Ucieczka przed czarnym paliwem

Pełzającą rewolucję napędzają banki, które wycofują się z finansowania projektów opartych na węglu.

Być może rozbudowa elektrowni w Ostrołęce będzie ostatnim wielkim projektem energetycznym, który będzie oparty na węglu. Niechęć banków do finansowania inwestycji związanych z czarnym paliwem zaczęła napędzać przestawianie się polskiej energetyki na nowe tory.

– W energetyce nastąpiła zmiana myślenia, co potwierdzają niedawne deklaracje Tauronu – mówi „Parkietowi" Kamil Kliszcz, analityk DM mBanku. – Największe inwestycje węglowe już się kończą. Duże, będące jeszcze w budowie czy remoncie bloki są stopniowo oddawane do użytku i, poza Ostrołęką, dużych projektów – na które trzeba byłoby zbierać finansowanie – już nie ma – dodaje.

Względy wizerunkowe

Można uznać, że na świecie ucieczka od węgla zaczęła się już dobrych kilka lat temu. Tak zrobili choćby Holendrzy z ING, którzy ogłosili przed szczytem klimatycznym w Paryżu w 2015 r. decyzję o rezygnacji z finansowania inwestycji związanych z wydobyciem i przetwarzaniem węgla. I to z natychmiastowym skutkiem.

W sumie podobną politykę miała od tamtej pory przyjąć co najmniej setka dużych światowych instytucji finansowych – twierdzą w opublikowanym na początku tego roku raporcie analitycy amerykańskiego Institute for Energy Economics & Financial Analysis.

– Ze względów wizerunkowych, ekologicznych i finansowych węgiel energetyczny staje się toksycznym aktywem dla globalnych inwestorów – mówił szef IEEFA Tim Buckley.

Trend dotarł również do Polski: w połowie maja odejście od finansowania tego typu inwestycji ogłosił Santander, a w poprzednich miesiącach – BNP Paribas, ING BSK oraz mBank. W branży panuje przekonanie, że tym tropem podążą kolejne instytucje.

Z kolei na rynku energetycznym nikt nie ukrywa, że kłopoty ze znalezieniem potencjalnego pożyczkodawcy (a inwestycje realizuje się w tej branży z pieniędzy pożyczanych, a nie zysków) napędzają proces transformacji.

– Nie ma co ogłaszać ucieczki przed węglem w sektorze finansowanym – studzi jednak Marcin Luziński, ekspert Santandera. Przypomina, że w odwodzie pozostaną górnictwu i energetyce banki państwowe.

– PKO BP i Pekao są wśród największych banków w Polsce, więc wycofanie się mniejszych graczy z finansowania energetyki węglowej wiele zapewne w sytuacji tej branży nie zmieni. W przypadku obu tych instytucji zdanie głównego inwestora, Skarbu Państwa, będzie miało decydujący wpływ na decyzje o finansowaniu – dorzuca.

Biznesmodel się załamał

Z drugiej strony nie sposób oprzeć się wrażeniu, że państwowe giganty mogą pozostać dla energetyków i górników ostatnią deską ratunku.

– Biznesmodel się załamał, spółki brną weń jednak dalej, idąc za rekomendacją głównego akcjonariusza – przyznaje, prosząc o anonimowość, nasz rozmówca z sektora finansowego. – Zdanie mniejszościowych akcjonariuszy nie ma żadnego znaczenia, więc wokół nich panuje totalna zapaść zaufania – ucina. Opłaca się czy nie, państwo zawsze znajdzie instytucję, która sfinansuje wskazany projekt.

Kliszcz woli patrzeć w przyszłość. – Pytanie brzmi raczej, jak firmy zorganizują finansowanie swojej transformacji do OZE i jakie będzie podejście instytucji finansowych do takich projektów. Można próbować robić to z poziomu całej grupy, jakichś wehikułów inwestycyjnych, może wytworzy się jakiś rynek obligacji – mówi. Innymi słowy, wiadomo już, że węgla nikt nie chce finansować. Pytanie brzmi, kto sfinansuje ucieczkę od tego surowca.