Nowoczesny biznes szanuje obyczaje. Im bardziej komplikuje się świat, tym więcej powstaje norm, regulacji, zasad... Popadamy w błędne koło ? więcej regulacji, więcej do uregulowania ? coraz głębiej, coraz bardziej szczegółowo. A kiedy już rozumienie systemu prawnego i znajomość przepisów rozluźnia normy i ich interpretację, efektywność wykonywania prawa zaczyna przekraczać granice percepcji.Wtedy wracamy do źródeł; zaczynamy poszukiwać w zachowaniach biznesowych norm zwykłej przyzwoitości, lojalności, zaufania, wiarygodności. Tego wszystkiego, co trudno poddaje się prawnym regulacjom. Pewnie dlatego corporate governance ? ład korporacyjny ? jest dzisiaj na ustach wszystkich. Bo prawo nie chroni przed łamaniem dobrych obyczajów!Dobry obyczaj to słowa kluczowe w obszarze corporate governance. Przestrzeganie go budzi wiarygodność, zwiększa zaufanie. Czy świat zwariował na punkcie corporate governance? Nie, świat potrzebuje stabilności i czytelności norm. W Polsce ruch corporate governance rozpoczął się od inicjatyw środowisk biznesu, a także nauki.Mamy tego świadomość od dawna, a od trzech lat podejmujemy w tym kierunku wyraźne, publicznie sygnalizowane i przejrzyste działania. M.in. od trzech lat organizujemy konferencje pod nazwą Forum ? Corporate Governance. Pierwsza z nich, na temat sprawowania władzy w korporacji, odbyła się w Serocku 8?9 stycznia 1999 r.W kolejnych latach czynnie towarzyszyliśmy najważniejszym dla kultury korporacyjnej zdarzeniom. Nowy kodeks spółek handlowych był z pewnością wydarzeniem najwyższej rangi. Dla studiowania pierwszego w Polsce, autorskiego kodeksu utworzyliśmy wraz z jego autorami Akademię Spółek Prawa Handlowego.Od początku współpracujemy z wiodącymi organizacjami międzynarodowymi, które zajmują się analizami porównawczymi i popieraniem kultury korporacyjnej w różnych krajach. Eksperci OECD i Banku Światowego uczestniczyli i nadal uczestniczą w naszych konferencjach. Tak było i tym razem: Stilpon Nestor, dyrektor Departamentu Stosunków Korporacyjnych OECD, wygłosił referat pod tytułem: ?Trendy Corporate Governance w OECD. Dokąd zmierzamy?? Mowa tu o tym samym OECD, którego Zasady przyjmują inne organizacje, w tym także European Corporate Governance Network.Kiedy mówię ?my?, mam na myśli stałych ?partnerów w trosce? o wysokie standardy corporate governance w Polsce: Komisję Papierów Wartościowych i Giełd, Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA, Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych i Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych. Wkrótce grono partnerów wzrośnie: przeprowadzimy rozmowy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Związkiem Banków Polskich, Stowarzyszeniem Funduszy Inwestycyjnych, Izbą Towarzystw Emerytalnych, Izbą Domów Maklerskich, Stowarzyszeniem Inwestorów Indywidualnych. Uzyskaliśmy od nich wszystkich poparcie, zachętę do działania i co więcej ? w większości przypadków deklarację formalnego uczestnictwa w Forum ? Corporate Governance. Mamy także deklarację czołowych kancelarii prawnych. To nieprawda, że dobry prawnik korzysta z nieładu korporacyjnego na korzyść swojego klienta.Piąta konferencja Forum ? Corporate Governance nosiła tytuł Ład korporacyjny. Walne zgromadzenia ? standardy dobrych praktyk. Wszystkie spośród wcześniej wymienionych osób i instytucji wzięły w niej udział.Styl naszej pracy polega na przedstawianiu konkretnych propozycji, często autorstwa wybitnych specjalistów, a następnie poddawaniu ich pod krytyczną ocenę ekspertów, praktyków nadzoru korporacyjnego i doświadczonych konsultantów. Wierzymy, że tak właśnie powstawać powinny oryginalne polskie standardy ładu korporacyjnego ? oddolnie, w toku spokojnej dyskusji i rzeczowej krytyki.Pierwsza część obrad konferencji Forum ? Corporate Governance była poświęcona zasadom dobrej praktyki w dziedzinie walnych zgromadzeń. To ważne, bo złe praktyki na walnych zaczynają być polską niechlubną specjalnością. To także twórcze, bo w większości kodeksów corporate governance brak w tej dziedzinie propozycji, które mogłyby mieć dla nas praktyczne znaczenie.Druga część to dyskusja nad instytucjami ładu korporacyjnego w Polsce. Jak tworzyć zasady i jak je egzekwować? ? to kluczowe pytanie. Jak powinien wyglądać Polski Komitet Dobrych Praktyk (czy potrzebna nam jest komisja dobrych usług?). Czy komitet to tylko ciało tworzące normy? Temporalne czy stałe? Czy potrzebny jest w polskich warunkach komitet dobrych usług w roli arbitraż? Czy instytucja sądów polubownych mogłaby spełniać tę rolę i pod jakimi warunkami? Jaka wreszcie może być rola Kodeksu Dobrych Praktyk w orzecznictwie sądów polubownych? Nad kształtem ładu korporacyjnego dyskutowały największe autorytety polskiego biznesu, prezesi czołowych firm i stowarzyszeń.Uczestnicy FORUM wyrazili wolę formalizacji luźniej dotychczas struktury organizacji. Postanowiliśmy utworzyć Radę Programową, która w imieniu środowisk biznesu będzie wyznaczała kierunki działania i kontrolowała działalność Forum. Organizacji Rady Programowej podjęła się Henryka Bochniarz ? prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych. Postanowiono utworzyć wzorem innych krajów Komitet Dobrych Praktyk składający się z profesjonalistów. Propozycję składu Komitetu przygotuje prof. Grzegorz Domański.Zapraszamy do wspólnej pracy nad kształtem ładu korporacyjnego w Polsce. Jeśli nie stworzymy forum publicznej i otwartej dyskusji nad przejrzystymi zasadami, to dyskusje takie będą się toczyć w zamkniętych gabinetach politycznych, a ich wynikiem będzie układ, koteria, partykularne korzyści i brak przejrzystości. Z pewnością straci na tym całe środowisko biznesowe.
Krzysztof A. LisPrezes Instytutu Rozwoju Biznesu Fundacji Centrum Prywatyzacji
