Mimo atomowych umów z USA finansowanie zagadką

Polskie Elektrownie Jądrowe podpisały z amerykańskim Westinghouse kontrakt na prace przedprojektowe w sprawie budowy elektrowni jądrowej. To nie pierwsza i nie ostatnia umowa. Rząd nadal szuka finansowania.

Polska i USA podpisały umowę dotyczącą przedprojektowych prac przygotowujących teren pod budowę pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Porozumienie podpisały ze strony polskiej Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), a ze strony USA Westinghouse. To realizacja ramowego porozumienia jeszcze z grudnia 2022 r. Kolejne umowy mają zostać podpisane w połowie roku. Finansowanie inwestycji wciąż nie jest rozstrzygnięte.

Zawarta umowa zwiastuje kolejne. Ta najświeższa obejmuje dziesięć obszarów merytorycznych. Są wśród nich m.in. opracowanie szczegółowego modelu realizacji inwestycji, przygotowanie oceny bezpieczeństwa oraz programu kontroli jakości, a także identyfikacje potencjalnych dostawców z naciskiem na firmy z Polski. – Umowa umożliwi rozpoczęcie pierwszych prac przedprojektowych, zanim dojdzie do zakończenia czasochłonnego procesu uzgadniania umowy wykonawczej – przekazuje PEJ.

Jednak bez przetargu?

Jeszcze do niedawna wydawało się, że będzie potrzebny przetarg na wykonawstwo samej elektrowni (Westinghouse został wybrany jako dostawca technologii). Pod koniec ub. roku minister klimatu i środowiska Anna Moskwa informowała, że przetargi i procedury konkurencyjne, niezbędne, by wyłonić wykonawcę samej budowy elektrowni, rozstrzygną się w 2023 r. Teraz nie jest to przesądzone. – Jeżeli dojdzie do podpisania konsorcjum między Westinghouse a firmą Bechtel, która ma budować ten obiekt, to przetargu nie będzie. Jeśli jednak przetarg będzie, mamy całą dokumentację gotową. Spektrum firm jest wiele. Jednak jeśli dojdzie do zawarcia konsorcjum – co jest zgodne z prawem UE – przetargu nie będzie – mówi minister. Precyzuje, że najdalej do końca wakacji ma dojść do porozumienia dotyczącego projektowania, a gdyby doszło do zawarcia konsorcjum, wówczas doszłyby kolejne porozumienia na wykonawstwo uwzględniające to powstałe konsorcjum.

Pieniądze poszukiwane

Pytana o finansowanie projektu minister Moskwa wskazała, że prace nad modelem finansowym toczą się na poziomie samej spółki, pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, resortu klimatu i powołanego ostatnio zespołu ds. rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Po zakończeniu tych prac podpisana zostanie umowa z doradcą ds. modelu finansowego. – Jesteśmy w dialogu ze stroną amerykańską w celu uzgodnienia amerykańskiego zaangażowania w projekt. Ten model i kwestia źródeł finansowania znalazły się w rozwiązaniach finansowania będących przedmiotem rozmów z USA. Rozmawiamy też z zewnętrznymi partnerami finansowymi – oświadczyła minister.

Z kolei, jak zapewnia prezes PEJ Tomasz Stępień, rozmowy dotyczące modelu i samego finansowania toczą się równolegle. – Rozpoczniemy także równolegle proces certyfikacji. W momencie rozpoczęcia budowy (2026 r. – red.) wszystkie kontrakty musimy zamknąć. Inwestycja będzie realizowana z kapitału zakładowego spółki i z długu pozyskiwanego w czasie trwania inwestycji. Spółka jest w 100 proc. własnością Skarbu Państwa – mówi Stępień. Prace budowlane mają rozpocząć się w 2026 r. Model finansowy ma być jednak wcześniej, przynajmniej w zakresie podstawowych założeń. – Ten ma być w tym roku – zapewnia minister Moskwa. Rząd przychyla się do modelu spółdzielczego, gdzie zamawiający energię z elektrowni jednocześnie ją finansują.