Są pierwsze koszty NABE

Prawie 1,3 mld zł ma kosztować pakiet socjalny mającej powstać nowej węglowej agencji. Nadal jednak nie znamy daty jej powołania.

Jednym z kluczowych elementów powstania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, która ma przejąć większość elektrowni w Polsce od spółek energetycznych, jest umowa społeczna z pracownikami sektora elektroenergetyki. Po ponad sześciu miesiącach od podpisania umowy jej zapisy zostały przelane na papier i oszacowane w projekcie ustawy, która po przyjęciu przez rząd trafiła już do Sejmu. Osłony socjalne, które były warunkiem zgody na NABE ze strony związków zawodowych, będą kosztować do 2033 r. prawie 1,3 mld zł (dla kopalni węgla kamiennego przyjęto podobną ustawę o gwarancjach zatrudnienia jak teraz dla energetyków i pracowników kopalni węgla brunatnego i ma ona kosztować blisko 29 mld zł do końca 2031 r.). Samo powstanie NABE wydłuża się, ale z innych powodów niż prace nad projektem ustawy osłonowej.

Dla kogo osłony

Organizacje związkowe branży energetycznej i węgla brunatnego wniosły o zawarcie umowy społecznej dla sektora elektroenergetycznego już pod kątem nowego pracodawcy, a więc NABE. W efekcie rozmów, 22 grudnia 2022 r. przedstawiciele strony rządowej, reprezentatywnych organizacji związkowych oraz spółek energetycznych podpisali umowę społeczną. Związkowcy doczekali się projektu ustawy. Zawiera ona m.in. zobowiązania pracodawców w zakresie gwarancji pracowniczych w obszarze statusu pracodawcy, zachowania uprawnień pracowniczych i stabilizacji zatrudnienia, warunków pracy i wynagrodzeń po procesie wydzielenia aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa. Łączną kwotę wydatków związanych z ustawą w latach 2023–2033 rząd szacuje na 1 270,1 mln zł. Osłony będą dotyczyć pracowników pięciu grup energetycznych (Polska Grupa Energetyczna, Enea, Tauron, Energa, a także prywatnego ZE PAK). Liczba pracowników w podmiotach objętych ustawą wynosi ok. 23 tys. Sama pomoc musi być jeszcze notyfikowana w KE.

62 proc.

wynosi łączna moc elektrowni będących elementem systemu energetycznego, które po wydzieleniu ze spółek energetycznych trafią do NABE.

1,27 mld zł

będą wynosić wydatki z budżetu państwa do 2033 r. przeznaczone na pakiety osłonowe przyszłych pracowników NABE.

Powstanie agencji wydłuża się, a coraz głośniej słychać, że NABE może nie powstać przed wyborami. Ministerstwo Aktywów Państwowych chciałoby ruszyć ten proces jak najszybciej. Jak miałby on wyglądać?

Aktywa dużo warte

Najpierw Skarb Państwa skieruje ofertę do spółek i wykupi od każdej grupy aktywa węglowe, a więc PGE GiEK, Eneę Wytwarzanie, Elektrownię Połaniec, Tauron Wytwarzanie, oraz Elektrownie Ostrołękę B. Wówczas aktywa te trafią do PGE GiEK, który rozpocznie proces konsolidacji. Pojawiły się jednak komplikacje. Trwa poszukiwanie środków finansowych lub gwarancji, które pokryją koszty przekazania elektrowni do NABE ze spółek energetycznych. Spółki szacują, że aktywa mogą być warte nawet kilkadziesiąt miliardów złotych. MAP ma prowadzić rozmowy z KE, aby ta nie blokowała powstania agencji. Ostatnie rozmowy odbyły się w czerwcu. Komisja ma podejrzenia, że powstanie NABE nosi znamiona niedozwolonej pomocy publicznej. Na początku procesu powstania NABE tłumaczono, że KE nie będzie podejmować decyzji, a jedynie UOKiK. Urząd podkreśla, że nie wpłynął wniosek dotyczący utworzenia agencji.