W trudnych czasach rola doradców rośnie

Kancelarie podatkowe mają coraz więcej pracy. Sprawdziliśmy, które firmy obsługują największą liczbę giełdowych spółek.

Na rynku głównym GPW notowanych jest 431 spółek, a ich łączna wartość przekracza bilion złotych, z czego 570 mld zł przypada na firmy krajowe. Sprawdziliśmy, które kancelarie podatkowe są najbardziej aktywne w obsłudze giełdowych firm (pod uwagę braliśmy tylko emitentów z rynku głównego).

W tym roku w walce o pałeczkę lidera liczyły się w zasadzie tylko dwie firmy: PwC i KPMG. Obie wypadły świetnie: pierwsza w 2020 r. obsługiwała 118 giełdowych spółek, a druga 112. Wysoka trzecia pozycja przypadła firmie Paczuski Taudul, a za nią uplasowały się Deloitte, EY, CMS, Crido i GWW. Dobrze w tegorocznym zestawieniu, z kilkunastoma spółkami giełdowymi na koncie, wypadły też: Rymarz Zdort, Grant Thornton, Mariański Group, Dentons, Olesiński i Wspólnicy, Baker McKenzie, Alto Tax i TPA Poland.

Obowiązków przybywa

Spółki giełdowe to jedne z największych podmiotów funkcjonujących w gospodarce, co wiąże się również z największą liczbą nałożonych na nie obowiązków formalnych i sprawozdawczych.

– W podmiotach giełdowych widzimy bardzo duże nastawienie na zapewnienie zgodności z przepisami prawa (compliance). Spółki te poszukują wsparcia w interpretacji nowo wdrażanych przepisów oraz zapewnieniu właściwego wprowadzenia wynikających z nich obowiązków – komentuje Jan Wacławek, partner zarządzający działem prawno-podatkowym PwC. Wtóruje mu Mirosław Michna, partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG.

– Z pewnością jako długoterminową zmianę na rynku usług doradztwa podatkowego należy wskazać właśnie nacisk na usługi wspomagające compliance firm w zakresie ich obowiązków podatkowych – mówi Michna. Zwraca też uwagę na wzrastający z roku na rok zakres obowiązków sprawozdawczych w sferze podatków w postaci chociażby informacji o cenach transferowych, raportowania schematów podatkowych czy dokumentowania należytej staranności przy ustalaniu obowiązków związanych z poborem podatku u źródła.

– Nie można pominąć również wprowadzonego w tym roku podatkowym obowiązku sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej. Ten ostatni obowiązek dotyczy podatników, których wartość przychodów za poprzedni rok podatkowy przekroczyła 50 mln euro, co praktycznie oznacza, że większość podmiotów giełdowych będzie musiała go realizować jako element właśnie zwiększania przejrzystości w tej sferze aktywności – mówi przedstawiciel KPMG.

GG Parkiet

W ostatnim roku w związku z Covid-19 priorytetem w zakresie doradztwa podatkowego stało się zapewnienie bezpieczeństwa stosowanych rozliczeń i działalności przedsiębiorstw w niepewnym otoczeniu gospodarczym.

– W związku z tym pomagaliśmy klientom w dostosowaniu się do zmian związanych m.in. z wprowadzaniem kolejnych tzw. tarcz antykryzysowych, w zakresie opodatkowania spółek komandytowych czy w postępującej cyfryzacji rozliczeń VAT – mówi Andrzej Pośniak, partner zarządzający kancelarią CMS w Polsce i zespołem doradztwa podatkowego.

Specyfika firm giełdowych

Kancelarie potwierdzają, że obserwują znaczne zainteresowanie firm giełdowych tematyką sprawozdań z realizacji wspomnianej już strategii podatkowej oraz projektami związanymi z zarządzeniem ryzykiem odpowiedzialności osobistej w obszarze podatkowym (odpowiedzialność karnoskarbowa).

– To tematy bardzo wrażliwe i ważkie dla takich organizacji, jakimi są spółki giełdowe. Jednocześnie oczekiwania ustawodawcy wobec podatników w powyższych obszarach nie zostały wyrażone w sposób precyzyjny – podkreśla Robert Nowak, partner w dziale doradztwa podatkowego Deloitte.

Postępująca globalizacja oraz stale rosnące znaczenie prawa wspólnotowego sprawiają, że coraz ważniejsze staje się również posiadanie szerszej perspektywy. – Jest to szczególnie istotne, biorąc pod uwagę, że coraz więcej przepisów wymaga od działów podatkowych posiadania wiedzy o przepisach podatkowych i wydarzeniach za granicą. Obok kwestii stricte finansowych coraz większego znaczenia nabiera idea uwzględniania w działalności gospodarczej szeroko pojętych kwestii zrównoważonego rozwoju (ESG) – wskazuje Mikołaj Kondej, doradca podatkowy w PwC.

Największe firmy wracają również do realizacji planów restrukturyzacyjnych, zawieszonych wcześniej ze względu na wybuch pandemii. – To wpływa na powrót usług szeroko pojętego doradztwa transakcyjnego – potwierdza Joanna Henzel, menedżer w dziale doradztwa podatkowego TPA Poland.

