Jak finansować nowy zielony ład

Na początku czerwca komisje ds. budżetu oraz polityki monetarnej i ekonomicznej przy Parlamencie Europejskim opublikowały raport, jak finansować nowy zielony ład w Europie, który jest jednym z filarów działań przewidzianych na najbliższe lata przez państwa Unii Europejskiej.

Aktualizacja: 04.07.2020 14:41 Publikacja: 04.07.2020 12:04

Tomasz Wiśniewski, GPW

Tomasz Wiśniewski, GPW

Foto: materiały prasowe

Zdaniem europejskich parlamentarzystów nieodzownym elementem sukcesu Europejskiego Zielonego Ładu jest oparcie tego procesu na planie inwestycji na rzecz zrównoważonej Europy. Mowa tutaj o niebagatelnych kwotach i działaniach. Zgodnie z założeniami celem zielonego ładu jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku o 50 proc. w stosunku do 1990 roku oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 roku. Działania te w pierwszym okresie będą wiązać się z wydatkami na poziomie jednego biliona euro. Jednak już teraz mówi się, że pozyskanie tych środków może być zagrożone ze względu na konieczność finansowania działań na rzecz walki z pandemią.

Kluczowym elementem zapewniającym realizację przyjętych celów jest właściwe podejście do finansowania przez władze krajowe i unijne. Temu powinny służyć działania o uwzględnienie w politykach i programach o najwyższym potencjale wpływu na ochronę środowiska i klimatu czy postępowanie zgodnie z wytycznymi określonymi w unijnej taksonomii. Ważnym elementem, który pozwala na realizację postawionych celów, będą wycofania publicznych i prywatnych inwestycji z projektów zanieczyszczających środowisko i szkodliwe gałęzie przemysłu, dla których alternatywą mogą być działania zapewniające energetyczny miks z zachowaniem praw państw członkowskich.

Z punktu widzenia finansowego kluczową rolę w realizacji zielonego ładu może odegrać budżet unijny, przy czym inicjatywa ta powinna być finansowana z dodatkowych środków, a więc tak, aby nie miała wpływu na inne działania. U podstaw realizacji tego programu będzie stać inicjatywa InvestEU, która będzie miała na celu implementację oraz nadzór nad bieżącą realizacją zrównoważonego finansowania przede wszystkim w kluczowe technologie i łańcuchy wartości. Podkreśla się, że dwa fundusze: innowacji oraz modernizacji, powinny mieć znaczący wpływ na trwałą transformację. W szczególności fundusz modernizacyjny, który ma za zadanie wspierać inwestycje w celu poprawy efektywności energetycznej dziesięciu państw członkowskich o niższych dochodach, jest ważnym narzędziem zapewniającym sprawiedliwość w okresie przejściowym. Co ważne, innowacyjne podejście Komisji z punktu widzenia budżetu UE przyczyni się do osiągania celów klimatycznych również poprzez stronę dochodową.

Komisje budżetowe widzą ważną rolę w tym, aby państwa członkowskie zaproponowały nowe działania własne, które odpowiadają celom UE, związanym z walką ze zmianami klimatu i ochroną środowiska. Takimi działaniami mogą być przychody z aukcji systemu handlu uprawnieniami do emisji, opłaty za materiały niepoddane recyklingowi, mechanizm dostosowania „granic" węgla, wspólny system opodatkowania osób prawnych, podatek od przedsiębiorstw cyfrowych i podatek od transakcji finansowych.

Ważnym graczem w procesie finansowania będą europejskie instytucje finansowe. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zrewidował swoją politykę kredytową i przeznaczył 50 proc. środków na inwestycje w dziedzinie klimatu i środowiska. Oczekuje się, że EBI trwale przejdzie w kierunku neutralności klimatycznej, biorąc pod uwagę różne miksy energetyczne państw członkowskich i poświęcenie szczególnej uwagi sektorom i regionom najbardziej dotkniętym transformacją. Wskazuje się również krajowe banki i instytucje oraz międzynarodowe instytucje finansowe, które wspierają zrównoważone projekty, tym samym przyczyniając się do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego. I wreszcie, istotne będzie wsparcie przez EBC rozwoju taksonomii jako sposobu na uwzględnienie aspektów środowiskowych w portfelach banków centralnych. EBC w tym przypadku mógłby odpowiadać za weryfikację poziomu spełnienia przez instytucje kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz za coroczne testy warunków skrajnych, oceniając sposoby ukierunkowania pożyczek na inwestycje związane z transformacją energii oraz odbudowywania zrównoważonej gospodarki.

Zielony ład mogą wesprzeć również prywatne inwestycje. Ich realizacja będzie opierać się na konieczności wprowadzenia oznakowania dla zielonych produktów czy standardu zielonej obligacji UE. Istotne przy tym będzie zapewnienie wiarygodnych, porównywalnych i dostępnych danych uzyskanych przez harmonizację wskaźników zrównoważonego rozwoju oraz utworzenie publicznego rejestru danych zrównoważonego rozwoju. Należy również włączyć do ram zrównoważonego rozwoju cele społeczne, w tym ocenę rozszerzenia zakresu taksonomii i opracowanie standardu obligacji społecznych, oraz cele zarządzania poprzez dodatkowe prawa głosu dla długoterminowych akcjonariuszy, reformę struktury wynagrodzeń i obowiązków dla władz spółek, a także wymagane raportowanie społeczne instytucji finansowych i największych przedsiębiorstw.

Tomasz Wiśniewski GPW

Felietony
Ile odliczać?
Felietony
Zbieranie danych do ESRS-ów
Felietony
Nowa epoka w prospektach?
Felietony
Altcoiny – między potencjałem a ryzykiem
Felietony
Dyskretny urok samotności
Felietony
LSME – duże wyzwanie dla małych spółek