Wyniki gospodarcze w 2000 roku według GUS

Ze wstępnych szacunków GUS wynika, że PKB wzrósł w ubiegłym roku realnie o 4,1%, czyli o tyle samo co w 1999 roku. Nieznacznie zawyżone okazały się oczekiwania rządu, który po autopoprawce ubiegłoroczny wzrost PKB szacował na 4,2%. Przyczyną spadku wzrostu PKB był przede wszystkim malejący popyt wewnętrzny, który jedynie w niewielkim stopniu był rekompensowany przez wzrost eksportu.Nominalna wartość PKB wyniosła w 2000 r. około 690 mld zł. Dynamika wzrostu PKB spadała z kwartału na kwartał. Wzrost w pierwszym kwartale ub.r. wynosił 6%, w drugim ? 5,2%, w trzecim spadł do 3,3%. Nie są jeszcze znane dane dotyczące IV kwartału, ale prognozy mówią o obniżeniu się tempa wzrostu znacznie poniżej 3%. Zwolnienie dynamiki PKB wiązało się m.in. z osłabieniem w kolejnych okresach ub.r. tempa przyrostu wartości dodanej brutto w przemyśle i usługach rynkowych oraz notowanym już od trzeciego kwartału spadkiem wartości dodanej brutto w budownictwie.Znacznie wolniejsze niż w 1999 r. było tempo wzrostu popytu krajowego (2,8% wobec 4,9%). Wiązało się to z osłabieniem się dynamiki zarówno nakładów brutto na środki trwałe, jak i spożycia. Nakłady brutto na środki trwałe były w 2000 r. wyższe niż rok wcześniej o 3,1%, wobec 6,5% w 1999 roku. Rosnąca od 1995 r. stopa inwestycji w gospodarce narodowej w ub.r. obniżyła się. Spożycie ogółem wzrosło realnie w ub.r. o 2,1% (wobec 4,5% w 1999 r.), w tym spożycie indywidualne o 2,4% wobec 5,4%.

Import w skali roku nadal był znacznie wyższy od eksportu, ale ujemne saldo obrotów po jedenastu miesiącach poprawiło się o 750 mln USD w porównaniu z analogicznym okresem 1999 r. Na koniec listopada 2000 r. eksport w cenach bieżących wyniósł 28,8 mld USD, a import ? 44,7 mld USD. W porównaniu z analogicznym okresem 1999 r. eksport zwiększył się o 15,3%, a import o 7,4%. Ujemne saldo wynosiło natomiast 15,9 mld USD, wobec 16,6 mld USD w 1999 r.Osłabienie dynamiki gospodarczej w kolejnych kwartałach 2000 r. wpłynęło na dalsze pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Liczba bezrobotnych zwiększyła się o 350 tys., do 2,7 mln osób, a stopa bezrobocia do 15%. Średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do roku 1999 był wyższy o 10,1%, co oznacza przekroczenie ubiegłorocznych założeń budżetowych o 4,4 pkt. proc. Na wzrost inflacji wpłynęło głównie przyśpieszenie dynamiki wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych. Rok 2000 był drugim z kolei, w którym znacznie obniżyły się wyniki produkcji rolniczej. Według wstępnych szacunków globalna produkcja rolnicza była niższa o 4,1% niż w roku 1999.Po trzech kwartałach 2000 r. przedsiębiorstwa uzyskały wyższe wyniki finansowe w stosunku do bardzo słabych w roku 1999 r. Obniżyły się wskaźniki poziomu kosztów, znacznie wzrosła rentowność brutto i netto. Jednak poprawa wskaźników dotyczyła w większym stopniu jednostek deficytowych niż zyskownych oraz sektora publicznego niż prywatnego. Według danych przedstawionych przez Ministerstwo Gospodarki, po trzech kwartałach 2000 r. wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw zwiększył się o 6,1 mld zł, z 249 mln zł w 1999 r. do 6,39 mld zł w 2000 r.Badany przez GUS wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym w grudniu 2000 r. poprawił się w porównaniu z notowaniami w poprzednim miesiącu. Wśród badanych przedsiębiorstw 17% oceniało swoją koniunkturę jako dobrą, a 21% jako złą (w listopadzie było to odpowiednio 18% i 23%).

Zdaniem Stanisława Gomułki, doradcy ministra finansów, tempo wzrostu PKB w pierwszych dwóch kwartałach 2001 r. osłabnie do ok. 2%, a w całym roku wyniesie 3-4%, wobec 4,1% w roku 2000 r. Wzrost gospodarczy w 2001 r. będzie najniższy w I kw. ze względu na osłabienie popytu wewnętrznego. II kwartał powinien jednak być lepszy ze względu na wypłatę waloryzacji emerytur i rent powiększającą popyt wewnętrzny oraz ze względu na oczekiwany spadek stóp procentowych w marcu. Wyraźny spadek stóp procentowych w IIływać korzystnie na gospodarkę w II półroczu. Jednak zdaniem Wiesławy Ziółkowskiej z RPP, w tym roku można się spodziewać wzrostu PKB na poziomie 4,2?4,5% pod warunkiem, że utrzyma się koniunktura w Europie Zachodniej i tempo wzrostu eksportu. Profesor Ziółkowska zaznaczyła, że słabnący wzrost cen konsumpcyjnych i spadająca inflacja bazowa oraz poprawa salda na rachunku obrotów bieżących mogą przyspieszyć decyzje RPP o obniżeniu stóp procentowych. A.G.,PAP

A.G.