Projekt nowej ustawy o finansach publicznych zakłada, że płatności dla beneficjentów unijnych programów będzie realizował Bank Gospodarstwa Krajowego. Oznacza to duże wzmocnienie pozycji banku. Do tej pory instytucje rozdzielające środki unijne wypłacały pieniądze z własnych rachunków, otrzymując je wcześniej z Ministerstwa Finansów. W większości przypadków otwierały konta w Narodowym Banku Polskim. Tak zrobiły m.in. resort infrastruktury i Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Z kolei samorządy mogły korzystać z kont prowadzonych dla nich przez banki komercyjne.
Począwszy od 2010 r. płatności dokonywać będzie mógł tylko BGK po otrzymaniu zlecenia od instytucji, która podpisuje umowy o dofinansowanie. Chodzi o niemałe pieniądze. Tylko w tym roku planowane dochody budżetu z tytułu środków unijnych to 35,3 mld zł.
Takiego wzmocnienia roli BGK nie było w projekcie przygotowanym przez poprzednią minister Zytę Gilowską. Dlaczego więc MF zdecydował się na taki krok? - Skupienie płatności unijnych w jednym banku pozwoli na lepsze zarządzanie środkami publicznymi i ujednolicenie przelewów do beneficjentów - tłumaczy Marta Postuła, dyrektor Departamentu Reformy Finansów Publicznych. Nie bez znaczenia dla resortu jest także fakt, że BGK z siecią 24 oddziałów może współpracować także z regionalnymi instytucjami dzielącymi pieniądze unijne.
Ile dzięki obsłudze płatności zarobić może BGK - tego nie wiadomo. Zdecyduje o tym umowa, jaką bank podpisać ma z ministerstwem. Określać ma m.in. marżę banku. Przedstawiciele MF zastrzegają jednak, że możliwości zarobku nie będą duże. - Na pewno nie będzie jednak tak, że na kontach BGK będą "leżały" spore środki z Brukseli. Przekazanie pieniędzy będzie następowało stopniowo, na podstawie informacji z resortu rozwoju regionalnego o przewidywanych płatnościach - wyjaśnia Marta Postuła.
Państwowy bank ma już doświadczenie z obsługą funduszy unijnych (m. in. prowadzi Fundusz Poręczeń Unijnych), ale, jak przyznaje prezes BGK Ireneusz Fąfara, nie była to do tej pory podstawowa działalność. Jak bank zamierza się więc przygotować do nowych obowiązków? - Chcemy, aby obsługa płatności była maksymalnie prosta i efektywna, z pełnym wykorzystaniem kanałów elektronicznych - tłumaczy prezes. Zastrzega, że trudno mówić o szczegółach przed wejściem w życie ustawy i podpisaniem umowy z MF.
