Wskaźniki wykorzystywane w analizie rentowności bazują na kluczowych danych finansowych mających swoje źródło w bilansie oraz rachunku zysków i strat. Ukazują relacje zysku na różnych poziomach działalności spółki do jej przychodów, aktywów czy kapitałów.
Marże na celowniku
Rentowność można analizować na wielu poziomach. Pierwszym jest marża brutto, która opisuje rentowność sprzedaży po uwzględnieniu jedynie kosztów zmiennych. Następnie można obliczyć marżę EBIT, czyli operacyjną, obejmującą również koszty stałe spółki. Alternatywnie stosowana jest też marża EBITDA (wynik operacyjny powiększony o amortyzację). Z kolei rentowność netto jest wskaźnikiem uwzględniającym wszystkie rodzaje kosztów, również związanych z finansowaniem. Wskaźniki rentowności najlepiej porównywać ze wskaźnikami rentowności innych przedsiębiorstw działających w tej samej branży. Istotnym elementem analizy jest porównanie z analogicznymi okresami z przeszłości. Warto upewnić się, jak kształtowały się marże w długim terminie. Pozytywnym sygnałem jest stabilny, a najlepiej rosnący trend, choć jest to spore wyzwanie dla spółek. Spadek rentowności nie musi być zawsze negatywnym zjawiskiem. Niższe marże mogą być kompensowane wzrostem przychodów, co w ostatecznym rozrachunku przełoży się na wzrost zysków. Warto się też upewnić, czy pogorszenie rentowności nie jest wywołane czynnikami o charakterze przejściowym, np. wzrostem cen surowców. – Ogromne znaczenie ma kwestia porównywalności wskaźników rentowności zarówno pomiędzy spółkami, jak i branżami. Na poziomie mikro znaczenie mogą mieć kwestie związane z różnym podejściem do klasyfikowania kosztów, stąd w porównaniach pomiędzy spółkami warto koncentrować się na rentowności EBIT i EBITDA oraz różnicach w wysokości stosowania dźwigni finansowej – wyjaśnia Grzegorz Pułkotycki, dyrektor inwestycyjny Starfunds.
Analizując rentowność spółek produkcyjnych, najlepiej skupić się na porównaniu wyniku na poziomie EBITDA do osiąganych przychodów, co pozwala wyeliminować różnice wynikające z różnego podejścia do amortyzacji składników majątku. Natomiast w trakcie oceny spółek z sektora paliwowego i energetycznego największą uwagę przywiązuje się do skorygowanej marży EBITDA, ponieważ zysk netto często jest obciążony czynnikami o charakterze księgowym czy jednorazowym. W przypadku analizy podmiotów handlowych podstawową miarą efektywności firm jest marża brutto ze sprzedaży obrazująca, ile spółka zarabia na sprzedaży towarów. Jeżeli firma osiąga wyższe marże brutto ze sprzedaży niż jej bezpośredni konkurenci, oznacza to, że jest efektywniejsza i nie musi walczyć o klientów ceną, co z reguły jest powodem niskiej marżowości w tej branży.
