EBC czeka komunikacyjne wyzwanie

Inflacja w strefie euro utrzymała się w lutym na poziomie 0,9 proc. rocznie. W kolejnych miesiącach prawdopodobnie jednak wzrośnie powyżej 2 proc., przebijając cel Europejskiego Banku Centralnego.

Jak oszacował wstępnie Eurostat, wskaźnik HICP, główna miara inflacji w strefie euro, wzrósł w lutym o 0,9 proc. rok do roku, tak samo jak w lutym. To wynik zgodny z przeciętnymi szacunkami ekonomistów, którzy jednak po sensacyjnych danych sprzed miesiąca zrewidowali swoje inflacyjne scenariusze.

W styczniu wskaźnik HICP wzrósł o 0,9 proc. rok do roku, po zniżce o 0,3 proc. rok do roku w grudniu i poprzednich trzech miesiącach. Była to największa zmiana rocznej dynamiki cen od ponad dekady. Ekonomiści spodziewali się wprawdzie, że łagodna deflacja z drugiej połowy 2020 r. z początkiem br. się skończy, ale przeciętnie oczekiwali odbicia HICP o 0,5 proc. rok do roku.

Za styczniowy wzrost HICP odpowiadało głównie przyspieszenie tzw. inflacji bazowej, nieobejmującej cen energii i żywności. Podskoczyła ona wówczas najbardziej w historii strefy euro, osiągając najwyższy od pięciu lat poziom 1,4 proc. rok do roku, po 0,2 proc. w grudniu. W lutym, jak wynika z wtorkowych danych Eurostatu, inflacja bazowa wyhamowała do 1,1 proc., także zgodnie z oczekiwaniami ekonomistów.

Przejściowa presja

Stabilizacja inflacji to jednak tylko cisza przed burzą. Ekonomiści spodziewają się, że w kolejnych miesiącach wzrost HICP pierwszy raz od 2018 r. przebije 2 proc. rocznie. W Niemczech inflacja może nawet zbliżyć się do 4 proc. Tak wysoka po zjednoczeniu kraju jeszcze nie była.

Do wzrostu inflacji w strefie euro przyczyni się przede wszystkim skokowy wzrost cen paliw. Na początku pandemii doszło do załamania cen ropy naftowej na globalnym rynku, co w kolejnych miesiącach skutecznie tłumiło inflację, odejmując od rocznej dynamiki HICP nawet ponad 1 pkt proc. Od marca br. ten efekt zniknie. Już w lutym spadek cen energii w strefie euro wyhamował do 1,7 proc. rok do roku, z 4,2 proc. w grudniu. Kolejnym źródłem inflacji w unii walutowej są zmiany podatków w Niemczech: wygaśnięcie z początkiem br. pandemicznej obniżki stawek VAT oraz wprowadzenie podatku od emisji CO2 w transporcie.

– Inflacja w zakresie energii będzie w najbliższych miesiącach raptownie rosła, ale długa lista problemów podażowych, m.in. na rynku półprzewodników i stali, sugeruje, że także inflacja bazowa wzrośnie. Z czasem, gdy związane z pandemią obostrzenia zostaną rozluźnione, odbić powinny się ceny tych towarów i usług, np. odzieży i wycieczek, które w 2020 r. najbardziej potaniały – tłumaczy Jack Allen-Reynolds, ekonomista z firmy analitycznej Capital Economics. Jak jednak podkreśla, tegoroczne zwyżki cen zbudują wysoką bazę odniesienia na przyszły rok, a efektem będzie spadek inflacji do około 1 proc.

Co dalej z PEPP?

Przejściowy charakter wzrostu inflacji w ocenie większości ekonomistów sprawi, że Europejski Bank Centralny nie będzie próbował mu przeciwdziałać, zaostrzając politykę pieniężną. Członek Rady Prezesów tej instytucji François Villeroy de Galhau w poniedziałek podkreślił, że w jego ocenie EBC będzie musiał tolerować inflację powyżej celu. Zwrócił też uwagę, że sprowokowany oczekiwaniami inflacyjnymi wzrost rentowności (poruszają się w kierunku odwrotnym do cen) obligacji skarbowych państw strefy euro stanowi zaostrzenie warunków finansowych, czemu EBC powinien przeciwdziałać.

Ta wypowiedź wpisuje się w oczekiwania wielu ekonomistów, że frankfurcka instytucja zwiększy skalę zakupów obligacji skarbowych w ramach programu PEPP. Wypowiedzi przedstawicieli EBC na ten temat są jednak niejednoznaczne, a w poniedziałek ukazały się dane, z których wynika, że w tygodniu do 24 lutego EBC skup aktywów wręcz ograniczył.