Relacje inwestorskie – obowiązek czy przywilej spółek giełdowych?

Po okresie kryzysu, kiedy to inwestorzy praktycznie byli pozbawieni pełnych informacji na temat stanu finansowego spółek, relacje inwestorskie powinny przeżywać dynamiczny rozwój

Relacje inwestorskie, jako ogół działań podejmowanych przez spółki publiczne w zakresie komunikacji z uczestnikami rynku, pozwalające na przejrzyste i skuteczne zarządzanie przepływem informacji, stanowią obszar szczególnego zainteresowania tak emitentów, jak i inwestorów giełdowych. Relacje te stymulowane są działaniami instytucji runku regulowanego podejmowanymi w porozumieniu z organem nadzoru z jednej strony, z drugiej zaś oczekiwaniami praktyków rynkowych. Zorganizowana w sposób profesjonalny platforma relacji inwestorskich stanowi bowiem jednolite i powszechnie dostępne pole ukazania w sposób całościowy planów, strategii oraz wizji spółki, pozwalając na budowę dobrego jej wizerunku oraz na pogłębienie zaufania inwestorów.

Działania w sferze relacji inwestorskich dotyczą każdego podmiotu ubiegającego się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym oraz spółek, których walory są już przedmiotem notowań. Podmioty te są bowiem zobowiązane do realizacji nałożonych przepisami prawa obowiązków informacyjnych oraz określonych standardów w relacjach z aktualnym akcjonariatem spółki publicznej.

[srodtytul]Relacje inwestorskie na gruncie KSH[/srodtytul]

W ostatnich latach coraz częściej podnoszono, iż krajowe regulacje prawne ograniczają możliwości wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w celu zacieśniania i zintensyfikowania więzi na linii zarząd – inwestor. Znowelizowane 3 sierpnia 2009 roku przepisy kodeksu spółek handlowych wyszły naprzeciw zgłaszanym postulatom. Z jednej strony otwierają furtkę dla czerpania z udogodnień, jakie niosą za sobą powszechne już możliwości techniczne, z drugiej zaś upraszczają i dostosowują do potrzeb rynku elementy pozwalające na bezpośrednie zaangażowanie poszczególnych akcjonariuszy. Wprowadzone rozwiązania, jak można przypuszczać, przyczynią się również w znacznym stopniu do ograniczenia, a z czasem może i do wyeliminowania patologicznych sytuacji oderwania organów zarządzających i nadzorujących emitenta od jego właścicieli – akcjonariuszy.

Obecnie na spółki publiczne nałożono liczne obowiązki związane z odbyciem i przebiegiem walnego zgromadzenia. I tak poza dotychczas uprawnionymi podmiotami takimi jak zarząd, rada nadzorcza oraz osoby wskazane w odpowiednich zapisach statutu, w nowych regulacjach do zainicjowania forum właścicielskiego uprawnieni zostali akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego. Od lat postulowaną zmianą jest także sposób zwoływania walnego zgromadzenia spółki publicznej. Aktualnie dokonuje się tego poprzez ogłoszenie na stronie internetowej spółki, zamieszczane na co najmniej 26 dni przed jego terminem. Tym samym kodeks spółek handlowych nakłada na podmioty, jakimi są spółki publiczne, obowiązek redagowania samej witryny internetowej oraz monitorowania wiadomości w jej ramach zamieszczanych. Z punktu widzenia drobniejszych inwestorów, niejednokrotnie odgrywających ogromną rolę w akcjonariacie spółki publicznej, duże znaczenie mają również rozwiązania umożliwiające głosowanie korespondencyjne czy też drogą elektroniczną.

Przepisy kodeksu spółek handlowych dopuszczają udział inwestora w walnym zgromadzeniu poprzez wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej. Wprowadzone rozwiązanie obejmuje tak transmisję obrad, jak i możliwość wykonywania prawa głosu przed forum właścicielskim lub w jego toku . Obok wskazanego udogodnienia akcjonariusz może również oddać swój głos korespondencyjnie, wykorzystując do tego celu odpowiednie formularze sporządzone przez spółkę i zamieszczone na jej stronie internetowej. W świetle powyższego należy wspomnieć jednak, iż rzeczywiste zastosowanie większości tych rozwiązań w dużym stopniu zależeć będzie od poczynienia odpowiednich zapisów w statutach i regulaminach spółek publicznych. Brak leżącego po stronie spółek publicznych obowiązku wprowadzania w życie omawianych udogodnień może, i z całą pewnością spowoduje, odłożenie na przyszłość tego typu zmian, ograniczając pozytywny skutek w relacjach inwestorskich, do którego mogłyby się przyczynić wprowadzone przepisami rozwiązania. Trzeba bowiem podkreślić, iż wymaganie osobistego uczestnictwa dla dużej części drobnego akcjonariatu jest przeszkodą powodującą brak ich rzeczywistego zaangażowania, a tym samym brak możliwości pełnej realizacji przysługujących im praw udziałowych.

