Prowizje barierą dla rynku

Przychody banków z tytułu transakcji kartami płatniczymi mogą przekroczyć w tym roku 1,4 mld zł – szacuje NBP. Prowizje w Polsce należą do najwyższych w Europie

Prowizje pobierane od transakcji kartą są jedną z głównych barier rozwoju rynku płatności bezgotówkowych – wynika z nowego raportu Narodowego Banku Polskiego.

Zbyt małe nasycenie

W latach 2004–2010 liczba akceptantów płatności kartą wzrosła jedynie o połowę, do 104 tys., a liczba punktów wyposażonych w terminale zwiększyła się o 58 proc., do 188?tys. Przyjmując, że według NBP punktów handlowych i usługowych działa od 500 tys. do ok. 1 mln, to płatności kartą akceptuje tylko 18–38 proc. firm.

„Uzyskany wskaźnik nasycenia rynku pod względem kart płatniczych jest bardzo niewielki, stanowiąc podstawową, naszym zdaniem, barierę dla dalszego rozwoju rynku kart płatniczych i możliwości zwiększenia ubankowienia społeczeństwa" – czytamy w raporcie NBP.

Gdyby nie wysokie prowizje, ten odsetek mógłby być wyższy. Świadczy o tym fakt, że liczba transakcji bezgotówkowych wzrosła ponadczterokrotnie, do 844 mln. Z kolei ich wartość wzrosła ponadtrzyipółkrotnie, do 90 mld zł.

Duże firmy handlowe podają, że koszty prowizji od płatności kartą liczone są w dziesiątkach milionów złotych rocznie i są znacznie wyższe niż w przypadku wydatków na ochronę, transport, sejfy itp., związanych z obsługą gotówki.

NBP, przyjmując wysokość interchange na poziomie 1,5 proc., szacuje, że w tym roku z tego tytułu banki będą miały ponad 1,4 mld zł przychodów. Faktycznie prowizje są wyższe. Największe firmy płacą je na poziomie 1,6 proc., a w przypadku mniejszych jest to nawet 2–3 proc.

Z danych największych systemów rozliczeniowych, Visa i MasterCard, wynika, że w przypadku większości typów kart w Polsce prowizje są najwyższe w Europie.

Czekanie na wyrok

– Na rynku paliwowym problem jest naprawdę drastyczny. Jeśli klient płaci kartą, to prowizja pochłania ponad 80 proc. marży realizowanej przez stację benzynową – mówi Krzysztof Lisiewicz, prezes Wolsztyńskiego Bloku Wyborczego.

Organizacja wraz z Powiatowym Zrzeszeniem Handlu i Usług, Izbą Gospodarczą czy?cechami skierowała do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pismo z prośbą o zbadanie, czy na rynku nadal?nie występuje zmowa cenowa.

Urząd już w 2006 r. uznał, że banki nielegalnie ustalały między sobą wysokość prowizji, i nałożył na 20 z nich łączną karę 164 mln zł. Instytucje odwołały się do sądu i sprawę wygrały, ale zgodnie z decyzją sądu apelacyjnego z 2010 r. sprawa wróciła do ponownego rozpatrzenia. Kolejnego wyroku można się spodziewać jeszcze w tym roku.

Grupa firm powołała Fundację Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego. Wśród jej celów jest zmiana prawa i obniżenie prowizji. Według jej wstępnych propozycji wysokość stawek interchange miałby ustalać przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego.

[email protected]