Banki zmieniają siedziby i liczą na oszczędności

Instytucje przenoszą się do nowoczesnych biur, konsolidując siedziby. Wzrost popularności pracy zdalnej powoduje, że nie muszą utrzymywać tak dużo powierzchni jak wcześniej.

Banki w kontekście nieruchomości kojarzą się głównie z oddziałami, których systematycznie ubywa ze względu na spadającą liczbę odwiedzin i chęć wygospodarowania oszczędności. Dochodzi też do zmian strukturalnych i dotyczących formatu tradycyjnych placówek: mniej jest wielkich oddziałów przy ulicach i placach, przybyło zaś małych, ucyfrowionych i często nieobsługujących gotówki lokali w centrach handlowych.

Liczne przeprowadzki

Banki w poprzednich dekadach, jeszcze w czasach gotówki i konieczności wizyt w oddziałach, miały w oczach klientów wyglądać na stabilne i potężne instytucje m.in. dzięki wyglądowi oddziałów. Marmurowym posadzkom, dużym i przeszklonym salom oraz ciężkim drzwiom w placówkach, które często zlokalizowane były w starych kamienicach przy prestiżowych ulicach. To samo dotyczyło głównych siedzib banków. Jednak także te przeszły sporą metamorfozę. Banki stawiają teraz na nowoczesne biurowce, spełniające najwyższe normy ekologiczne i będące bardziej przyjazne dla pracowników.

Jednym z przykładów jest mBank, którego siedziba przez 22 lata mieściła się w okazałym gmachu Pałacu Jabłonowskich przy ul. Senatorskiej w Warszawie. Bank musiał się jednak wyprowadzić z tej lokalizacji i znalazł nową główną siedzibę przy ul. Prostej w dopiero co oddanym do użytku 140-metrowym wieżowcu Mennica Legacy Tower. Bank zajął 21 z 28 pięter biurowych i docelowo pracować tam będzie ponad 3 tys. osób. mBank konsoliduje w tym miejscu pracowników ze swoich warszawskich biur. Oprócz Senatorskiej także z Bielańskiej i Królewskiej.

Powierzchnia biurowa w nowej siedzibie mBanku została zorganizowana w formule ogólnodostępnych „gorących biurek", których jest mniej niż pracowników. Skorzysta z niej jednocześnie 70 proc. załogi. Pozostali pracownicy będą mogli, w razie potrzeby, korzystać w tym czasie z alternatywnych miejsc pracy indywidualnej i z sal konferencyjnych. Pandemia i upowszechnienie pracy zdalnej spowodowały, że bank w większym stopniu wprowadził gorące biurka, przez co zmniejszył powierzchnię wynajmowaną względem pierwotnie planowanej (miał zająć prawie całą wieżę).

– Dziś zdecydowana większość naszych pracowników wykonuje swoje obowiązki na odległość. W nowej siedzibie będziemy jednak przez wiele lat, więc musi być to miejsce zapewniające efektywną pracę po powrocie do biur. Z pewnością zmieni się sposób pracy. Obecność w biurze każdego pracownika każdego dnia nie będzie obowiązkowa. A skoro tak, nie będziemy potrzebować aż tylu biurek – wyjaśnia Cezary Stypułkowski, prezes mBanku.

GG Parkiet

Część Pałacu Jabłonowskich, który pełnił niegdyś funkcję warszawskiego ratusza, zajmuje od lat Citi Handlowy. Jak informuje bank, pozostaje przy dotychczasowym adresie.

Siedzibę zmienił BNP Paribas Bank Polska. W kompleksie Lixa, który powstał przy ul. Kasprzaka w Warszawie, nieopodal dotychczasowej siedziby, bank zajmie 22 tys. mkw. z 28 tys. mkw. To jedna z największych umów najmu w historii polskiego rynku biurowego. Budynek ten znajduje się nieopodal ronda Daszyńskiego, czyli nowego warszawskiego centrum biznesowego. W ostatnich paru latach powstały tu wielkie kompleksy biurowe z wieżami, takimi jak np. Warsaw Spire (220 m), Warsaw Unit (202 m), Skyliner (195 m), Generation Park (180 m) i Warsaw Hub (dwie wieże po 130 m plus mniejszy hotel).

To właśnie w tym ostatnim kompleksie zadomowił się niedawno Getin Noble Bank. Zmienił siedzibę po wielu latach spędzonych w biurowcu przy ul. Przyokopowej, który do stycznia 2020 r. należał do spółki Develia (d. LC Corp), którą Leszek Czarnecki sprzedał kilka lat temu.

Getin podpisał siedmioletnią umowę i informuje, że koszt wynajmu w Warsaw Hub będzie niższy niż dotychczas przy jednoczesnym zapewnieniu najnowszego rynkowego standardu w zakresie powierzchni biurowej. Oprócz centrali w nowym budynku zlokalizowany zostanie również jeden z flagowych oddziałów banku.