Wspomniane powyżej regulacje nie są z całą pewnością bez znaczenia również dla akcjonariuszy zagranicznych, tym bardziej iż jednym z celów wprowadzonych w kodeksie spółek handlowych zmian było ułatwienie wykonywania uprawnień przez akcjonariuszy niebędących rezydentami w danym państwie członkowskim.

[srodtytul]Dostęp inwestorów do informacji o spółce [/srodtytul]

Relacje inwestorskie to również powinności nałożone na spółki, których akcje są przedmiotem obrotu na rynku regulowanym w zakresie obowiązków informacyjnych. Głównym celem nałożenia na spółki przedmiotowych powinności jest umożliwienie właścicielom akcji oraz przyszłym inwestorom dostępu do bieżących informacji dotyczących spółki publicznej, informacji poufnych (rozumianych według art. 154 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi), a także raportów okresowych. Zakres informacji oraz sposób ich przekazywania regulują w sposób bardzo szczegółowy obowiązujące przepisy prawa. Określają one zarówno rodzaj przekazywanych informacji, treść raportów, jak i czas oraz formę ich podawania do publicznej wiadomości.

[srodtytul]Nowe myślenie w podejściu do polityki informacyjnej spółek[/srodtytul]

Relacje inwestorskie to jednak nie tylko obowiązki. Celem poprawnie zbudowanej platformy komunikacyjnej jest kształtowanie pożądanego wizerunku firmy wśród inwestorów. Sposób prezentacji spółki, jej działalności, wyników czy organów może mieć bowiem znaczny wpływ na decyzje podejmowane przez samych inwestorów giełdowych. Skuteczne konstruowanie relacji inwestorskich ułatwia perspektywiczną oraz rzetelną wycenę akcji spółki. Odpowiednie wykorzystanie RI powinno prowadzić zatem nie tylko do utrzymania, ale i zwiększenia zainteresowania spółką oraz do kształtowania więzi opartych na rzetelnej informacji, wychodzącej naprzeciw oczekiwaniom uczestników rynku kapitałowego. Z tego też powodu na znaczeniu przybierają jakość i forma informacji zawartych w serwisach internetowych, stając się bardzo istotnym kryterium oceny spółek.

Nie zawsze niestety podmioty notowane na rynku przykładają wystarczającą wagę do realizacji zadań z zakresu relacji inwestorskich. Zróżnicowaniu nie podlega ani sposób, ani rodzaj publikowania informacji, a tym bardziej niedokonywana jest żadna selekcja pod kątem przekazywania informacji ze względu na grupę docelową odbiorców. Przyczyną takiego stanu rzeczy najczęściej jest brak polityki informacyjnej prowadzonej w ramach poszczególnych spółek publicznych oraz brak świadomości znaczenia relacji inwestorskich, traktowanych jako przykry obowiązek, a nie sposób dla rzetelnego zaprezentowania spółki uczestnikom rynku.

Po okresie kryzysu, kiedy to inwestorzy praktycznie byli pozbawieni pełnych informacji na temat stanu finansowego spółek, a przez to możliwości dokonywania racjonalnych i długoterminowych ocen co do perspektyw ich rozwoju, relacje inwestorskie powinny przeżywać wzmożony rozwój. Inwestorzy bowiem doceniają obecnie te spółki, które prowadzą otwartą i przejrzystą internetową politykę informacyjną. Spółki, które w szczególny sposób dbają o swoich akcjonariuszy, mają znacznie większą szansę na wzrost wartości firmy.

O znaczeniu relacji inwestorskich mogą świadczyć również projekty realizowane przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA, a mające na celu wyznaczanie standardów związanych z zawartością serwisów RI. W ramach Programu Wspierania Płynności Giełda opracowała między innymi Modelowy Serwis Relacji Inwestorskich, który jest rekomendowany wszystkim spółkom notowanym na GPW.

Pozostaje jednak kwestią otwartą to, czy możliwości stworzone przez polskiego ustawodawcę przyczynią się do szerszego sięgnięcia przez spółki po zdobycze nowoczesnej technologii, czy też w rezultacie ograniczą się one jedynie do wymogów stawianych przez ustawę bez zwiększania przejrzystości ujawnianych informacji.

Wszystko powyższe pozwala jednak z całym naciskiem opowiedzieć się za nowym nurtem, który z jednej strony pozwoli na dostosowanie polskich realiów do standardów światowych, z drugiej zacieśni relacje inwestorów ze spółką, przyczyniając się tym samym do zwiększenia wzajemnego zaufania. Miejmy nadzieję, że w niedługim okresie prawidłowo zbudowane relacje inwestorskie będą standardem, a nie tylko koniecznością.