Prezes IDM: Wciąż jest wiele fundamentalnych tematów do podjęcia

Krytyczne znaczenie dla dalszego rozwoju rynku w Polsce będą mieć szerokie wsparcie polityczne i zaangażowanie rządu oraz dalsza współpraca ze środowiskiem rynku – mówi Waldemar Markiewicz, prezes IDM.

Co dalej z rynkiem kapitałowym?

Po co jest rynek kapitałowy? Silny rynek kapitałowy jest fundamentem rozwoju gospodarczego opartego na wiedzy i innowacjach. To głównie instrumenty rynku kapitałowego, a nie kredyty bankowe, są źródłem finansowania innowacji, które są kluczowym warunkiem wzrostu produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstw.

Ale ten rynek nie do końca funkcjonuje tak, jak należy, a zmienić to miała strategia.

SRRK kompleksowo podchodzi do tematu wzmocnienia roli rynku kapitałowego. Jednak mimo rozwiązania wielu kwestii na poziomie produktów i operacyjnym nie udało się przeprowadzić fundamentalnej zmiany, tj. zwiększenia roli rynku kapitałowego w finansowaniu wzrostu gospodarczego i wspieraniu innowacyjnych przedsiębiorstw. Akumulacja kapitału i efektywna alokacja zasobów, handel, zabezpieczanie się i dywersyfikacja ryzyka, wycena to najważniejsze procesy kluczowe dla wzrostu gospodarczego. W Polsce udział rynku kapitałowego w finansowaniu potrzeb rozwojowych polskich przedsiębiorstw to zaledwie 5–7 proc. W Unii Europejskiej jest to 30 proc., a w USA – 70 proc. Dla ożywienia rynku ważne jest, aby większa część oszczędności Polaków była lokowana na rynku kapitałowym niż na kontach bankowych. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi stymulujących konwersję oszczędności w kapitał dostępny na rynku kapitałowym są zachęty podatkowe. W przypadku polskim byłoby to zniesienie podatku od zysków kapitałowych, tzw. podatku Belki. Polski rynek potrzebuje odważnej polityki wspierania budowy kapitału w kraju.

Co więc poszło nie tak?

Strategia nie miała m.in. założonych celów mierzalnych, np. określenia wskaźnika wielkości kapitalizacji rynku giełdowego w stosunku do rocznego PKB. Ten wskaźnik w ciągu ostatnich dziesięciu lat zmalał z 32 proc. do 21 proc. i jest znacznie mniejszy niż średnia europejska. Średnia krajów UE to około 55 proc., a w krajach najbardziej rozwiniętych – ponad 100 proc. Chcieliśmy, żeby to był cel, ale nie został on wprowadzony, nie możemy więc strategii rozliczać w oparciu o precyzyjne kryteria, a to mogłoby pomóc w realizacji wielu zmian. Uważamy, że jeśli powstanie strategia 2.0, to taki cel powinien zostać postawiony. Innym mierzalnym wskaźnikiem mogłyby być aktywa TFI w stosunku do rocznego PKB. W Polsce w ostatnich pięciu latach ich udział w PKB spadł z 12 do blisko 10 proc., w Europie wzrósł z około 50 na ponad 60 proc. Cel, pokazujący, jak zbliżamy się do takich poziomów w perspektywie czterech–pięciu lat, powinien być postawiony w SRRK. Warto też przyjąć w nowej strategii założenie, żeby co pięć lat udział rynku kapitałowego w PKB rósł np. o 5 pkt proc. Izba Domów Maklerskich, która była inicjatorem i głównym promotorem opracowania strategii dla rynku kapitałowego, od początku podnosiła potrzebę określenia fundamentalnego celu dla zmian, który powinien być uwzględniony w tym strategicznym dokumencie. W związku z tym, choć wiele spraw ważnych udało się rozwiązać w ramach działań SRRK, to nie dotknęliśmy fundamentów, bez których nie ma perspektywy na realne zmiany na rynku.

Czyli nowa strategia jest potrzebna?

Mamy wiele fundamentalnych tematów do pilnego rozwiązania, dlatego krytyczne znaczenie dla dalszego rozwoju rynku kapitałowego w Polsce będą mieć szerokie wsparcie polityczne i zaangażowanie rządu oraz dalsza współpraca ze środowiskiem rynku kapitałowego. Nowa strategia jest potrzebna rynkowi. Wciąż dużo do zrobienia mamy także w takich spawach, jak wiarygodność rynku, ochrona inwestora mniejszościowego. Warto wrócić do tematu przestrzegania ładu korporacyjnego, powołania Sądu Rynku Kapitałowego, wyspecjalizowanych zespołów prokuratorskich czy eliminowania luk prawnych.