Cierpliwość Fedu wystawiona na próbę

Inflacja w czerwcu sięgnęła 5,4 proc. Inwestorzy znów kwestionują przekonanie Fedu, że szybki wzrost cen to zjawisko przejściowe.

Już majowy wzrost wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI) w USA o 5 proc. rok do roku zrobił na rynkach finansowych duże wrażenie. W czerwcu, jak oczekiwali przeciętnie ekonomiści, mierzona tym wskaźnikiem inflacja miała nieco zwolnić, do 4,9 proc. rok do roku. Jej przyspieszenia do 5,4 proc. nie spodziewał się nikt.

Poprzednio tak wysokiej inflacji amerykańscy konsumenci doświadczali w 2008 r. Pod pewnymi względami sytuacja jest jednak gorsza niż wtedy. Inflacja bazowa, nieobejmująca cen energii i żywności, wyniosła w czerwcu 4,5 proc. rok do roku, po 3,8 proc. w maju i 3 proc. w kwietniu. Po raz ostatni wyższa była w listopadzie 1991 r.

PCE uspokaja

Podobnie jak w Polsce, przyspieszenie inflacji w USA w ostatnich miesiącach to w dużej mierze konsekwencja odbicia cen surowców w porównaniu z poziomem sprzed roku. Paliwa za Atlantykiem podrożały w czerwcu o 45,1 proc. rok do roku.

Ale przyspieszenie także inflacji bazowej sugeruje, że presja na wzrost cen ma nieco szersze podstawy. Jest konsekwencją zniesienia ograniczeń aktywności ekonomicznej, co poskutkowało eksplozją popytu konsumpcyjnego w warunkach ograniczonej wciąż podaży niektórych towarów. To powoduje szybki wzrost cen m.in. odzieży, ale też wielu usług, np. hotelarskich. Najbardziej, aż o 45,2 proc. rok do roku (i 10,5 proc. w ujęciu miesiąc do miesiąca, po wyeliminowaniu wpływu czynników sezonowych), podrożały samochody używane.

GG Parkiet

Przewodniczący Fedu Jerome Powell konsekwentnie podkreśla, że przyspieszenie inflacji ma charakter przejściowy. Po czerwcowym posiedzeniu Federalnego Komitetu Otwartego Rynku (FOMC), decyzyjnego gremium Fedu, Powell przyznał wprawdzie, że wąskie gardła w łańcuchach dostaw oraz problemy firm z obsadzeniem wakatów mogą sprawić, że inflacja zacznie się utrwalać. To jednak na razie tylko czynnik ryzyka, który Fed będzie monitorował, a nie powód do szybkiego zaostrzenia polityki pieniężnej.

Fed ma sporo argumentów na poparcie tej tezy. Przede wszystkim CPI nie jest z jego perspektywy najbardziej istotną miarą inflacji. Cel inflacyjny Fedu (2 proc.) dotyczy wskaźnika PCE, czyli deflatora konsumpcji indywidualnej. Największe znaczenie ma przy tym bazowa inflacja PCE. Ta zaś jest obecnie wyraźnie niższa niż bazowa inflacja CPI. W maju wyniosła 3,4 proc.

Jeszcze bardziej uspokajający obraz maluje medianowa inflacja PCE, która utrzymuje się w okolicy 2 proc. To oznacza, że w takim tempie rosną ceny znacznej większości towarów i usług konsumpcyjnych.

Powszechne podwyżki cen

Na rynkach finansowych ta narracja została przyjęta za dobrą monetę, choć z pewnymi zastrzeżeniami. Przykładowo, w czerwcu członkowie FOMC przeciętnie przewidywali, że w 2023 r. potrzebne będą dwie podwyżki głównej stopy procentowej w USA o 0,25 pkt proc. każda. Trzy miesiące wcześniej sądzili, że do końca 2023 r. stopy się nie zmienią. Dla porównania, w kontraktach terminowych na stopę Fedu już przed czerwcowym posiedzeniem FOMC inwestorzy wyceniali pierwszą jej podwyżkę już w 2022 r. Wtorkowe dane mogą oczekiwania na normalizację polityki pieniężnej wyraźnie nasilić.

Zdaniem Jamesa Knightleya, głównego globalnego ekonomisty ING, teza o przejściowym charakterze inflacji jest coraz bardziej wątpliwa. Przeczą jej m.in. opublikowane również we wtorek wyniki badania wśród członków Amerykańskiej Federacji Niezależnych Przedsiębiorstw. Sugerują one, że zakres podwyżek cen w firmach jest największy od stycznia 1981 r.