Lokujemy tam, gdzie ryzyko strat jest niskie

Według GUS 40–45 proc. Polaków w ogóle nie oszczędza ani nie inwestuje. A wśród tych, którzy oszczędzają, niemal 54 proc. trzyma w domu gotówkę.

Polacy, którzy – w różny sposób – oszczędzają, zgromadzili w 2017 r. ponad 2 bln zł. Nest Bank zapytał ich o zwyczaje w zakresie inwestowania. – Z naszego Indeksu Bezpieczeństwa Finansowego wynika, że pierwszym źródłem informacji inwestycyjnych dla 70 proc. badanych jest internet, jednak całkiem chętnie sięgamy po fachową pomoc banków. Nie najgorzej wypada również kwestia systematyczności – mówi Agnieszka Porębska-Kość, dyrektor zarządzająca obszarem bankowości przedsiębiorstw i finansowania Nest Banku.

Wiedza z internetu

Wyniki Indeksu Bezpieczeństwa Finansowego Nest Banku pokazały, że aż 42 proc. inwestujących Polaków lokuje środki regularnie – przynajmniej raz w miesiącu. Większość ankietowanych (63 proc.) inwestuje maksymalnie 1000 zł miesięcznie. Jedynie 7 proc. lokuje od 3 do 6 tys. zł. Co ciekawe, znacznie większa grupa, bo aż 16 proc., przeznacza na ten cel ponad 6 tys. zł miesięcznie. Prawie trzy czwarte badanych zarobiło na dotychczasowych inwestycjach mniej niż 10 tys. zł. 13 proc. inwestujących wzbogaciło się o 10–20 tys. zł, 11 proc. o 20–50 tys. zł. Jedynie 4 proc. badanych zadeklarowało, że udało im się zarobić więcej niż 50 tys. zł.

– Pierwszym źródłem informacji dla Polaków jest oczywiście internet. Nie dziwi więc, że 70 proc. osób czerpie z niego wiedzę o inwestowaniu. Co jednak ważne, aż 39 proc. osób korzysta z rekomendacji doradcy bankowego, a 29 proc. z pomocy doradcy inwestycyjnego – mówi Agnieszka Porębska-Kość.

GG Parkiet

Okazuje się, że w grupie Polaków, którzy nigdy nie korzystali z produktów inwestycyjnych, dominuje przekonanie, że „do inwestowania potrzebne są duże pieniądze". Aż 52 proc. badanych stwierdziło, że nie ma wystarczających oszczędności, aby inwestować, a 35 proc. deklaruje, że nie ufa produktom inwestycyjnym.

Gotówka przeważa

Eksperci Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych oraz Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH pytali Polaków o formy oszczędzania w przypadku posiadania wolnych środków. Największy odsetek gospodarstw domowych, biorących udział w badaniu, zadeklarował oszczędzanie w formie gotówki. W ten sposób wolne środki gromadzi aż 53,7 proc. badanych. Pomimo znaczącego udziału oszczędzających w tej formie jest to istotny spadek w stosunku do 2015 r., kiedy to o formę odkładania pieniędzy KPF i IRG SGH zapytały Polaków po raz pierwszy. Trzymanie oszczędności w domu, w gotówce, deklarowało wtedy 63,6 proc. gospodarstw domowych. Oszczędności w tej formie wybierają osoby o niższych dochodach, a także te, które są w stanie odłożyć mniejszą część swoich dochodów. Kapitał gromadzony w tej formie jest też zazwyczaj niewielki.

43 proc. respondentów biorących udział w badaniu gromadzi swoje oszczędności na lokatach bankowych. Jest to niewielka zmiana względem połowy 2015 r., kiedy to respondentów deklarujących tę formę oszczędzania było 43,8 proc. Oszczędności w formie lokat wybierają w Polsce gospodarstwa domowe o wyższych dochodach, jednak czynnikiem determinującym wybór tej formy gromadzenia środków jest wysokość oszczędności. Gospodarstwa domowe skłonne (i zdolne) do tego, aby odkładać więcej, częściej deklarują posiadanie lokat bankowych.

Niskie ryzyko

Ale wątpliwości pozostały. Na podstawie powyższych wyników można stwierdzić, że oszczędności polskich gospodarstw domowych konsekwentnie są bardzo zachowawcze, a wraz z przyspieszeniem wzrostu gospodarczego oraz wzrostem zamożności nie widać odchodzenia od aktywów o niskim ryzyku i bardzo dużej płynności. W konsekwencji inwestycje polskich gospodarstw domowych raczej przynoszą niewielką stopę zwrotu. Pomimo niskiej inflacji gospodarstwa domowe nie widzą potrzeby uciekania się do bardziej ryzykownych form lokowania aktywów.