Zarządzający w tym roku pokonali indeksy

Tegoroczne średnie wyniki funduszy akcji krajowych są lepsze, niż przyjęte dla nich benchmarki. Jednak na dłuższą metę, w ostatnich dwóch czy trzech latach, fundusze nie rozpieszczają swoich klientów

Zarządzający funduszami akcji w tym roku wygrywają z rynkiem. Średnia stopa zwrotu z funduszy akcji krajowych uniwersalnych, licząc od początku roku do 7 grudnia, to 19 proc.

W tym czasie benchmark, liczony przez firmę Analizy Online jako 90 proc. WIG oraz 10-proc. 1-miesięczny WIBID (stawka, po jakiej banki pożyczają sobie pieniądze), poszedł w górę 17 proc. Podobnie sytuacja ma się w przypadku funduszu akcji krajowych małych i średnich spółek. Tutaj tegoroczny średni wynik zarządzających to 18 proc., podczas gdy benchmark zyskał 15 proc. – punktem odniesienia jest kombinacja mWIG40 (70 proc.), sWIG80 (20 proc.) i 1-mies. WIBID (10 proc.).

Jednak jeśli spojrzeć w dłuższej perspektywie, na przykład ostatnich dwóch i trzech lat, zarządzający z rynkiem przegrywają. W ciągu ostatnich 24 miesięcy fundusze akcji krajowych uniwersalne zarobiły średnio 67 proc., a benchmark dawał 69 proc. „Misie” zyskały 63 proc. wobec wzrostu wartości benchmarku o 68 proc. W skali ostatnich trzech lat fundusze akcji wciąż są na minusie. Odpowiednio tracą 20 proc. wobec 15-proc. spadku benchmarku oraz 30 proc. względem zniżki indeksów o 28 proc.

[srodtytul]Allianz wygrywa dzięki alokacji, selekcji i hedgingowi[/srodtytul]

W dwuletniej i trzyletniej perspektywie większość funduszy akcji krajowych wypada słabiej od benchmarku. W ujęciu tegorocznym – mniej niż połowa. W biciu wyznaczników pomaga nie tylko dobre wyczucie rynku i utrzymywanie odpowiedniego poziomu zaangażowania portfela na rynku akcji, ale i trafny dobór spółek. Selekcja popłacała przede wszystkim w tym roku. Nie bez znaczenia było też zabezpieczanie portfela przed spadkami cen akcji.

Najwięcej w tym roku wśród podmiotów lokujących na szerokim rynku (fundusze akcji krajowych uniwersalne) zarobił Allianz Akcji Plus – 37 proc. Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek z wynikiem 31 proc. jest drugi pośród funduszy akcji „misiów”. W dłuższej perspektywie też są w pierwszych trójkach. Tylko „miś” Allianza jako jedyny w ostatnich trzech latach ma dodatnią stopę zwrotu (3 proc.).

– Wyniki funduszy są efektem realizacji strategii, w której istotną rolę odgrywa zmienna alokacja w akcje w zakresie dopuszczalnych zmian statutowych oraz aktywne stosowanie hedgingu (zabezpieczania portfela przed spadkami cen akcji, np. za pomocą kontraktów terminowych – red.) – komentuje Marek Mikuć, wiceprezes Allianz TFI. – Do tego dochodzi oczywiście selekcja spółek, która – szczególnie w „misiu” – była bardzo udana w niemal całym okresie funkcjonowania funduszu – dodaje. – Zawsze przywiązywaliśmy też dużą wagę do minimalizacji strat w okresach dekoniunktury, czego szczególnym przykładem są wyniki za II kwartał 2010 r., kiedy udało nam się w obu podmiotach nie tylko ochronić kapitał, ale nawet wypracować wysoką dodatnią stopę zwrotu przy poważnym spadku indeksów – zaznacza.

Z kolei drugi fundusz akcji z oferty Allianz TFI, Allianz Akcji, plasuje się w połowie stawki, poniżej średniej lub powyżej – w zależności od ocenianego okresu. – Ten fundusz jest zarządzany w sposób bardziej benchmarkowy, a punktem odniesienia jest WIG 20. Jest zatem znacznie mniej miejsca na selekcję. Poza tym w ostatnim czasie rzadko alokacja przekraczała poziom neutralny. Rzadziej i na mniejszą skalę jest też stosowany hedging – komentuje Mikuć.

