Wielki rynek, ogromne pieniądze

Każda wiadomość z Chin, dobra czy zła, od razu wpływa na światowe rynki. Dlatego firmy, które postawiły na chiński rynek, nawet w czasie kryzysu mają się doskonale

Kraj li­czą­cy 1,3 mld lu­dzi – któ­rzy z ka­żdym dniem sta­ją się bo­gat­si, chcą kon­su­mo­wać, le­piej miesz­kać, prze­sia­dać się z ro­we­rów na mo­to­ro­we­ry, a z nich do sa­mo­cho­dów – da­je nie­zmie­rzo­ne szan­se roz­wo­ju. Ale i obec­ne co­raz wy­ższe ce­ny ro­py też za­wdzię­cza­my Chiń­czy­kom. Bo ca­ły czas ryn­ki kar­mią się na­dzie­ją, że ten kraj rze­czy­wi­ście „mięk­ko wy­lą­du­je" po kry­zy­sie i obec­ne spo­wol­nie­nie wzro­stu, do 7,5 proc. w II kw., jest chwi­lo­we.

Chi­ny są dru­gim co do wiel­ko­ści (po USA) ryn­kiem dla ro­py. W I pół­ro­czu śred­nio im­por­to­wa­ły 5,58 mln ba­ry­łek ro­py dzien­nie, o 600 tys. wię­cej niż rok wcze­śniej. Te 600 tys. ba­ry­łek to do­kład­nie ty­le, ile wy­no­si dzien­ne za­po­trze­bo­wa­nie Tur­cji! Ana­li­ty­cy sta­ra­ją się dojść, czy ten wzrost po­py­tu wy­ni­ka z gro­ma­dze­nia za­pa­sów, czy też spo­wol­nie­nie go­spo­dar­ki w rze­czy­wi­sto­ści nie jest tak głę­bo­kie, jak­by się wy­da­wa­ło.

Chiń­ski efekt mo­ty­la

Kie­dy na po­cząt­ku czerw­ca chiń­ski bank cen­tral­ny ogło­sił zła­go­dze­nie wy­mo­gów co do po­zio­mu obo­wiąz­ko­wych re­zerw w ban­kach, na świa­to­wych ryn­kach na­tych­miast za­czę­ły dro­żeć ro­pa, miedź i ni­kiel, po­nie­waż po­ja­wi­ła się na­dzie­ja, że znów ru­szą wiel­kie in­we­sty­cje in­fra­struk­tu­ral­ne. Nikt nie za­sta­na­wiał się nad tym, że bank po­lu­zo­wał po­li­ty­kę fi­nan­so­wą, bo­ po­wo­dem jest to, że Chi­nom gro­zi spo­wol­nie­nie, ale re­ago­wał opty­mi­stycz­nie, ocze­ku­jąc ko­rzyst­nych dla po­py­tu skut­ków.

Pro­du­cen­ci luk­su­so­wych ma­rek sa­mo­cho­dów – nie­miec­kie BMW i Volks­wa­gen – nie mie­li­by tak do­brych wy­ni­ków fi­nan­so­wych, gdy­by nie po­sta­wi­li na Chi­ny. Nie przej­mu­ją się bar­dzo trud­nym miej­sco­wym ryn­kiem pra­cy, kło­po­ta­mi ze zna­le­zie­niem wy­szko­lo­nych pra­cow­ni­ków. Uczą ich sa­mi, ma­jąc świa­do­mość, że ci wy­kształ­ce­ni nie bę­dą w przy­szło­ści lo­jal­ni i odej­dą, gdy kto in­ny za­pro­po­nu­je im lep­sze wa­run­ki.

Otwar­cie fa­bry­ki w Chi­nach przez wiel­kie świa­to­we kon­cer­ny to za­wsze wiel­kie świę­to. Nie oby­wa się ni­gdy bez obec­no­ści ca­łe­go za­rzą­du, któ­ry za­zwy­czaj ner­wo­wo wy­cze­ku­je, ja­ka ran­ga przed­sta­wi­cie­li miej­sco­wych władz po­ja­wi się na uro­czy­sto­ści. Je­śli jest to wi­ce­mi­ni­ster rzą­du centralne­go, jak to by­ło pod­czas ma­jo­wej fe­ty w fa­bry­ce BMW pod Shen­gy­an­giem, jest gwa­ran­cja, że?w przy­szło­ści fir­ma nie po­win­na mieć kło­potów.

