17 bln USD nowego zadłużenia

Dług publiczny państw należących do OECD wzrośnie w tym roku o co najmniej 17 bln USD – mówią wyliczenia analityków tej organizacji. Średni poziom długu publicznego w krajach OECD może wzrosnąć ze 109 proc. PKB w 2019 r. do 137 proc. PKB w 2020 r. Przyrost długu może być jeszcze większy, jeśli ożywienie gospodarcze będzie powolne.

Kryzys koronawirusa sprawił, że wiele państw musiało sięgnąć po wielkie fiskalne pakiety stymulacyjne. Na przykład w USA wdrożono pakiet wart ponad 2 bln USD, a w Japonii blisko 1 bln USD. To już mocno odbiło się na finansach rządów. Dług publiczny USA przekroczył w maju 25 bln USD, gdy na początku roku wynosił 22,7 bln USD. Zwiększa się on w tempie wynoszącym 1,7 mld USD dziennie.

Według wyliczeń Instytutu Finansów Międzynarodowych (IIF) rządy z całego świata pożyczyły w kwietniu rekordowe 2,3 bln USD. Poprzedni rekord został ustanowiony w marcu i wynosił 2,1 bln USD. Emisje długu rządowego były w tych miesiącach ponaddwukrotnie większe od długoletniej historycznej średniej.

W czasie kryzysu z lat 2008–2009 dług publiczny państw OECD zwiększył się o 28 pkt proc. ich PKB. Wiele państw tej organizacji wchodziło w obecny kryzys z dużo większym zadłużeniem niż na początku poprzedniego globalnego załamania gospodarczego. Dług USA (według wyliczeń OECD uwzględniających cały sektor publiczny) wynosił na koniec 2019 r. 135 proc. PKB, a dług publiczny Japonii 237 proc. PKB, Włoch blisko 138 proc. PKB, a Francji 110 proc. PKB.

GG Parkiet

– Będą konsekwencje dużego zadłużenia, które zaciągamy. Może być problem w okresie ożywienia gospodarczego. Będziemy próbowali latać, ale nasze skrzydła będą zbyt ciężkie – mówił niedawno Angel Gurria, sekretarz generalny OECD.

Wielu ekonomistów wskazuje jednak, że bez wzrostu zadłużenia, nie da się wyprowadzić świata z ogromnego kryzysu. – Zwiększenie długu jest nieuniknione. Jesteśmy w trudnych czasach, więc nie ma powodu kwestionować tego, dlaczego rządy pożyczają – twierdzi Emre Tiftik, analityk IIF.

– Dług publiczny jest kwestią drugorzędną lub nawet trzeciorzędną w obliczu chaosu, w który koronawirus wpędził gospodarkę globalną. Można nałożyć pokutną włosienicę i mówić: „Nie będziemy wydawać pieniędzy, bo musimy chronić następne pokolenia". Ale wówczas, przyszłe pokolenia nic nie odziedziczą, gdyż gospodarka będzie całkowicie zniszczona – uważa Ian Shepherdson, główny ekonomista firmy badawczej Pantheon Macroeconomics.

Pomimo wzrostu długu publicznego państwa rozwinięte cieszą bardzo niskimi rentownościami obligacji. Rentowność amerykańskich dziesięciolatek wynosiła w poniedziałek 0,66 proc., a w marcu, czyli w okresie największej paniki na globalnych rynkach, zbliżała się do 0,4 proc. (Przed kryzysem z 2008 r. przekraczała 5 proc.) Rentowność włoskich obligacji dziesięcioletnich wynosiła w poniedziałek 1,5 proc. W 2011 r., czyli w momencie nasilenia kryzysu w strefie euro, włoskie dziesięciolatki miały rentowność wynoszącą ponad 7 proc.

– Najważniejszą rzeczą jest sprawić, by gospodarka rozwijała się szybciej niż narasta dług – powiedział w zeszłym tygodniu w parlamencie brytyjskim Andrew Posen, szef Instytutu Petersona ds. Gospodarki Globalnej. HK