[srodtytul]Aviva Investors trafnie wybiera spółki[/srodtytul]

Druga w tym roku wśród funduszy uniwersalnych jest Aviva Investors Nowych Spółek, która zarobiła 35 proc. W ostatnich dwóch latach jest z kolei pierwsza: z wynikiem 137 proc. mocno dystansuje konkurencję (nie można jej ocenić w ostatnich trzech latach, bo nie istnieje tyle czasu). Pozostałe fundusze tej kategorii z oferty Aviva Investors TFI też plasują się wysoko, w różnych okresach.

Równocześnie w kategorii podmiotów akcji małych i średnich spółek to towarzystwo zajmuje pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wyniki tegoroczne. Zyskała 33 proc. Aviva Investors Małych Spółek, z wynikiem 140 proc. jest też zdecydowanie najlepsza w ostatnich 24 miesiącach. Wszystkie strategie akcyjne Avivy są zarządzane podobnie, wykorzystywane są te same pomysły inwestycyjne zespołu.

Różnice struktur portfeli polegają głównie na stopniu przeważeń i niedoważeń poszczególnych pozycji przy uwzględnieniu ograniczeń określonych w statutach funduszy. – Stopy zwrotu to efekt przede wszystkim udanej selekcji spółek, choć oczywiście zważywszy, że bieżący rok przyniósł zwyżki głównych indeksów giełdowych, pewien pozytywny wpływ na wyniki inwestycyjne miało również utrzymywanie generalnie podwyższonego zaangażowania w akcjach. Ale wpływ trafnej alokacji aktywów jest znacząco mniej istotny niż udany dobór spółek – komentuje Rafał Janczyk, dyrektor ds. inwestycyjnych w Aviva Investors TFI. – Szczególnie korzystnie na tegoroczne wyniki wpłynęło m.in. wyraźne niedoważenie sektorów defensywnych, tj. energetyki czy telekomunikacji.

Znaczenie też miało zaangażowanie w niektóre spółki zagraniczne notowane na warszawskim parkiecie – tu w szczególności wyróżniły się ukraińskie: Kernel i Astarta – jak i poza Warszawą. W tej drugiej grupie szczególnie udanymi inwestycjami okazały się austriacki Kapsch TrafficCom i właściciel działającej w Polsce sieci detalicznej Biedronka – portugalski Jerónimo Martins – wylicza Janczyk. „Miś” ponadto w większym stopniu korzystał z udanego doboru mniejszych spółek notowanych na warszawskim parkiecie, m.in.: City Interactive, Orzeł Biały, Radpol, AB, ABC Data, Delko.

[srodtytul]Legg Mason, Idea i Quercus też wysoko[/srodtytul]

W pierwszej piątce w tym roku wśród funduszy akcji są jeszcze Idea Akcji, Quercus Agresywny i Legg Mason Akcji Skoncentrowany FIZ (ten ostatni to fundusz zamknięty, wyceniany niecodziennie i prowadzący politykę z mniejszymi ograniczenia inwestycyjnymi). Zarobiły po blisko 30 proc.

– Wyniki funduszu zawdzięczamy przede wszystkim dobrej selekcji akcji. Przez większość czasu inwestowaliśmy w starannie dobrane spółki o średniej i mniejszej kapitalizacji. Z najbardziej dochodowych transakcji warto wymienić Amikę, Bogdankę czy Synthos – mówi Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI. – Wyniki mogłyby być pewnie jeszcze lepsze, szczególnie w ostatnim półroczu, ale dość defensywnie podchodziliśmy do rynku w obawie o rozwój wydarzeń w niektórych peryferyjnych krajach strefy euro. Utrzymywaliśmy w związku z tym większą pozycję gotówkową, a portfel akcji był mocno zdywersyfikowany – dodaje, zwracając uwagę na kontrolowanie ryzyka. W ostatnich dwóch latach Quercus Agresywny zarobił ponad 100 proc.