Globalna ekspansja

Dla na­stro­jów na ryn­kach wa­żne są ta­kże chiń­skie pie­nią­dze. Je­dy­ne, po­za arab­ski­mi, któ­re te­raz na­praw­dę li­czą się na świe­cie. Pań­stwo­wy?fun­dusz in­we­sty­cyj­ny Chi­na In­ve­st­ment Corpora­tion (CIC) ma prak­tycz­nie nie­ogra­ni­czo­ny?do­stęp do war­tych 3,2 bln USD re­zerw chiń­skich.

W I pół­ro­czu in­we­sty­cje za­gra­nicz­ne z te­go źró­dła wy­nio­sły 35,4 mld USD. W ca­łym 2011 ro­ku by­ły to 322 mld USD. A we­dług fir­my kon­sul­tin­go­wej Rho­dium Gro­up, któ­ra zaj­mu­je się ana­li­za­mi chiń­skie­go han­dlu, fir­my z Pań­stwa Środ­ka za­in­we­stu­ją za ­gra­ni­cą 2 bln USD.

– Dla chiń­skich firm spo­wol­nie­nie w Eu­ro­pie i w USA to do­sko­na­ła oka­zja, by za­ist­nieć na ryn­kach świa­to­wych. Ma­ją i pie­nią­dze, i mo­żli­wo­ści, któ­rych te­raz fir­mom z Za­cho­du bra­ku­je – uwa­ża Yi Gang, dy­rek­tor w Pań­stwo­wym In­sty­tu­cie Po­li­ty­ki Kur­so­wej. – Za pie­nią­dze, któ­re ma­ją, mo­gą ku­pić za­awan­so­wa­ne tech­no­lo­gie, uzy­skać do­stęp do su­row­ców i z po­wo­dze­niem zbu­do­wać bar­dzo kon­ku­ren­cyj­ny biz­nes.

W tych dniach chiń­ski kon­cern naf­to­wy CNO­OC za­in­we­sto­wał 15,1 mld USD w ka­na­dyj­ski Ne­xen, a rząd w Pe­ki­nie prze­zna­czył 20 mld USD na in­we­sty­cje w Afry­ce. To tyl­ko dwa przy­kła­dy wiel­kich in­we­sty­cji, ja­kie mo­gą przyjść z Chin, a któ­re zmie­nią ob­raz świa­ta, kie­dy już osta­tecz­nie wyj­dzie on z kry­zy­su.

Pytania do Andrzeja Kaczmarka, dyrektora i szefa grupy KPMG China Practice w Polsce

Czy pol­skie fir­my ru­szy­ły na pod­bój Chin? ­

Gdy pa­trzę na port­fel pro­jek­tów, któ­ry­mi się zaj­mu­je­my w ostat­nich kil­ku­na­stu mie­sią­cach, wi­dzę, że szyb­ciej przy­by­wa pro­jek­tów pol­skich w Chi­nach niż chiń­skich w Polsce.

Wie­le firm chcia­ło­by tam dzia­łać, ale bo­ją się ry­zy­ka.

