Koszty rosyjskiej agresji poniosą wszyscy

Wojna w Ukrainie nie zgasi całkowicie ożywienia w światowej gospodarce, ale wyraźnie je spowolni. Może też trwale obniżyć tempo rozwoju, jeśli doprowadzi do podziału świata na niewspółpracujące ze sobą bloki gospodarcze.

Aktywność w światowej gospodarce zwiększy się w tym roku o 3,6 proc., po zwyżce o 6,1 proc. w 2021 r. Taki sam ma być kolejny rok. To oznacza, że atak Rosji na Ukrainę obniży globalny PKB w perspektywie dwóch lat o ponad 1 proc. A jego gospodarcze skutki mogą być odczuwalne znacznie dłużej. To wnioski z nowego raportu Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Jeszcze w styczniu waszyngtońska instytucja spodziewała się wzrostu globalnego PKB w br. o 4,4 proc., a w 2023 r. o 3,8 proc. Tamten scenariusz sugerował więc, że aktywność w światowej gospodarce w tym i w przyszłym roku zwiększy się łącznie o 8,4 proc. Obecne prognozy zwiastują wzrost PKB w tym samym horyzoncie o 7,3 proc.

PKB Polski, jak przewidują ekonomiści z waszyngtońskiej instytucji, zwiększy się w br. o 3,7 proc., a w 2023 r. o 2,9 proc. Poprzednie prognozy MFW, z października ub.r., były zdecydowanie lepsze: wskazywały na wzrost PKB Polski w br. o 5,1 proc., a w 2023 r. o 3,5 proc. Opierały się na założeniu, że w 2021 r. aktywność w polskiej gospodarce wzrosła o 5,1 proc., podczas gdy faktycznie podskoczyła o 5,7 proc.

Aktualne prognozy MFW na bieżący rok nie odbiegają istotnie od przewidywań innych ośrodków analitycznych. Przewidywania na 2023 r. należy jednak uznać za pesymistyczne. Ankietowani przez agencję Bloomberga ekonomiści przeciętnie oczekują wtedy wzrostu PKB Polski o 3,5 proc. A Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju niedawno oceniał, że Polska może w przyszłym roku liczyć na przyspieszenie wzrostu do 4,5 proc.

Waszyngtońska instytucja podkreśla we wtorkowym raporcie, że rewizja prognoz dla światowej gospodarki to przede wszystkim efekt wojny w Ukrainie. Po pierwsze, poskutkuje ona głęboką recesją w Rosji i w Ukrainie. Po drugie jednak, będzie miała wpływ także na kraje nieuczestniczące w konflikcie. „Gospodarcze efekty wojny rozprzestrzeniają się daleko i szeroko – niczym fale sejsmiczne rozchodzące się z epicentrum trzęsienia ziemi – głównie za pośrednictwem rynku surowców oraz powiązań handlowych i finansowych" – tłumaczy MFW.

Aktywność gospodarcza w Rosji pod wpływem międzynarodowych sankcji tąpnie w tym roku według MFW o 8,5 proc., a w 2023 r. o kolejne 2,3 proc. PKB Ukrainy ma się załamać o 35 proc. Te prognozy, jak podkreślają analitycy z waszyngtońskiej instytucji, są obarczone wyjątkowo dużą niepewnością. Oprócz wojny hamulcem dla światowej gospodarki pozostaje wciąż pandemia. „Lockdowny w Chinach mogą poskutkować nowymi wąskimi gardłami w globalnych łańcuchach dostaw" – napisał na swoim blogu Pierre Olivier Gourinchas, główny ekonomista MFW. Nierównowaga między podażą pewnych towarów a popytem na nie, w połączeniu ze wzrostem cen surowców, powoduje niemal wszędzie na świecie presję inflacyjną. To z kolei wymusza zacieśnianie polityki pieniężnej, co MFW również wymienia wśród przyczyn rewizji prognoz.

Gourinchas podkreślił, że wojna może doprowadzić też do „fragmentacji świata na bloki geopolityczne z odmiennymi standardami technologicznymi, innymi systemami płatności transgranicznych i innymi walutami rezerwowymi". To trwale obniżyłoby potencjał rozwoju światowej gospodarki.