Polacy mają średnie poczucie bezpieczeństwa finansowego

Co trzeci Polak oszczędza co miesiąc od 5 do 10 proc. swoich dochodów. W ten sam sposób postępuje 24 proc. mieszkańców Europy.

Na jaki cel Polacy odkładają pieniądze? Aż 70 proc. oszczędza na niespodziewane wydatki, a blisko połowa na wypadek utraty pracy lub innego źródła zarobków, co pokazuje przezorność polskich konsumentów. – Wydaje się, że fakt, iż jesteśmy w gorszej sytuacji finansowej niż konsumenci z zachodniej części Europy – np. możemy liczyć na relatywnie niższe zarobki – motywuje nas najbardziej do oszczędzania. To zjawisko odzwierciedlają dane widniejące w European Consumer Payment Report – podkreśla Krzysztof Krauze, prezes Intrum w Polsce.

Jednak aż 65 proc. ankietowanych przyznaje, że nie zadowala ich kwota, którą mogą odkładać co miesiąc. – Niekoniecznie musi świadczyć to o zasobności portfeli Polaków, ale np. o naszych ambitnych planach, co do oszczędzania w perspektywie długoterminowej. Mamy wiele celów, dla których oszczędzamy gotówkę: chęć kupienia domu lub mieszkania, podróżowania, pomocy finansowej naszym dzieciom i wnukom, zapewnienie sobie godnego życia na emeryturze itp. – dodaje Krzysztof Krauze.

Zmiana struktury

Na koniec października Polacy zgromadzili w bankach niemal 819 mld zł oszczędności. Przeważały depozyty bieżące – ponad 520 mld zł. Niestety, nie wiadomo, jaki udział w tej kwocie mają konta oszczędnościowe – a te można traktować jako depozyty terminowe. Z klasycznych lokat terminowych klienci korzystają coraz rzadziej ze względu na coraz mniej atrakcyjne oprocentowania. W przypadku kont oszczędnościowych odsetki – poza promocjami – również nie są zbyt zachęcające, jednak ogromną zaletą jest możliwość wycofania części lub całości środków w dowolnym terminie bez utraty odsetek.

Nie zmienia to faktu, że trzymanie pieniędzy w bankach nie jest już od dłuższego czasu korzystne – jeszcze tylko promocyjne lokaty nie przynoszą realnej straty. To jednak zmieni się wraz z prognozowanym wzrostem inflacji.

Kłopoty z rachunkami

Intrum publikuje siódmą już edycję raportu European Consumer Payment Report, który bada podejście konsumentów z 24 krajów Europy do wydawania pieniędzy, oszczędzania i stan ich wiedzy w obszarze finansów osobistych. Jak na tle Europejczyków wypadają Polacy?

„Dobrobyt finansowy" zdefiniowany jest jako posiadanie poczucia bezpieczeństwa finansowego, które pozwala zaspokoić codzienne potrzeby związane z wydatkami i kontrolować finanse osobiste. Barometr Intrum mierzy dobrobyt finansowy za pomocą czterech czynników: zdolność do płacenia rachunków na czas, łatwość zadłużania się, oszczędzanie na przyszłość i wiedza na temat finansów.

Brak możliwości opłacania rachunków na czas jest głównym powodem, dla którego odczuwamy stres związany z kwestiami finansowymi. Jak pokazuje raport Intrum, w ciągu ostatnich 12 miesięcy co piąty Polak przynajmniej raz nie zapłacił rachunku. Ponad połowa (51 proc.) ankietowanych przyznaje, że stało się tak w wyniku zapomnienia o terminie płatności, a 43 proc. konsumentów nie zapłaciło z powodu braku pieniędzy.

33 proc. Polaków w ciągu ostatnich sześciu miesięcy pożyczyło pieniądze, by opłacić rachunki. W całej Europie ten odsetek jest nieco niższy i wynosi 25 proc. Najczęściej pożyczamy od rodziny i przyjaciół (blisko 60 proc. respondentów) lub korzystamy ze wsparcia banku, w którym posiadamy np. konto (38 proc.).

GG Parkiet

Co piąty konsument z Polski przyznaje również, że zaciąga kredyt lub bierze pożyczkę, by kupić prezenty na Boże Narodzenie.

Rodzice uczą finansów

Blisko 40 proc. Polaków uważa, że otrzymało wystarczająco dobre wykształcenie w dziedzinie finansów, by móc swobodnie zarządzać swoimi pieniędzmi, ale potrzebuje dodatkowego wsparcia w trudniejszych tematach – np. zarządzanie finansami na emeryturze. Co piąty konsument w naszym kraju przyznaje wprost, że nie posiada na ten temat wystarczających informacji, dlatego w kwestiach finansowych często musi korzystać z porad innych osób, a blisko 30 proc. respondentów badania Intrum chce dowiedzieć się więcej na temat zarządzania własnym budżetem.

Wiedzę na temat finansów czerpiemy głównie z internetu (65 proc.) oraz ze szkoły (35 proc.). Informacje z tego obszaru często przekazują również rodzice (32 proc.). To wyjaśnia, dlaczego aż 83 proc. ankietowanych z Polski zadeklarowało, że próbuje uczyć swoje dzieci, w jaki sposób postępować z pieniędzmi.