Ranking 100 największych polskich eksporterów

Tylko 30 polskich przedsiębiorstw eksportuje rocznie za więcej niż 100 mln USD. Żadne nie przekracza 1 mld USD. Nasz eksport w przeliczeniu na 1 mieszkańca jest 10 razy mniejszy od średniego w krajach OECD.

Fiat Auto Poland jest największym polskim eksporterem, według rankingu Krajowej Izby Gospodarczej (KIG) i Agencji BOSS. Sklasyfikowano 100 firm. Lider sprzedał za granicą w 1998 r. samochody za 968 mln USD, co stanowiło 3,43% całego polskiego eksportu. Setne na liście przedsiębiorstwo uzyskało wpływy w wysokości zaledwie 15 mln USD. Już 31. firma osiągnęła mniej niż 100 mln USD.W czołówce polskich eksporterów słabo reprezentowane są spółki giełdowe. W pierwszej dziesiątce KIG i BOSS sklasyfikowały KGHM (3) i Elektrim (9). W drugiej dziesiątce znalazły się: Impexmetal (13), Animex (17) i Stalexport (19), z których tylko ten pierwszy przekroczył granicę 200 mln USD. W trzeciej dziesiątce ulokowały się: Dębica (23), Elektrim-Kable Polskie (25), Centrozap (26) i Stomil Olsztyn (28). Wchodzący na giełdę PKN SA znalazł się na 29. miejscu (103 mln USD). Większość spółek giełdowych w 1998 r. zmniejszyła rozmiary eksportu o kilka lub kilkanaście procent. Do wyjątków należą Dębica (wzrost o 20%) i Animex (wzrost o 15%).W krajach OECD na 1 mieszkańca przypada 7 tysięcy USD eksportu, a w Polsce - jedynie 700 USD. W tym roku ta proporcja prawdopodobnie pogorszy się. Przez pierwszych 9 miesięcy 1999 r. nasz eksport był mniejszy niż w tym samym okresie przed rokiem o 6-7% w ujęciu GUS i aż o 13% według NBP. Pogarsza się sytuacja finansowa firm, które dużą część produkcji sprzedają za granicą. Ich rentowność obrotu brutto (relacja wyniku finansowego brutto do przychodów ogółem) obniżyła się z 3,2% w pierwszym kwartale 1998 r. do 2,8% pod koniec 1998 r., a następnie do 2,1% w pierwszym kwartale 1999 r. Nieduża jest eksportowa aktywność małych i średnich przedsiębiorstw (zatrudniających do 250 pracowników). Choć dominują one w naszej gospodarce, to mają tylko 28-procentowy udział w sprzedaży zagranicznej.Analitycy z Ministerstwa Gospodarki obliczają, że w tej chwili polski eksport ma zaledwie 20-procentowy udział w PKB i jest to wskaźnik najniższy w krajach Europy Środkowo-wschodniej. Ponad połowę naszego eksportu stanowią towary nisko przetworzone lub wymagające dużych nakładów pracy. Nadal wiele firm, by sporo wyeksportować, musi najpierw zrobić duże zakupy importowe (zaopatrzeniowe i inwestycyjne). Przedstawiciele Daewoo Electronics Manufacturing (18. miejsce na liście) przyznają, że wydatki na import stanowią w ich firmie 65% wpływów z eksportu.

JACEK BRZESKI