Istnieje też cała kategoria zagadnień podatkowych, które są specyficzne dla spółek giełdowych.

– To np. możliwość rozliczenia w kosztach podatkowych i odliczenia VAT od wydatków na nowe emisje akcji czy rozliczenie podatkowe planów opcyjnych dla zarządu i kluczowych pracowników – wskazuje Daniel Banach, partner i doradca podatkowy z działu doradztwa podatkowego w Alto.

Właściwe zarządzanie relacjami z organami podatkowymi jest dla spółek giełdowych niezmiernie ważne. – Warto wskazać, że to w tej grupie są przecież podmioty, które jako jedne z pierwszych zainteresowały się tzw. programem współdziałania, który pozwala na ułożenie na zupełnie innym poziomie relacji z fiskusem – podkreśla Roman Namysłowski, partner zarządzający Crido.

Rynkowe roszady

W 2017 r. weszła w życie ustawa o biegłych rewidentach, zgodnie z którą zabronione jest świadczenie dla jednostek zainteresowania publicznego (czyli m.in. spółek giełdowych) usług doradztwa podatkowego.

– Wprowadzenie bardzo radykalnego rozdziału usług nie wpłynęło istotnie na kształt rynku doradczego. Duże spółki giełdowe dążyły do rozdziału usług w sposób naturalny. Wprowadzenie sztywnych reguł spowodowało jedynie sztuczne utrudnienia w trakcie np. zmiany audytora, brak elastyczności w zakresie stopniowego wygaszania współpracy doradczej lub też ograniczyło wybór potencjalnych dostawców usług audytorskich – podkreśla Radosław Krupa, partner w dziale doradztwa podatkowego EY.

Wypełnianie obowiązków fiskalnych z roku na rok staje się coraz większym wyzwaniem. Na szczęście dla przedsiębiorców coraz więcej procesów udaje się zautomatyzować.

– Jako przykład podać można programy, dzięki którym możliwe jest dokonanie merytorycznej weryfikacji jednolitych plików kontrolnych jeszcze przed ich wysłaniem. Tego typu rozwiązania znacznie przyspieszają i upraszczają proces rozliczeń – podkreśla Artur Cmoch, doradca podatkowy i partner zarządzający GWW Tax. Dodaje, że podatnicy są skazani na digitalizację. Tylko dzięki nowoczesnym zmianom będą w stanie sprostać wyzwaniom, jakie wynikają z nowych przepisów oraz coraz bardziej agresywnej postawy władz skarbowych.

Nadrzędnym celem spółki giełdowej w kontekście szeroko rozumianej fiskalizacji jest bezpieczeństwo podatkowe. – Nic dziwnego. Zła decyzja w tym zakresie może mieć duże konsekwencje finansowe, biznesowe czy reputacyjne dla takiego podmiotu – podsumowuje Magdalena Olszewska, dyrektor pionu podatków w Mariański Group.

Opinia

Mateusz Pociask, partner zarządzający obszarem doradztwa podatkowego i prawnego EY

Czas pandemii, podobnie jak w przypadku wielu sektorów gospodarki, miał również wpływ na rynek doradztwa, w tym doradztwa podatkowego. Samo to nie jest zaskoczeniem, bo przecież pracujemy dla naszych klientów firm, których sytuacja, w tym otoczenie biznesowe i regulacyjne, uległy zmianie i to niejednokrotnie bardzo istotnej. Również fakt, że od roku funkcjonujemy de facto w formule zdalnej ma kolosalny wpływ na to, jak wygląda sam sposób organizacji pracy i to zarówno w wymiarze dotyczącym naszych własnych zespołów jak i w relacji z klientami.

To wszystko uwypukliło elementy, które od zawsze były ważne, ale z dnia na dzień stały się kluczowe. Mam tu na myśli przede wszystkim zaangażowanie i jakość zespołu oraz relacje z klientami. W czasach nagłej i istotnej zmiany właśnie te fundamenty okazały się w moim odczuciu najważniejsze.

Oczywiście nie sposób też pominąć takich kwestii jak nowe kanały dotarcia do klientów, bo przecież tradycyjny sposób współpracy oparty na spotkaniach czy warsztatach nie jest w praktyce możliwy.

Warto też zwrócić uwagę na kilka trendów rynkowych i znowu może niezupełnie nowych, ale z pewnością bardziej widocznych. Przede wszystkim to coraz większe zainteresowanie klientów przekazywaniem doradcy obsługi całych procesów podatkowych lub ich istotnych elementów.

Ma to prawdopodobnie związek z jednej strony z wyzwaniami, z jakimi w niektórych przedsiębiorstwach wiąże się organizacja pracy zdalnej, a z drugiej strony z faktem, iż okazało się, że realizacja procesów podatkowych „na odległość" jest możliwa i często okazuje się bardziej efektywna przy dojrzałym podejściu i zastosowaniu właściwych narzędzi.

Kolejny trend to automatyzacja procesów podatkowych, tutaj ewidentnie widać wzrost zainteresowania, co wynika głównie z wielu zmian regulacyjnych i dodatkowych obowiązków w obszarze raportowania podatkowego.