Finanse: Lista dobrych i złych podatników

Ministerstwo Finansów chce uchylić tajemnicę skarbową i podawać do publicznej wiadomości dane z zeznań podatkowych największych 4500 firm płacących CIT – wynika z projektu ustawy, którą resort przedstawił w środę.

Opinia publiczna ma poznać takie informacje, jak wysokość uzyskanego przez daną firmę przychodu, kosztów uzyskania przychodów, dochodu lub straty, podstawy opodatkowania oraz kwoty należnego podatku w danym roku podatkowym.

 Dodatkowo fiskus będzie też mógł przedstawić tzw. efektywną stopę podatkową liczoną jako podatek w relacji do zysku brutto.

Resort finansów nie mówi tego wprost, ale taka lista podatników ma pokazać społeczeństwu, kto w Polsce nie płaci podatków w ogóle albo płaci, ale w wysokości nieadekwatnej do skali swojej działalności. Poprzedni minister finansów Paweł Szałamacha niejednokrotnie podkreślał, że niektóre zagraniczne sieci handlowe od lat nie zapłaciły ani złotówki CIT w Polsce, i ubolewał, że nie może wymienić ich z nazwy.

Docelowo tworzona przez fiskusa lista (pierwsza ma powstać w 2018 r.) ma ograniczyć zjawisko tzw. agresywnej optymalizacji podatkowej, obniżającej należności dla państwa.

Pomysł resortu budzi mieszane uczucia. – Taka lista podatników może być elementem budowania państwa obywatelskiego, w którym obywatele są informowani także o aspektach finansowych działalności danego podmiotu – mówi Mariusz Korzeb, ekspert Pracodawców RP. – Nie jestem pewien, na ile fiskus zamierza ujawnić dane wrażliwe. Wydaje się jednak, że uczciwe firmy, niemające nic do ukrycia, nie powinny być przeciwko temu rozwiązaniu – dodaje.

– Nie bardzo wiem, jaki cel chce osiągnąć Ministerstwo Finansów, publikując te dane – komentuje z kolei Michał Borowski, doradca w Crido Taxand i ekspert Business Centre Club. – Na pierwszy rzut oka wygląda to na próbę zaspokojenia niezdrowej ciekawości. Bo to służby skarbowe mają pełny wgląd w deklaracje podatkowe firm i to jedynie one są w stanie ocenić, czy w danym przypadku naruszone zostały przepisy – podkreśla Borowski.

Ekspert dodaje, że wskazywanie, kto jest dobrym, a kto złym podatnikiem, na podstawie kilku danych, jest zbyt dużym uproszczeniem. Chodzi o to, że część firm nawet o ogromnych przychodach płaci stosunkowo małe podatki ze względu na niską zyskowność prowadzonego biznesu. Niezbyt precyzyjnym instrumentem oceny może być także efektywna stopa podatkowa. Rozpiętość relacji podatku do zysku – jak wynika ze sprawozdań finansowych przedsiębiorstw – jest bowiem ogromna, a bez szczegółowych wyjaśnień trudno zinterpretować te różnice. Część firm rzeczywiście płaci podatek sięgający zaledwie kilku procent dochodu, co jednak nie wskazuje jednoznacznie, że ktoś narusza przepisy.