Czy OFE mogą pożyczać akcje?

Otwarte Fundusze Emerytalne są zainteresowane pożyczaniem papierów wartościowych, co mogłoby się przyczynić do rozwoju krótkiej sprzedaży na GPW, ale nie robią tego, bo obawiają się KNF i podatku

Otwarte fundusze emerytalne mogą pożyczać papiery wartościowe innym inwestorom - uważają przedstawiciele niektórych PTE. Przynajmniej jedno z OFE tego typu operacje już przeprowadziło.

Przekonania, że fundusze mogą być pożyczkodawcami, nie ma natomiast KNF. - Nadzór nie wydawał oficjalnej opinii w tej sprawie. Jak dotąd Rada Ministrów nie skorzystała z delegacji w artykule 151 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i nie wydała stosownego rozporządzenia - mówi Łukasz Dajnowicz z KNF.

Ustawa o OFE nie

pozostawia wątpliwości?

Fundusze zwracają jednak uwagę na to, że artykuł, na który powołuje się przedstawiciel Komisji, mówi wyraźnie, że dozwolone jest udzielanie pożyczek z aktywów funduszy zgodnie z przepisami ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. - Rozporządzenie, o którym jest mowa w ustawie o OFE, jest natomiast rozporządzeniem fakultatywnym i jego brak nie oznacza, że fundusze nie mogą pożyczać papierów wartościowych - twierdzą zgodnie przedstawiciele OFE i banków depozytariuszy. Przytaczają też wypowiedź Adama Kałdusa, dyrektora Departamentu Nadzoru Funduszy Emerytalnych w byłej KNUiFE (obecnie KNF), który podczas seminarium zorganizowanego na GPW stwierdził, że fundusze mogą pożyczać papiery na zasadach ogólnych.

Krótka sprzedaż potrzebuje

płynnego rynku pożyczek

Możliwość pożyczania papierów wartościowych przez OFE jest szczególnie ważna w kontekście krótkiej sprzedaży, która choć istnieje w regulacjach polskiego rynku od ponad 7 lat, to w praktyce nie może na nim zaistnieć.

Fundusze emerytalne są największymi inwestorami na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a do tego inwestują długoterminowo. Bez ich udziału stworzenie płynnego rynku pożyczek papierów wartościowych, a co za tym idzie rozkręcenie krótkiej sprzedaży, może się nie udać. Jednak fundusze, pożyczając akcje innym inwestorom, nie tylko przyczyniłyby się do rozwoju rynku.

- Dla OFE udzielanie komercyjnych pożyczek papierów wartościowych to także możliwe dodatkowe źródło dochodu. W miarę bezpieczne, jeśli zabezpieczenie z tytułu udzielonej pożyczki będzie odpowiednio wysokie oraz podwyższane wraz ze zmianą warunków rynkowych - mówi Beata Kielan, członek zarządu Nordea PTE.

Aktywa emerytów

muszą być bezpieczne

Łukasz Dajnowicz zapewnia, że Komisja Nadzoru Finansowego dokładnie zbada wszystkie za i przeciw dotyczące pożyczek papierów wartościowych przez OFE. - Z jednej strony trzeba pamiętać, że OFE są szczególnym uczestnikiem rynku, bo inwestują środki przyszłych emerytów i powinny maksymalizować stopień bezpieczeństwa lokat. Z drugiej strony chcielibyśmy, żeby na polskim rynku rosła rola krótkiej sprzedaży - mówi.

Na drugim posiedzeniu w tym roku nadzorca rynku poparł działania mające na celu rozwój krótkiej sprzedaży, a w tym propozycje zakładające wprowadzenie do polskiego prawa regulacji umożliwiających jej stosowanie w większym stopniu niż obecnie.

Będą zmiany w regulacjach

Prace nad zmianą przepisów są prowadzone w ramach Rady Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów. Czytelna interpretacja dotycząca pożyczek udzielanych przez OFE będzie tylko jednym z elementów sprzyjających rozwojowi krótkiej sprzedaży. Bardzo ważne będą nowe zasady dotyczące transferu zabezpieczeń od pożyczkobiorców do pożyczkodawców (obecnie do tego nie dochodzi, co zwiększa ryzyko pożyczkodawców).

Do rozstrzygnięcia pozostaną też kwestie podatkowe. Teraz pożyczka m. in. akcji podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych (2 proc.). Zdaniem OFE, powinna ona jednak zostać z niego zwolniona, podobnie jak jest ze sprzedażą instrumentów finansowych (czyli np. akcji) za pośrednictwem firm inwestycyjnych czy w ramach obrotu zorganizowanego.