Kolejna recesja w Europie jest jak najbardziej możliwa

Rządy muszą wprowadzać kolejne restrykcje, aby zahamować rekordowe przyrosty chorych na Covid-19. Wpływa to na perspektywy wzrostu PKB, a ekonomiści już obniżają prognozy.

Wiele europejskich krajów notuje w ostatnich dniach rekordy zakażeń i wprowadza kolejne obostrzenia. Pogarsza się perspektywa odbudowy europejskiej gospodarki po wiosennym lockdownie. Wkrótce wiele przedsiębiorstw może zbankrutować.

Podwójna recesja

– Nadzieja była taka, że druga fala będzie łatwiejsza do kontrolowania, ponieważ wiemy, jak identyfikować i ograniczać liczbę zachorowań oraz utrzymywać funkcjonowanie gospodarki – powiedział Christian Odendahl, główny ekonomista w Centre for European Reform. – Ale to nie zadziałało w Europie – dodał.

Październik przyniósł rekordy zakażeń w takich krajach jak Niemcy, Wielka Brytania, Czechy, Węgry czy Polska, a Hiszpania i Francja jako pierwsze kraje w Europie Zachodniej przekroczyły barierę 1 mln przypadków.

W efekcie rządy wprowadzają już nie tylko obostrzenia w ramach obowiązku noszenia maseczek czy nauki zdalnej. W Czechach do 3 listopada zamknięte będą wszystkie sklepy, z wyjątkiem tych z podstawowymi produktami, a także większość zakładów usługowych. Włoskie regiony wprowadzają godzinę policyjną, a w Lombardii zamykane są centra handlowe. W głównych miastach Francji również obowiązuje godzina policyjna. Nie pozostanie to bez wpływu na wzrost gospodarczy.

– Nie mogę uwierzyć, jak szybko uderzyła druga fala – powiedziała Katharina Utermöhl, starszy ekonomista w Allianz. – Obecnie obawiamy się, że wzrost gospodarczy zamieni się w kilku krajach w spadek w czwartym kwartale – kolejna recesja jest absolutnie możliwa – dodała.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) prognozuje, że w tym roku europejska gospodarka skurczy się o 7 proc. Specjaliści wskazują jednak, że druga fala infekcji budzi poważne obawy o perspektywy gospodarcze. Wszystko będzie zależeć od rozprzestrzeniania się pandemii i obostrzeń wprowadzanych przez rządy.

„Perspektywa jest wyjątkowo niepewna. Ciągle rosnąca liczba infekcji w całej Europie jest największym ryzykiem na obecnym etapie" – stwierdził IMF w najnowszym raporcie.

Mimo że oczekuje się, iż dane za trzeci kwartał pokażą silny wzrost PKB strefy euro, coraz więcej ekonomistów już obniża swoje prognozy na czwarty kwartał do ujemnego poziomu. – Krzywa wzrostu infekcji oraz wynikające z niej blokady biznesowe i szoki zaufania sprawiają, że głównym scenariuszem jest recesja z podwójnym dnem – powiedziała Lena Komileva, główny ekonomista G + Economics, dodając, że zakłócenia związane z brexitem jeszcze bardziej wpłyną na spowolnienie gospodarcze.

Nadchodzą bankructwa?

Kwestia restrykcji i częściowych lockdownów w europejskich państwach budzi obawy o kondycję przedsiębiorstw, w szczególności tych najmniejszych. Ponad połowa małych i średnich firm w Europie twierdzi, że w przyszłym roku grozi im bankructwo, jeśli przychody nie zaczną rosnąć.

Jedna na pięć firm we Włoszech i Francji spodziewa się ogłoszenia upadłości w ciągu sześciu miesięcy – wynika z sondażu przeprowadzonego przez McKinsey & Co. Sektor małych i średnich firm ma kluczowe znaczenie dla regionu, odpowiada za ponad dwie trzecie zatrudnienia i przyczynia w ponad 50 proc. do wzrostu PKB.

Pandemia mocno uderzyła w europejskie firmy, z których 70 proc. odnotowało niższe przychody. Poziom ten był jeszcze wyższy we Włoszech i Hiszpanii, co odzwierciedla fakt, że kraje te były epicentrum koronawirusa w Europie wiosną i musiały wprowadzić ostre obostrzenia.

Możliwa fala bankructw rodzi obawy przed niespłacaniem kredytów i zwolnieniami. Rządy mogą stanąć przed potrzebą dalszego wspierania zatrudnienia i zwiększenia stymulacji, aby uniknąć skokowego wzrostu bezrobocia.