Kłopoty towarzystw: szukają wsparcia

Gwałtowna przecena aktywów uwidoczniła słabe strony niektórych TFI, m.in. wycenę dużej części papierów dłużnych według modelu.

Problemy funduszy zaczynają się nawarstwiać i nie chodzi tylko o spadające wyceny jednostek. Coraz więcej towarzystw boryka się z kłopotami natury operacyjnej.

Rynek traci płynność

Branża TFI jest w dość ciężkim położeniu. Najpierw załamał się rynek akcji, choć jest to tak naprawdę mała część aktywów w funduszach. Akcje zwykle łatwiej też upłynnić. Ostatnio jednak klienci wycofują pieniądze również z funduszy dłużnych, zarówno korporacyjnych, jak i skarbowych. O ile w przypadku tego pierwszego rynku niska płynność dużej części emitentów jest nierozerwalną cechą, o tyle ostatnio do problemów z płynnością dochodzi także na międzybankowym rynku obligacji skarbowych. Jednocześnie doszło do gwałtownego skoku rentowności krajowych obligacji, co oczywiście jest sygnałem dużych umorzeń w funduszach.

Jak ustalił „Parkiet", o obecnych problemach, w które popadły TFI, zasygnalizowała Komisji Nadzoru Finansowego Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, organizacja zrzeszająca TFI. Okazuje się, że kapitał wycofują nie tylko klienci detaliczni, ale także duże prywatne przedsiębiorstwa. Izba zwraca uwagę na problem płynności rynku obligacji, sugerując wsparcie Narodowego Banku Polskiego albo Polskiego Funduszu Rozwoju. Pojawia się też pomysł wcześniejszego wykupu obligacji przez Ministerstwo Finansów.

Izba odniosła się też do kwestii ewentualnego zawieszenia notowań na GPW i związanych z tym problemów z wyceną aktywów w funduszach. W związku z pogorszeniem sytuacji przedsiębiorstw kłopotliwe może być też wycenianie obligacji nienotowanych na rynku.

Towarzystwa proponują także przesunięcie terminów sprawozdań funduszy.

Wzrosła skala umorzeń

– Na bieżąco analizujemy sytuację na rynku i jesteśmy w stałym kontakcie z KNF. TFI zastosowały wszelkie procedury gwarantujące jak największe bezpieczeństwo dla utrzymania ciągłości działania. Oczywiście obserwujemy, podobnie jak w innych krajach, zwiększoną skalę umorzeń, co w obecnej sytuacji jest zrozumiałe i spodziewaliśmy się takiej reakcji części inwestorów – komentuje Małgorzata Rusewicz, prezes IZFiA. – Fundusze rynku kapitałowego zachowują jednak płynność, a w czwartek NBP rozpoczął skup obligacji skarbowych, co przyjęliśmy jako pozytywny impuls – zauważa Rusewicz.

Czy wszystkie fundusze będą w stanie obsłużyć umorzenia bez pomocy NBP/PFR?

– Obecna sytuacja wymaga od wszystkich myślenia z wyprzedzeniem, dlatego w sposób naturalny my również zastanawiamy się nad rozwiązaniami, które mogą wspomóc rynek. Patrzymy np. na rozwiązanie wprowadzone przez amerykański Fed, tzw. Money Market Mutual Fund Liquidity Facility (MMLF), który będzie udzielał pożyczek instytucjom finansowym w celu odkupowania od amerykańskich funduszy pieniężnych papierów wartościowych o wysokiej jakości – podkreśla prezes IZFiA. Jak dodaje, uzyskane w ten sposób środki pozwolą funduszom na realizację umorzeń dokonywanych przez uczestników. – Dziś wszystko przebiega bez zakłóceń, ale jestem zdania, że lepiej być przygotowanym i mieć propozycje rozwiązań zbliżonych do tych, jakie wprowadzają inne kraje – twierdzi Rusewicz.

Przypomnijmy, że fundusz może zawiesić umorzenia, jeśli przekraczają 10 proc. aktywów. Czy dziś jest ryzyko zawieszenia umorzeń w funduszach? – Zasady w tym zakresie reguluje ustawa o funduszach inwestycyjnych, ale trzeba podkreślić, że na razie nie mamy sygnałów o takich przypadkach. Jeżeli jednak taka sytuacja miałaby miejsce, to pamiętajmy, że zapis ten był stworzony z myślą o interesie uczestników funduszu i może być zastosowany tylko w określonych sytuacjach – mówi Rusewicz.