Co z depozytami ponad 100 tys. euro?

Nie zawsze nadwyżka ponad poziom w pełni gwarantowany przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny bywa utracona, gdy bank upada lub interweniuje BFG.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny w pełni gwarantuje depozyty bankowe o wartości do 100 tys. euro. Takiej ochronie podlegają środki osób fizycznych oraz osób prawnych, szkolnych kas oszczędnościowych, rad rodziców, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. Jednak ochronie nie podlegają pieniądze należące do skarbu państwa, Narodowego Banku Polskiego, banków, SKOK-ów, TFI, PTE, firm inwestycyjnych i instytucji finansowych, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, jednostek samorządu terytorialnego i organów władz publicznych innych państw.

Problemy banku i depozyt ponad 100 tys. euro to nie zawsze strata

Gwarancja oznacza, że w razie problemów finansowych banku, BFG wypłaci klientom pieniądze (w ostatnim akapicie więcej na temat technicznej strony i warunków tego procesu). Środki o wartości do 100 tys. euro (obecnie 430 tys. zł) są w całości gwarantowane niezależnie od działań podejmowanych wobec banku: zarówno w przypadku zawieszenia działalności banku i wystąpienia do sadu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, ale również w przypadku wszczęcia przez BFG przymusowej restrukturyzacji (resolution), niezależnie od zastosowanego instrumentu. W ramach restrukturyzacji BFG ma różne narzędzia m.in. przejęcie zagrożonego banku (w całości lub części), utworzenie instytucji pomostowej (rozwiązanie tymczasowe, do czasu znalezienia odpowiedniego nabywcy), wydzielenie prawa majątkowego, umorzenie lub skonwertowanie jego zobowiązań.

Co jednak z nadwyżką środków ponad 100 tys. euro w sytuacji, gdy uruchamiana jest przymusowa restrukturyzacja? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Wysokość strat, jakie ponoszą w przymusowej restrukturyzacji wierzyciele w takiej sytuacji zależy od poziomu strat ratowanego banku oraz koniecznej kwoty jego dokapitalizowania. Obciążanie stratami poszczególnych kategorii wierzycieli następuje w kolejności stanowiącej odwrotność hierarchii zaspokajania należności z funduszów masy upadłości banku. Oznacza to, że pierwszej kolejności straty obciążają akcjonariuszy i wierzycieli z tytułu długu podporządkowanego. Dzięki temu osoby fizyczne oraz mikro, mali i średni przedsiębiorcy mający pieniądze stanowiące nadwyżkę ponad kwotę 100 tys. zostali uprzywilejowani. Oznacza to, że ich sytuacja zarówno w przypadku likwidacji upadłościowej jak i w przymusowej restrukturyzacji jest lepsza niż innych wierzycieli i są obciążani stratami w dalszej kolejności.

Takie „nadwyżkowe" środki złożone w banku przez osoby fizyczne i MSP mogą zostać utracone, ale stanie się tak jedynie w sytuacji, gdy poziom strat podmiotu przekracza wysokość zobowiązań wobec wierzycieli z innych kategorii – informuje BFG.

Gdy dojdzie do utracenia tych nadwyżkowych depozytów, przekraczających limit 100 tys. euro, pieniądze te nadal stanowią wierzytelność deponenta do banku. Po ogłoszeniu jego upadłości banku kwota ta może zostać odzyskana w ramach postępowania upadłościowego. Deponent powinien zgłosić swoje wierzytelności w terminie wskazanym w postanowieniu sądu o ogłoszeniu upadłości banku.

Ile czasu na wypłaty z BFG?

Są też inne wyjątki od reguły 100 tys. euro. W przypadku osób fizycznych limit może sięgnąć równowartości 200 tys. euro. Dotyczy to szczególnych sytuacji, gdy środki znajdujące się na rachunki pochodzą ze sprzedaży domu lub mieszkania, pochodzą ze spadku, wypłaty ubezpieczenia, wypłaty odprawy, dokonaniu podziału majątku po rozwodzie. Jednak podwyższony limit obowiązuję tylko czasowo – przez trzy miesiące od wpływu środków.

Kwota gwarantowana ustalana jest według stanu środków deponenta na dzień spełnienia warunku gwarancji wobec banku lub kasy (wraz z naliczonymi do tego dnia odsetkami). Kwota ta obliczana jest od sumy środków ulokowanych na wszystkich rachunkach (np. lokatach terminowych, rachunkach bieżących, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych) jednej osoby oraz jej należności w danym banku lub kasie. W przypadku rachunku wspólnego każdemu ze współposiadaczy przysługuje odrębna kwota gwarancji. Ochroną gwarancyjną objęte są zgromadzone środki zarówno w złotych, jak i w walucie obcej. Niezależnie od waluty rachunku wypłata środków gwarantowanych następuje w złotych. W przypadku lokaty strukturyzowanej ochroną gwarancyjną BFG objęte są środki pieniężne w części zdeponowanej jako kapitał.

Wypłaty środków gwarantowanych powinny być dokonane w terminie siedmiu dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji. Nie oznacza to, że klienci muszą w tym czasie podjąć pieniądze, mają na to aż pięć lat. Środki gwarantowane wypłacane są przez zarząd komisaryczny lub inny bank, z którym BFG podpisze stosowną umowę.