Polityka pieniężna musi wspierać ekspansywną politykę fiskalną państw członkowskich strefy euro w każdy możliwy sposób – powiedział Riccardo Fraccaro, najbliższy doradca premiera Włoch Giuseppe Contego. Jak podkreślił w wypowiedzi cytowanej w czwartek przez agencję Bloomberga, jedną z możliwości, które powinien wziąć pod uwagę Europejski Bank Centralny, jest umorzenie obligacji skarbowych kupionych w ramach pandemicznych programów antykryzysowych.
Prawo jest elastyczne
Propozycja Włocha to reakcja na gwałtowny wzrost zadłużenia rządów w związku z kryzysem wywołanym przez pandemię Covid-19 (patrz wykres). Spłata tych zobowiązań po kryzysie wymagałaby bardzo restrykcyjnej polityki fiskalnej.
W zeszłym tygodniu pomysł anulowania pandemicznych długów za „interesującą hipotezę roboczą" uznał inny włoski polityk David Sassoli, przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Prezeska EBC Christine Lagarde dała już do zrozumienia, że nie podziela tej diagnozy. O możliwość umorzenia części obligacji skarbowych pytali ją na zeszłotygodniowym przesłuchaniu członkowie komisji PE ds. gospodarczych i monetarnych. „Nawet nie zadaję sobie takiego pytania, ponieważ jakakolwiek zbliżona operacja byłaby naruszeniem prawa" – powiedziała szefowa EBC, odnosząc się do tego, że unijne traktaty zakazują bankowi centralnemu finansowania rządów.
Stanowisko Lagarde nie oznacza, że umorzenie pandemicznych długów jest absolutnie wykluczone. W ostatnich latach upadło już wiele dogmatów w europejskiej polityce pieniężnej. Poza tym, jak przypomniał Fraccaro, podsekretarz w kancelarii premiera Włoch, EBC jest też zobowiązany do wspierania „ogólnej polityki gospodarczej" strefy euro, o ile nie koliduje to z jego podstawowym zadaniem, czyli utrzymywaniem stabilności cen. Obecnie zaś unia walutowa ponownie zmaga się z deflacją (HICP, główna miara inflacji w strefie euro, od sierpnia maleje w ujęciu rok do roku), a w tych okolicznościach zbyt restrykcyjna polityka fiskalna jest większym zagrożeniem dla stabilności cen niż polityka zbyt ekspansywna.
