Rentowności obligacji. Dług nie daje już łatwo zarobić

Wartość obligacji z ujemnymi rentownościami jest już większa niż łączne PKB Chin i Niemiec. W strefie euro do klubu państw z dziesięciolatkami o negatywnej dochodowości dołączyły niedawno Hiszpania i Portugalia.

Globalna pula zadłużenia z ujemnymi rentownościami sięgnęła rekordowego poziomu 18,04 bln USD – wskazuje indeks Bloomberg Barclays Global Negative Yielding Debt. W ciągu ostatniego tygodnia powiększyła się ona o około 1 bln USD. Do grona państw mających obligacje dziesięcioletnie z ujemnymi rentownościami dołączyły Hiszpania i Portugalia, czyli kraje, które były wcześniej ofiarami kryzysu zadłużeniowego w strefie euro.

Nie ma już eurobankrutów

Rentowność hiszpańskich dziesięciolatek sięgała w piątek po południu minus 0,002 proc. W trakcie kryzysu w strefie euro, w 2012 r., zbliżała się ona do 7 proc. Rentowność portugalskich obligacji dziesięcioletnich wynosiła w piątek minus 0,04 proc., gdy w 2012 r. przekraczała 17 proc. Oba kraje, uznawane kiedyś za słabe ogniwa strefy euro, przez ostatnie osiem lat bynajmniej nie zmniejszyły swojego zadłużenia. Według prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego hiszpański dług publiczny sięgnie w tym roku 123 proc. PKB, a portugalski 137,2 proc. PKB. W 2012 r. wynosiły one odpowiednio 86,3 proc. PKB i 129 proc. PKB.

Ujemne rentowności mają też irlandzkie obligacje dziesięcioletnie, a pozostałym dawnym słabym ogniwom niewiele brakuje do dołączenia do tego klubu. Rentowność włoskich dziesięciolatek wynosiła w piątek 0,5 proc., a greckich 0,6 proc.

Grecja to kraj, który dwukrotnie zbankrutował w ciągu ostatnich dziesięciu lat i choć wyszedł już z programów pomocowych, to wciąż posiada „śmieciowe" ratingi w trzech głównych agencjach. Grecki dług publiczny może sięgnąć na koniec tego roku 205 proc. PKB. A mimo to greckie obligacje miały w piątek rentowność niższą niż np. amerykańskie (0,89 proc.) czy kanadyjskie (0,75 proc.).

Foto: GG Parkiet

Ogromny spadek rentowności obligacji państw strefy euro to w dużym stopniu skutek ultraluźnej polityki Europejskiego Banku Centralnego. Jego stopa depozytowa wynosi minus 0,5 proc., główna 0 proc., a w czwartek EBC powiększył swój program QE (skupu aktywów) o 500 mld euro. Wiele innych banków centralnych również prowadzi ultraluźną politykę, a to skutkuje trwającym od lat spadkiem rentowności obligacji. W zeszłym tygodniu Australia po raz pierwszy sprzedała bony skarbowe z ujemną rentownością, a Chiny w listopadzie znalazły kupców na obligacje z dochodowością poniżej zera.

– To jedno z największych ryzyk towarzyszących rosnącemu zadłużeniu. Widzimy dług z ujemnymi rentownościami nawet w Chinach. Mamy sytuację, w której na rynku powstają ogromne zaburzenia – uważa Sonja Gibbs, dyrektor w Instytucie Finansów Międzynarodowych (IIF).

Korzyści dla regionu

Nawet te kraje, których obligacje dziesięcioletnie nie mają jeszcze ujemnych rentowności, doświadczyły w ostatnich latach dużych spadków rentowności obligacji. Polskie dziesięciolatki miały w 2011 r. rentowność przekraczającą 6 proc. Na początku 2016 r. nieco przekraczała ona już 3 proc., a w piątek wynosiła 1,35 proc. W listopadzie sięgała zaledwie 1,1 proc. Dużego spadku kosztów obsługi długu doświadczyły również m.in. Węgry. W 2011 r. rentowność węgierskich dziesięciolatek zbliżała się do 10 proc. W tym czasie część inwestorów obawiała się kryzysu związanego z działaniami gospodarczymi rządu Viktora Orbana. Obawy te jednak szybko minęły. W piątek węgierskie dziesięciolatki miały 2,19 proc. rentowności.