Nobel za ekonomiczne eksperymenty

Tegorocznym ekonomicznym Noblem podzielą się Lloyd S. Shapley i Alvin E. Roth, którzy opracowali i zastosowali w praktyce teorię kojarzenia aktorów na różnych rynkach, m.in. edukacyjnych i medycznych.

Aktualizacja: 12.02.2017 12:09 Publikacja: 15.10.2012 14:03

Nobel za ekonomiczne eksperymenty

Foto: AFP

Nagrodę przyznano za "teorię stabilnej alokacji i praktykę projektowania rynków" – wyjaśnił Komitet Noblowski.

Amerykanin Roth, 61-letni profesor Harvardu, był od kilku lat wymieniany na liście kandydatów do Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych, jak oficjalnie nazywa się to prestiżowe wyróżnienie. I to wbrew teorii, jakoby Komitet Noblowski nagradzał jedynie ekonomistów, którzy zakończyli już karierę naukową.

Shapley, emerytowany profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego, pracował niezależnie od Rotha. W latach 60. wraz ze zmarłym w 2008 r. Davidem Galem opracował algorytm, rozwiązujący tzw. „problem stabilnego małżeństwa". Polega on na tym, jak dobrać partnerów tak, aby żaden z nich nie mógł znaleźć lepszego partnera, co gwarantuje stabilny związek.

Roth w latach 80. odkrył, że algortym Gale'a-Shapleya można zastosować do kojarzenia aktorów na rozmaitych rynkach. Następnie wprowadził tę teorię w życie, pomagając zaprojektować systemy łączenia uczniów i szkół średnich w Nowym Jorku i Bostonie, dawców i biorców nerek w Nowej Anglii oraz lekarzy i szpitali. 89-letni Shapley położył więc teoretyczne podwaliny pod rozwiązania, które w praktyce stosował Roth.

Tegoroczni laureaci ekonomicznego Nobla podzielą się nagrodą w wysokości ośmiu mln koron szwedzkich (około 3,7 mln zł). W poprzednich latach nagroda wynosiła 10 mln koron.

Laureaci z ostatnich pięciu lat

2007

Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin, Roger B. Myerson – za teorię określaną jako „mechanism design theory", która pozwala „odróżnić sytuacje, w których rynki funkcjonują dobrze, od tych, w których rynki funkcjonują źle".

2008

Paul Krugman – za analizę wzorów handlowych i lokalizacji działalności gospodarczej oraz teorię globalizacji.

2009

Elinor Ostrom – za wykazanie, jak wspólna własność może być zarządzana przez zrzeszenia użytkowników Oliver E. Williamson – za teorię rozwiązywania konfliktów korporacyjnych.

2010

Peter Diamond, Dale T. Mortensen, Christopher A. Pissarides – za analizę tzw. rynków poszukiwania (search markets). Naukowcy wyjaśnili, dlaczego na rynku pracy występuje bezrobocie, chociaż są wolne etaty.

2011

Thomas J. Sargent, Christopher A. Sims – za wybitne osiągnięcia w dziedzinie makroekonomii, a konkretnie za „empiryczne badanie, jakie skutki przynoszą pewne środki stosowane przez politykę gospodarczą".

Gospodarka światowa
Malejąca imigracja zmniejsza wzrost amerykańskiego PKB
Gospodarka światowa
Niemiecka wymiana handlowa w maju rozczarowała
Gospodarka światowa
Trump ogłosił cła na miedź. Ceny surowca rekordowo wysokie
Gospodarka światowa
Wojny handlowe przestały straszyć inwestorów?
Gospodarka światowa
Nie ma kto zarządzać rosyjskimi pieniędzmi w Liechtensteinie
Gospodarka światowa
Rynek nie przejął się listami Trumpa w sprawie ceł