Cyfryzacja w Polsce może przyspieszyć

Dynamika branży teleinformatycznej jest niższa niż wzrost PKB, a w globalnych rankingach dotyczących digitalizacji wypadamy kiepsko. To może się zmienić – przekonują eksperci.

Polska do 2023 r. może się stać europejskim liderem cyfryzacji – wynika z najnowszego raportu Instytutu Sobieskiego. Eksperci dają 12 rad, które mają w tym pomóc. Gdyby ta wizja się spełniła, beneficjentem byłyby również rodzime firmy IT. Te duże, liczące się na świecie, można teraz policzyć na palcach jednej ręki.

IT musi nabrać tempa

Dariusz Śpiewak, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji oraz współautor raportu, podkreśla, że polska branża IT musi rosnąć trzy razy szybciej, jeśli Polska ma się stać liderem cyfryzacji w skali europejskiej. Jego zdaniem alarmujące jest to, że w ostatnich latach krajowy sektor nowych technologii rozwijał się wolniej niż cała gospodarka.

Z kolei Artur Wiza, członek zarządu Asseco Poland (spółka była partnerem raportu), zwraca uwagę, że decydującym kryterium w przypadku przetargów w sektorze teleinformatycznym nie może być tylko kwestia ceny. Obecnie w Krajowej Izbie Odwoławczej większość spraw dotyczy właśnie rażąco niskiej ceny.

– Jeśli chcemy patrzeć długofalowo i budować siłę polskiej branży IT, to musimy stawiać na własne produkty. Państwo powinno wspierać takie podejście – przekonuje Wiza. Wskazuje na rynki dojrzałe, m.in. amerykański.

– Gdy tam chcą zrobić innowacyjny produkt, bazują na firmach komercyjnych. Ważne, żeby ich współpraca z sektorem publicznym przebiegała prawidłowo – podkreśla.

W latach 2016–2018 zastój w sektorze zamówień publicznych mocno dotknął branży IT i sprawił, że gros mniejszych firm (bądź uzależnionych od kontraktów z sektorem publicznym) popadło w tarapaty. Teraz sytuacja się poprawia, ale diabeł – jak zawsze – tkwi w szczegółach.

Wiza przywołuje przykład branży budowlanej, która nie umocniła się mimo boomu w sektorze zamówień publicznych. – I teraz zamiast mieć firmy budowlane, które podbijają świat (jak np. Hiszpanie – red.), to mamy w Polsce w tym sektorze zgliszcza – reasumuje.

Bariera społeczna

Powołanie ambasadora ds. współpracy z globalnymi koncernami informatycznymi, pełnomocnika ds. wspólnej infrastruktury informatycznej i budowa suwerenności technologicznej Polski w oparciu o rodzime produkty – to tylko niektóre ze wskazań Instytutu Sobieskiego. Eksperci zalecają też, aby radykalnie zwiększyć liczbę realizowanych innowacyjnych projektów poprzez wprowadzenie obowiązku określonej liczby „poligonów innowacyjności" dla wszystkich ministerstw i strategicznych spółek Skarbu Państwa.

Resort cyfryzacji deklaruje, że robi co może, żeby e-administracja działała jak najlepiej.

– Największą barierą jest świadomość społeczna. Nadal jest duży opór wobec używania nowych rozwiązań. Z niektórych projektów musieliśmy się nawet wycofać – właśnie z tego powodu – podkreśla Maciej Kawecki, dyrektor Departamentu Zarządzania Danymi Ministerstwa Cyfryzacji. Wskazuje, że w niektórych państwach np. w wymiarze sprawiedliwości, wykorzystywane są już nawet algorytmy sztucznej inteligencji i tamtejsze społeczeństwa są na to gotowe.

– Przecież sztuczna inteligencja ma element obiektywizmu. Mimo to w polskim społeczeństwie takie rozwiązanie byłoby bardzo trudne do zaakceptowania – mówi.

Blaski i cienie

Biorąc pod uwagę najnowszy europejski ranking DESI, w Polsce pozostaje wciąż wiele do zrobienia pod względem ucyfrowienia gospodarki.

– Odległe miejsce w generalnej klasyfikacji jest w dużej mierze spowodowane wciąż niewielkim udziałem aplikacji i rozwiązań chmurowych w firmach, niedostatkiem specjalistów ds. IT czy stale ograniczonym finansowaniem nowych modeli zarządzania – mówi Paweł Biarda, członek zarządu ds. sprzedaży i rozwoju biznesu firmy Nexera. Dodaje, że jeśli jednak odniesiemy się do innego badania (eGovernment Benchmark), to zobaczymy, że zawężając pojęcie cyfryzacji do sfery publicznej, Polska klasyfikuje się raczej w pobliżu środka europejskiej stawki. Nawet wyprzedzamy w niektórych kategoriach takie państwa jak Wielka Brytania, Szwajcaria czy Niemcy.

Żeby jednak nie było zbyt kolorowo: według Europejskiego Urzędu Statystycznego np. wykorzystanie analityki big data w polskich firmach należy do najniższych w Europie.

– Nie jesteśmy nawet europejskim średniakiem. Zdecydowanie bliżej nam do klasyfikowanego w rankingu na samym końcu Cypru niż do prymusa, czyli Malty – mówi Piotr Prajsnar, prezes Cloud Technologies.