Na re­la­cje go­spo­dar­cze po­mię­dzy Pol­ską a Chi­na­mi na­le­ży pa­trzeć tak jak na re­la­cje z in­ny­mi part­ne­ra­mi. Je­stem prze­ciw­ny ste­reo­ty­pom, że współ­pra­ca z Chi­na­mi wy­ma­ga spe­cjal­nych wa­run­ków lub nie­sie ze so­bą ja­kieś wy­jąt­ko­we rodzaje ry­zy­ka. Każ­dy ry­nek za­gra­nicz­ny ma swo­je spe­cy­ficz­ne pro­ble­my oraz ry­zy­ko. Jest rzecz ja­sna kwe­stia ska­li ryn­ku: na ta­kim jak chiń­ski du­żo ła­twiej jest fir­mom mię­dzy­na­ro­do­wym. Ale nie jest po­wie­dzia­ne, że biz­nes tam mu­si być ro­bio­ny na ska­lę ogól­no­kra­jo­wą. W Chi­nach są bar­dzo du­że ryn­ki lo­kal­ne, któ­re dla śred­nich firm są wy­star­cza­ją­co du­że do po­dej­mo­wa­nia wy­zwań.

Któ­re bran­że ma­ją naj­więk­sze szan­se po­wo­dze­nia?

Obec­ne po­dej­ście władz do go­spo­dar­ki sty­mu­lu­je kon­sump­cję we­wnętrz­ną i jest na­kie­ro­wa­ne na wy­rów­ny­wa­nie róż­nic po­mię­dzy pro­win­cja­mi i mia­sta­mi. To spra­wia, że ro­sną ryn­ki zwią­za­ne z do­bra­mi kon­sump­cyj­ny­mi oraz w sek­to­rze bu­dow­nic­twa miesz­ka­nio­we­go. Wi­dać też co­raz więk­szy po­ten­cjał ryn­ku żyw­no­ści. Chi­ny są kra­jem o sto­sun­ko­wo nie­wiel­kiej po­wierzch­ni pól upraw­nych w pro­por­cji do wiel­ko­ści kra­ju, nie są w sta­nie za­opa­trzyć się w zróż­ni­co­wa­ną żyw­ność, a tak­że za­gwa­ran­to­wać przy jej pro­duk­cji od­po­wied­nio wy­so­kich stan­dar­dów. W Chi­nach ro­śnie kla­sa śred­nia, zwięk­sza się po­pyt na żyw­ność pro­du­ko­wa­ną za gra­ni­cą, we­dług „eu­ro­pej­skich" stan­dar­dów.

Dla pol­skich firm Chi­ny to jed­nak nie­zna­ny ry­nek. Na co po­win­ny zwra­cać uwa­gę?

­W wie­lu pro­jek­tach wi­dać, że nie od­ro­biono lek­cji biz­ne­so­wej. Go­spo­dar­ka chiń­ska jest nie­jed­no­rod­na, lo­kal­ne ryn­ki są od­mien­ne co do po­ten­cja­łu po­py­tu, na­sy­ce­nia to­wa­ra­mi czy ocze­ki­wa­nej ich ja­ko­ści. Spo­ty­ka się in­ne pro­ble­my zwią­za­ne z lo­gi­sty­ką. Za­tem trze­ba się do­brze przy­go­to­wać. Ani Szan­ghaj, ani Hong­kong, ani Pe­kin nie są bra­ma­mi do Chin dla wszyst­kich. Nie wy­star­czy po­znać part­ne­ra na kon­fe­ren­cji, że­by za­cząć ro­bić biz­nes. Za­wsze re­ko­men­du­ję przeprowadzenie choć­by wstęp­nej ana­li­zy, aby wy­brać wła­ści­wy mo­del biz­ne­su oraz zi­den­ty­fi­ko­wać ta­ki ka­wa­łek ryn­ku, na któ­rym po­ten­cjal­nie ma­my naj­więk­sze szan­se.

Czy przed­się­bior­cy mo­gą li­czyć na ja­kieś wspar­cie?

Moż­li­wo­ści wspar­cia ze stro­ny rzą­du są bar­dzo skrom­ne. Po­mo­cy udzie­la­ją tak­że fir­my do­rad­cze, jak na­sza. Mo­że­my np. przy­go­to­wać dla przed­się­bior­cy dia­gno­zę, czy jest sens po­dej­mo­wa­nia przez nie­go ja­kich­kol­wiek dzia­łań na ryn­ku chiń­skim. Bo na­wet sam wy­jazd do Chin jest już zna­czą­cym kosz­tem.

roz­ma­wiał: Adam Woź­niak