Nowe dane GUS. Nominalny PKB Polski podwoił się w niecałą dekadę

Nominalny PKB Polski w 2024 r. wyniósł 3 bln 641 mld zł – podał Główny Urząd Statystyczny. To oznacza, że od 2015 r., w ciągu dziewięciu lat, roczny „urobek” gospodarki, się podwoił. Większość z tego wzrostu to jednak efekt wzrostu cen.

3 bln 641 mld 208 mln zł – dokładnie tyle (z dokładnością do milionów złotych) wyniósł w 2024 r. PKB Polski w cenach bieżących. To pierwszy szacunek Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowany we wtorek. Nominalny PKB to wartość dodana brutto poszczególnych sektorów gospodarki w 2024 r., po korekcie o podatki i dotacje. W uproszczeniu: to wartość rocznego „urobku” polskiej gospodarki, łączne efekty naszej pracy i kapitału.

Względem 2023 r. PKB Polski urósł nominalnie o 6,6 proc. W ten liczbie jednak około 3,6 proc. to efekt wzrostu cen, mierzony deflatorem PKB. W ujęciu realnym polska gospodarka w 2024 r. urosła o 2,9 proc.

Nominalny PKB jest dwa razy wyższy niż w 2015 r. i blisko pięć razy wyższy niż w 2000 r.

Zresztą w dłuższym horyzoncie tę rozbieżność między nominalną i realną dynamiką wzrostu PKB Polski widać jeszcze wyraźniej. Dość zauważyć, że jeszcze w 2015 r. PKB Polski w cenach bieżących wynosił nieco ponad 1,8 bln zł. Przez kolejnych dziewięć lat zatem podwoił się. Jednak realnie, czyli ignorując efekt wzrostu cen, polska gospodarka urosła w tym czasie o 37 proc. Za większość nominalnego wzrostu PKB w tym okresie odpowiada wzrost cen – o blisko 50 proc.

Idąc tym tropem głębiej w przeszłość, PKB Polski jest obecnie nominalnie wart około trzykrotnie więcej niż w 2007 r., blisko czterokrotnie więcej niż w 2004 r. czy niespełna pięciokrotnie więcej niż w 2000 r. Po odjęciu efektu wzrostu cen dane są oczywiście dużo mniej spektakularne, acz też imponujące – realnie między 2000 a 2024 r. polska gospodarka urosła o ponad 132 proc. To – nieco na marginesie pisząc - czyni nas w tym okresie jednym z liderów europejskiego wzrostu gospodarczego. Spośród krajów UE tylko raj podatkowy Irlandia oraz niewielkie gospodarki Malty i Litwy urosły realnie bardziej od Polski. Oczywiście na tym polega konwergencja – państwa doganiające (jak Polska) rosły zdecydowanie mocniej niż gonione. Od początku XXI wieku polska gospodarka urosła realnie około 3,5 raza mocniej bardziej niż średnia unijna. W ujęciu PKB na osobę przesunęliśmy się w tym czasie z poziomu niespełna 50 proc. średniej unijnej w pobliże 80 proc. 

Co jeszcze mówi nominalny PKB?

Ekonomistów i opinię publiczną zdecydowanie bardziej interesuje realne tempo wzrostu gospodarczego, niemniej świadomość nominalnej wartości PKB również może się przydać choćby do prostych przeliczeń. Często jakieś wydatki (np. na ochronę zdrowia, edukację czy wojsko) określa się właśnie w odniesieniu do PKB. Przykładowo, jeśli kandydat na prezydenta mówi o nakładach 8 proc. na ochronę zdrowia, to można szacować, że uważa, że w 2024 r. powinny one sięgnąć około 291 mld zł. Oczywiście przy założeniu, że mówimy o odniesieniu do bieżącej wartości PKB (co nie jest oczywiste, bo choćby właśnie w ochronie zdrowia wynikającą z ustawy kwotę wydatków porównuje się do PKB sprzed dwóch lat).

Podobnie, jeśli słyszymy, że jakaś reforma będzie kosztowała np. 1 proc. PKB, to łatwo można oszacować, że powinno to być (w 2024 r.) około 36 mld zł. Na podobnej zasadzie, np. deficyt czy dług sektora finansów publicznych określa się w relacji do PKB. Słysząc, że w 2024 r. dług publiczny wyniósł 55,3 proc. PKB można łatwo policzyć (co zresztą potwierdzają dane GUS), że nieznacznie przekroczył 2 bln zł.

Na bazie aktualnych danych i prognoz można szacować, że w 2025 r. PKB Polski raczej zatrzyma się na poziomie nieco ponad 3,9 bln zł, i przekroczy wartość 4 bln zł w 2026 r.