe, które wynoszą już 6,5 proc. Z kolei stawki WIBOR 3M i WIBOR 6M, na których oparte są hipoteki w złotych, wynoszą odpowiednio 7 proc. i 7,29 proc. W efekcie raty kredytów skoczyły drastycznie w górę.

Mimo wcześniejszych obaw o możliwe pogorszenie się jakości portfela kredytowego spłacane są one nadal stabilnie. Udział wartościowy kredytów przeterminowanych, czyli powyżej 90 dni, w relacji do wartości wszystkich czynnych kredytów (czyli wskaźnik NPL) wyniósł na koniec czerwca 4,9 proc.

– Pomimo tego, że jakość kredytów mieszkaniowych utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie, to od dwóch miesięcy widzimy jej pogorszenie mierzone przez BIK indeksem jakości portfela kredytów mieszkaniowych, który wykorzystujemy jako element systemu wczesnego ostrzegania. Jednak wprowadzenie ustawowych wakacji kredytowych może osłabić czy, inaczej mówiąc, zahibernować zjawisko pogarszania się jakości kredytów. Skorzystanie z odroczenia spłaty rat zatrzyma bowiem tzw. licznik przeterminowań, czyli w tym czasie banki nie będą naliczać dodatkowego opóźnienia dla osób będących w trudnej sytuacji, które właśnie zawnioskowały o wakacje kredytowe – przyznał Cholewa.

Co dalej?

Jeszcze w styczniu BIK prognozował, że w 2022 r. wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych spadnie rok do roku o 9,8 proc., do 80 mld zł. Prognozy te jednak zrewidowano w dół. – Na rynek kredytów w przyszłości, bardziej niż w poprzednich okresach, oddziaływać będzie otoczenie społeczno-ekonomiczne, a zwłaszcza możliwość istotnego pogorszenia sytuacji gospodarczej – przyznaje prezes BIK.

Dodaje, że może skutkować to spadkiem poziomu bezpieczeństwa ekonomicznego gospodarstw domowych, a w konsekwencji spowodować wstrzymanie decyzji zakupowych i inwestycyjnych. Co więcej, wpływ na rynek kredytowy mogą mieć możliwe ograniczenia w wyniku zaostrzenia sytuacji pandemicznej oraz duża niepewność co do dalszego przebiegu wojny w Ukrainie.

– Dlatego aktualizujemy prognozę BIK na koniec 2022 r. w relacji do 2021 r., przyjmując spadek wartości udzielonych kredytów mieszkaniowych o 40,4 proc., kredytów gotówkowych o 2,3 proc. oraz niewielki wzrost w kredytach ratalnych na poziomie 0,6 proc. – poinformował Mariusz Cholewa.