Finansowanie Emerytura Plus z Funduszu Solidarnościowego

Budżet na rok 2020 ma problem ze znalezieniem pieniędzy na realizację „piątki Kaczyńskiego".

Publikacja: 18.11.2019 05:00

Odchodzący minister finansów Jerzy Kwieciński zapewnia, że rząd PiS przestrzega wszystkich reguł i z

Odchodzący minister finansów Jerzy Kwieciński zapewnia, że rząd PiS przestrzega wszystkich reguł i zasad.

Foto: Archiwum, Jerzy Dudek

Finansowaniem programu Emerytura+ zająć ma się Fundusz Solidarnościowy. – To oczywiste omijanie stabilizującej reguły wydatkowej, zapisanej w ustawie o finansach publicznych – ostrzegają ekonomiści.

Podstawą działalności Funduszu Solidarnościowego miała być wypłata dodatków dla osób niepełnosprawnych, jednak posłowie PiS złożyli w Sejmie projekt ustawy poszerzający zadania Funduszu o wypłatę m.in. 13. emerytur. To dosyć nieoczekiwane posunięcie, skoro dotychczas cały system ubezpieczeń społecznych i wsparcia osób starszych był w rękach ZUS i KRUS. Opozycja pytała więc w Sejmie, czemu służyć ma ten manewr.

Okazuje się, że najważniejszym celem jest próba ominięcia tzw. stabilizującej reguły wydatkowej (SRW). – Fundusz Solidarnościowy w momencie jego tworzenia nie został zaliczony do sektora finansów publicznych i teraz można go wykorzystać do omijania reguły – ocenia Ludwik Kotecki, b. wiceminister finansów w rządzie PO, twórca SRW.

Reguła ta zakłada, że wydatki publiczne nie mogą wzrosnąć ponad pewien limit (który jest wyznaczany na podstawie kilku czynników, m.in. inflacji, tempa wzrostu PKB, kondycji finansów publicznych, a także działań dyskrecjonalnych po stronie dochodów). Na 2020 r. limit ten wyznaczono na ok. 91 mld zł, czyli 54 mld zł więcej niż w 2019 r.

W tej wydawałoby się dużej przestrzeni wydatkowej mieści się bardzo dużo: i reforma PIT (ubytek dochodów rzędu 13 mld zł), i rozszerzenie programu 500+ na każde dziecko (dodatkowe 20 mld zł), i podwyżki płac nauczycieli i administracji (łącznie kilka miliardów złotych), waloryzacja rent i emerytur (ponad 7 mld zł) itp. Ale 13. emerytura już się nie mieści. PiS wykorzystał więc fakt, że reguła nie obejmuje wszystkich instytucji publicznych, takich właśnie jak Fundusz Solidarnościowy.

Jerzy Kwieciński, były już minister finansów w rządzie PiS, w wypowiedzi dla nas podkreśla, że jego priorytetem, jak również premiera i całej Rady Ministrów, jest przestrzeganie reguł fiskalnych, w tym także SRW. Stąd np. bój resortu finansów o zniesienie limitu składek ZUS, bo bez tego posypałby się misterny plan zmieszczenia się w regule z innymi wydatkami.

Kwieciński jednak zauważa, że rząd PiS szuka i wykorzystuje różne instrumenty, by realizować ważne programy społeczne i prorozwojowe.

Przestrzeganie reguły wydatkowej jest ważnym elementem oceny wiarygodności Polski na rynkach finansowych. Jej uchylenie, złamanie czy nawet rozluźnienie może grozić najpierw zmianą ratingów, a potem odpływem inwestorów zagranicznych i wyprzedażą polskich aktywów, przeceną długu, osłabieniem złotego itp.

Czy takie konsekwencje grożą też przy omijaniu reguły? – Choć taki krok też nie jest pozbawiony pewnego ryzyka – może być do pewnego stopnia tolerowany – uważa Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. – Jednak już w 2021 r. problem wróci ze zdwojoną siłą. Wówczas księgowe manewry nie wystarczą, rząd będzie musiał wskazać albo prawdziwe źródła finansowania transferów społecznych, bo tzw. dochody jednorazowe się skończą, albo zrezygnować z niektórych wydatków. Albo złamać regułę. Pewnie koniec końców będzie wszystkiego po trochu, ale SRW, jako hamulec dla wzrostu długu i deficytu, jest wciąż zagrożona – uważa Jankowiak. – Manewr z Funduszem Solidarnościowym jest rozszczelnieniem reguły fiskalnej – zaznacza też Rafał Benecki, główny ekonomista ING BSK. – Agencje ratingowe zapewne to skrytykują, jednak myślę, że reakcja nie będzie dramatyczna. Co nie znaczy, że będzie dobra. Kluczowy będzie 2021 r., gdy zakusy na działania wbrew regule mogą być duże – dodaje Benecki. ACW

Gospodarka krajowa
Inflacja bazowa w lipcu lekko w dół. Jest najniżej od ponad 5 lat
Gospodarka krajowa
Dziura w budżecie państwa wciąż rośnie. Ministerstwo Finansów podało dane
Gospodarka krajowa
Inflacja w Polsce odpuszcza? GUS podał nowe dane
Gospodarka krajowa
Są nowe dane o polskiej gospodarce. PKB rośnie tak jak spodziewali się analitycy
Gospodarka krajowa
GUS: PKB wzrósł o 3,4% r/r w II kw. 2025 r. wg szybkiego szacunku, konsensus: +3,4%
Gospodarka krajowa
Krajowy Plan Odbudowy zmienia Polskę. Pieniądze wzmocnią kraj