Czesi przyspieszają tempo obniżek stóp

Czeski bank centralny obniżył główną stopę procentową mocniej, niż oczekiwano. Pod koniec lutego do kolejnego cięcia może dojść na Węgrzech. Rumunia nie weszła jeszcze w tryb luzowania.

Czeski Bank Narodowy obniżył główną stopę procentową o 50 pkt baz., do 6,25 proc. Większość analityków przewidywała, że obetnie ją tylko o 25 pkt baz. To już druga obniżka w ramach cyklu luzowania polityki pieniężnej, który zaczął się w grudniu od cięcia o 25 pkt baz.

Choć czeski bank zdecydował się na luzowanie polityki pieniężnej później niż NBP czy Narodowy Bank Węgier, to szybko nadrabia zaległości. Zdaniem analityków na marcowym posiedzeniu może zdecydować się bowiem na kolejną obniżkę o 50 pkt baz. Za luzowaniem przemawia przede wszystkim hamowanie inflacji oraz słaby wzrost PKB, który w IV kwartale wyniósł zaledwie 0,2 proc. rok do roku. Inflacja konsumencka zeszła w grudniu do poziomu 6,9 proc. i była niższa od oczekiwań.

Czeski bank przedstawił niedawno prognozę, zgodnie z którą inflacja w styczniu mogła zbliżyć się do 3 proc., czyli do górnej granicy jego celu. Ten oczekiwany spadek ma być jednak głównie skutkiem efektu bazowego związanego ze zmianami cen energii.

Narodowy Bank Węgier najbliższe posiedzenie ma zaplanowane na 27 lutego. 30 stycznia zdecydował o obcięciu głównej stopy procentowej o 75 pkt baz., do 10 proc. Analitycy spodziewali się wcześniej cięcia o 100 pkt baz., ale obawy przed osłabieniem forinta mogły skłonić bank centralny do ostrożniejszego ruchu. Cięcia głównej stopy zaczął on w październiku, gdy wynosiła ona 13 proc. Sam proces luzowania polityki bank zaczął jednak wiosną 2023 r. od obniżania jednodniowej stopy depozytowej, która była przez pewien czas traktowana przez rynek jako najważniejsza stopa procentowa na Węgrzech.

W tryb luzowania polityki pieniężnej nie wszedł jeszcze Narodowy Bank Rumunii, który utrzymuje główną stopę na poziomie 7 proc. Podstawową stopę, wynoszącą 6,5 proc., utrzymuje bez zmian również serbski bank centralny. Być może latem pierwszych cięć stóp procentowych doświadczą kraje naszego regionu należące do strefy euro (Estonia, Łotwa, Litwa, Słowacja, Słowenia i Chorwacja). Obecnie obowiązuje w nich główna stopa Europejskiego Banku Centralnego wynosząca 4,5 proc.

Wśród krajów regionu, które już luzują politykę pieniężną, wyjątkowym przypadkiem jest Mołdawia. Zaczęto tam obniżać stopy już w 2022 r., ale nastąpiło to z bardzo wysokiego poziomu, przekraczającego 20 proc. Obecnie główna stopa Narodowego Banku Mołdawii wynosi 4,25 proc., a ostatni raz została obniżona w poniedziałek. Luzuje politykę pieniężną również dotknięta wojną Ukraina. Od lata zmniejszyła główną stopę z 25 proc., do 15 proc. Białoruś zaczęła natomiast ciąć stopę procentową na początku 2023 r. z poziomu 12 proc., a latem przerwała luzowanie na poziomie 7,75 proc.