W pierwszej piątce w tym roku w grupie „misiów” poza podmiotami Aviva Investors i Allianz są jeszcze: Noble Akcji Małych i Średnich Spółek, KBC Portfel Akcji Średnich Spółek i PKO Akcji Małych i Średnich Spółek. Zyskały po ponad 20 proc.

[srodtytul]Skarbiec i Pioneer na końcu[/srodtytul]

Na drugim biegunie są fundusze Skarbiec TFI i Pioneer Pekao TFI. W tym roku Skarbiec Akcja i Pioneer Akcji Polskich jako jedyne zarobiły mniej niż 10 proc. Podobnie Skarbiec Małych i Średnich Spółek oraz Pioneer Małych i Średnich Spółek Rynku Polskiego. W ostatnich dwóch latach oba wypadają lepiej, w ostatnich trzech latach – Pioneer plasuje się blisko końca, a Skarbiec powyżej średniej w grupie. W grupie podmiotów uniwersalnych Pioneerowi lepiej szło w ostatnich dwóch latach, a Skarbcowi w ostatnich trzech latach.

– Słabsze wyniki Skarbiec Akcja w 2010 r. wynikają głównie z decyzji dotyczących selekcji spółek do portfela. Pewną część aktywów stanowiły firmy o mniejszej kapitalizacji, które zachowywały się zdecydowanie gorzej od rynku akcji. Dodatkowo pojedyncze zaangażowanie w te spółki było relatywnie duże, co potęgowało negatywny wpływ na wyniki – przyznaje Andrzej Pawłowski, członek zarządu Skarbiec TFI. – Portfel akcji jest w ostatnich tygodniach częściowo przebudowany pod kątem wyeliminowania lub zmniejszenia udziału tych spółek, co do których mieliśmy wątpliwości. Działania te zaczynają już przynosić pierwsze efekty w postaci poprawy wyników inwestycyjnych. Spodziewamy się, że w przyszłym roku ten pozytywny wpływ będzie bardziej zauważalny – mówi.

[srodtytul]Dwa fundusze na minusie w skali ostatnich pięciu lat[/srodtytul]

Problem braku stabilności pozycji w rankingach w zależności od ocenianego okresu dotyczy wielu funduszy. Zarządzający, szczególnie dużymi funduszami, przekonują, że rezultaty należy oceniać w wieloletniej perspektywie. Na przykład Arka Akcji oraz Lukas Akcyjny (oba zarządzane przez BZ WBK AIB TFI) w tym roku wypadają daleko za średnią dla grupy. W ostatnich dwóch latach plasują się wysoko ze stopami zwrotu powyżej 80 proc.

– Nasza filozofia inwestowania powoduje, że różnimy się istotnie od benchmarku oraz portfeli konkurencji, co w długim terminie pozwala osiągać ponadprzeciętne wyniki. Jak pokazuje historia naszych wyników, takie podejście się sprawdza. Ma jednak tę wadę, że w okresach krótszych może działać in minus. Tak też jest w tym roku. Relatywnie gorzej od szerokiego rynku radziły sobie spółki, w których mamy duże udziały, tj. na przykład Bank BPH, Comarch czy Orbis. Jesteśmy jednak przekonani, że w długim terminie nasze pomysły inwestycyjne przyniosą uczestnikom funduszy zadowalające stopy zwrotu – komentuje Szymon Borawski-Reks, zarządzający w BZ WBK AIB TFI.

W ostatnich pięciu latach Arka Akcji zarobiła 43 proc. Średnia dla grupy funduszy akcji krajowych uniwersalnych to 38 proc. Taką samą stopę zwrotu przyniósł benchmark. Najlepiej wypadają Legg Mason Akcji i Idea Akcji, które zarobiły po około 70 proc. W pierwszej piątce są jeszcze Aviva Investors Polskich Akcji, UniKorona Akcje i ING Akcji 2. Najsłabiej, ze stratą 12 proc., wypada PKO Akcji. Na minusie jest też Pioneer Akcji Polskich.