Inwestycje w spółkach rosną, ale wolno

Największe firmy notowane na warszawskiej giełdzie w zeszłym roku mocno zwiększyły zasób gotówki. Szykują się na spowolnienie gospodarcze?

Tylko 21,7 proc. prywatnych firm planuje nowe inwestycje w II kwartale – podaje NBP. To o 2,4 pkt proc. mniej niż w I kwartale. Głębokie spadki wskaźnika inwestycji odnotowano w budownictwie, handlu i usługach, przy lekkiej poprawie w przemyśle. Rodzi się pytanie, czy hamująca dynamika inwestycji jest symptomem zbliżającego się spowolnienia.

Rzut oka na WIG20...

Przemawiać za tym mogłyby dane, które zebraliśmy ze sprawozdań finansowych za 2018 r. spółek wchodzących w skład WIG20. Zanotowały ponad 11-proc. wzrost przychodów, do łącznej kwoty 372 mld zł. Zatrudnienie i płace zwiększyły się odpowiednio o 2,3 i 9 proc. Rosnące koszty i niepewna sytuacja rynkowa miały wpływ na niewielki wzrost inwestycji, przy aż 47-proc. wzroście środków pieniężnych.

Na inwestycje (nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych) firmy wydały 33,6 mld zł – czyli tylko o 5,4 proc. więcej niż w 2017 r. Główne nakłady na inwestycje poniosły firmy handlowe: CCC, Dino Polska czy LPP, które otwierały kolejne sklepy zarówno w kraju, jak i za granicą i rozbudowywały zaplecze logistyczne. Niemal dwukrotnie wzrosły nakłady inwestycje w JSW, natomiast znacząco spadły w PGE.

W sumie w firmach z WIG20 saldo środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej „spadło" z minus 52 mld zł do minus 19,5 mld w 2018 r. Na koniec 2018 r. firmy posiadały prawie 111 mld zł gotówki wobec 75,5 mld zł rok wcześniej.

Foto: GG Parkiet

Analizując te wszystkie dane, trzeba jednak mieć na uwadze, że WIG20 to specyficzne grono – zdominowane przez banki, energetykę i spółki surowcowe. Nie jest dobrą próbką całej gospodarki, która de facto opiera się na małych i średnich przedsiębiorstwach.

Ponadto akumulacja gotówki przez spółki z WIG20 jest po części efektem polityki dywidendowej spółek.

– Warto wspomnieć wstrzymanie wypłat dywidend przez spółki energetyczne czy wstrzymanie dywidendy przez KGHM. Ponadto sektor bankowy nadal jest pod presją regulacyjną, co wpływa np. na politykę dywidendową mBanku, choć pozytywnie w tym aspekcie może się wyróżnić PKO BP – komentuje Sobiesław Kozłowski, dyrektor departamentu doradztwa inwestycyjnego Noble Securities.

Eksperci zwracają też uwagę, że patrzenie przez pryzmat salda gotówki może być mylące.

– Powinniśmy analizować zadłużenie netto, bo wzrost wartości środków pieniężnych może nastąpić w wyniku zaciągnięcia kredytu i nie zawsze jest skutkiem niższych nakładów inwestycyjnych – mówi Dominik Niszcz, ekspert z Raiffeisena.

...oraz na gospodarkę

Nie ulega jednak wątpliwości, że firmy w Polsce do inwestycji się nie kwapią. Coraz częściej w przestrzeni publicznej wskazuje się symptomy globalnego spowolnienia, przywołując niepokojące przykłady z gospodarki USA, Chin czy Niemiec.

– Można zaryzykować stwierdzenie, że obawa przed spowolnieniem gospodarczym powoli staje się czymś powszechnym. A skoro tak, skoro zapadło to w nas mentalnie – to tylko patrzeć, jak realnie się zmaterializuje. Wiele wskazuje, że przedsiębiorcy wyciągnęli lekcję z kryzysu sprzed dekady i wolą dysponować większymi rezerwami na gorsze czasy – komentuje Leszek Juchniewicz, główny ekonomista Pracodawców RP.

Wtóruje mu Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan, wskazująca na trzy przyczyny wolniejszych inwestycji: niedostateczną podaż kompetentnych pracowników, niepewność regulacyjną oraz widmo spowolnienia.

– Widmo to potęgują dane z niemieckiej gospodarki. To jeden z powodów, dla których przedsiębiorstwa nie inwestują pomimo bycia na granicy mocy przetwórczych – podsumowuje ekspertka Lewiatana.