UOKiK przyjrzał się umowom kont emerytalnych

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął 13 postępowań w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w przypadku umów IKE

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowił przyjrzeć się umowom, zawieranym z klientami w ramach indywidualnych kont emerytalnych (IKE).

Kontroli zostało poddanych 25 instytucji finansowych. Wśród nich było siedem banków, trzy domy maklerskie, dziesięć towarzystw funduszy inwestycyjnych oraz pięć firm ubezpieczeniowych.

– Przedsiębiorcy zostali wybrani na podstawie największej wartości zgromadzonych środków oraz losowo. Nieprawidłowości stwierdziliśmy w przypadku 16 firm – mówi Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, prezes UOKiK.

W przypadku 13 instytucji zostało wszczęte postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Urząd ma też plan skierowania do sądu ośmiu pozwów za stosowanie przez firmy klauzul niedozwolonych. Dotyczą przede wszystkim domów maklerskich oraz firm ubezpieczeniowych.

– Celem nie jest piętnowanie, ale edukacja przedsiębiorców. Liczymy, że wyciągną wnioski i poprawią wzorce – mówi prezes UOKiK.

Nie dotyczy to tylko instytucji, które zostały skontrolowane, ale także pozostałych, które oferują IKE. To także przestroga dla tych instytucji, które chcą oferować nowe konto – indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

Naruszenie interesów klientów

Zarzuty UOKiK dotyczą głównie stosowania postanowień naruszających interesy ekonomiczne konsumentów. Zastrzeżenia urzędu wzbudziło ograniczenie oszczędzającym na emeryturę prawa do decydowania o zgromadzonych środkach. Ponadto prezes zakwestionowała pozbawianie konsumentów prawa wyboru subfunduszy, w których chcieliby ulokować środki w przypadku likwidacji jednego z nich oraz braku indeksacji sumy ubezpieczenia.

– Firmy ubezpieczeniowe bezpodstawnie zaliczają wpłaty na IKE na ochronę ubezpieczeniową – mówi Dorota Grudzień-Barbachowska, dyrektor delegatury UOKiK w Warszawie. – Instytucje finansowe łamią prawo, jeśli chodzi o termin wypłaty pieniędzy. Ustawa jasno precyzuje zaś, że mają na to 14 dni. Do tego wymagają dodatkowych dokumentów w procedurze wypłaty środków z IKE. W tym względzie ustawa także jasno precyzuje, co jest wymagane. Żądanie dodatkowych dokumentów może być niekorzystne dla klientów – dodaje.

Wśród niedozwolonych klauzul urząd wymienia np. odwoływanie się do postanowień, z którymi konsument nie miał możliwości się zapoznać? przed podpisaniem umowy, ograniczanie działania przez pełnomocnika, nieuzasadniona redukcja świadczeń.

– Część tych nieprawidłowości może mieć przyczynę w tym, że instytucje łączą IKE z innymi produktami – mówi Iwona Torzewska, dyrektor Departamentu Ochrony Klientów w Komisji Nadzoru Finansowego.

Zdaniem przedstawicieli urzędu antymonopolowego instytucje finansowe naruszają przepisy nie tylko ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych, ale także prawo bankowe czy przepisy dotyczące umów ubezpieczenia osobowego.

Postępowanie i powództwo

Wśród instytucji, wobec których Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, są: BGŻ, Bank Millennium, BRE Bank, PKO BP, BZ WBK AIB TFI, TFI BNP Paribas Polska, Legg Mason TFI, Millennium TFI, TFI PZU, Allianz Życie, ING Życie, PZU Życie, SKOK Życie.

UOKiK planuje wnieść powództwo przeciwko: BRE Bankowi, PKO BP, DM BDM, DM BOŚ, BPH TFI, Allianz Życie, ING Życie, SKOK Życie.

Najwięcej naruszeń urząd wykazał w BRE Banku, ING Życie oraz w PKO BP i SKOK Życie.

– Zapewnienie zgodności wzorców umownych stosowanych przez PKO z powszechnie obowiązującymi przepisami, dobrymi obyczajami, a także wytycznymi organów nadzoru to jeden z priorytetów, którymi kieruje się bank w swojej działalności. Wyrażamy gotowość do współpracy z UOKiK – mówi Elżbieta Anders, rzeczniczka PKO BP.

[email protected]