ING BSK w swojej warszawskiej siedzibie przy pl. Unii Lubelskiej urzęduje od końca 2013 r. Umowa najmu jest zawarta na dziesięć lat i bank oraz jego spółki zajmują 11 z 21 pięter części biurowej tego kompleksu. Walcząc o oszczędności, banki starają się konsolidować swoje centrale, ale dwie w jednym mieście – w Warszawie – ma Pekao (przy ul. Żwirki i Wigury oraz przy ul. Grzybowskiej). Niektóre banki mają też biura w paru miastach, np. mBank dwa lata temu w Łodzi otworzył nowoczesny biurowiec, gdzie pracują eksperci od bankowości detalicznej (ma też część biurowca przy ul. Królewskiej). ING BSK ma centralę w Katowicach (to jego główny adres), Bank Handlowy ma w Olsztynie Regionalne Centrum Rozliczeniowe, Santander Bank Polska ma siedzibę we Wrocławiu. W tym mieście biuro przejętego Eurobanku zachował Bank Millennium. Biura we Wrocławiu i Warszawie ma również Credit Agricole Bank Polska.

Nie własność, lecz najem

Instytucje finansowe wyraźnie przechodzą na model zakładający najem biurowców, a nie posiadanie ich na własność. Wystawiają też na sprzedaż posiadane nieruchomości, jak np. kamienice (Pekao pozyskiwał parę lat temu ze sprzedaży krakowskich kamienic po kilkadziesiąt mln zł). W tym kontekście ciekawy jest ruch PKO BP, który przenosi się ze swojej dużej centrali przy Puławskiej do nowopowstałego futurystycznego biurowca przy ul. Chmielnej. Wynajęta powierzchnia to ponad 24 tys. mkw., co oznacza, że bank zajmie wszystkie kondygnacje biurowe tego budynku. Co z budynkiem przy Puławskiej? Czy zostanie sprzedany? Na razie PKO BP odpowiada jedynie, że czeka go remont na raty.

Siedzibę – przynajmniej tymczasowo – zmienia też PZU, który jest użytkownikiem wieczystym działki i właścicielem pochodzącej z lat 90. wieży przy al. Jana Pawła II 24. Ubezpieczyciel podpisał umowę z Grupą Skanska dotyczącą najmu 47 tys. mkw. w biurowcu Generation Park. W 2022 r. zapełnią go pracownicy, którzy do tej pory pracowali w kilku rozproszonych lokalizacjach. Wartość umowy na dziesięć lat wynosi około 805 mln zł. Co z dotychczasowym wieżowcem PZU, czy zostanie sprzedany inwestorowi branżowemu (zdaniem ekspertów na tej atrakcyjnie zlokalizowanej działce mógłby powstać większy i bardziej nowoczesny wieżowiec)? „Decyzję co do losów dotychczasowej siedziby podejmiemy dopiero po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy dla działki, na której stoi budynek" – odpowiada biuro prasowe PZU. PZU wskazuje, że popularność pracy zdalnej i wpływ tego trendu na obłożenie dostępnej w Generation Park powierzchni biurowej mogą sprawić, że PZU będzie mogło skonsolidować więcej jednostek organizacyjnych grupy rozsianych do tej pory po Warszawie. Konkurencyjna Warta będzie sąsiadem PZU. Przenosi się z Chmielnej do Warsaw Unit, gdzie wynajęła niemal 20 tys. mkw. na 11 najwyższych biurowych piętrach.

Pandemia zmienia rynek

W szczycie pandemii nawet 90 proc. pracowników central banków pracowało zdalnie. Bankowcy przewidywali, że wraz z wygaszaniem pandemii wykorzystanie pracy zdalnej będzie malało, ale nawet jeśli epidemia zupełnie minie, to i tak będzie ono wyższe niż przed koronawirusem. mBank zakładał, że może to być około 30–40 proc. Eksperci oceniali, że na razie banki nie oszczędzają na pracy zdalnej, bo jej wprowadzenie i przygotowanie na dużą skalę wymagało niemałych inwestycji. Oszczędności mogą pojawić się w długim terminie, ale część oszczędności na kosztach powierzchni biurowej zostanie skonsumowana przez wydatki na technologię.

Pekao przyznaje, że analizuje zmiany nawyków pracowników i doświadczenia zdobyte w trakcie pandemii. „Zakładamy, że praca zdalna stanie się standardem i część pracowników będzie preferowała taką formę pracy. Dzisiaj nie znamy dokładnej liczby, ale szacujemy że ok. 20–30 proc. pracowników będzie mogło pracować spoza biura. Naszym zdaniem nie wpłynie to tylko na ograniczenie powierzchni, ale też na przemodelowanie powierzchni biurowych i stworzenie zupełnie nowego modelu tych przestrzeni" – odpowiada bank.

Na koniec października w polskim sektorze bankowym było łącznie 11,7 tys. oddziałów (w tym także filii, przedstawicielstw i innych). To o 3,67 tys. mniej (prawie 25 proc.) niż na koniec 2012 r., gdy KNF zmieniła metodologię liczenia placówek. Tylko przez ostatnie 12 miesięcy ubyło 736 oddziałów, czyli sieć skurczyła się o blisko 7 proc. Banki redukują sieć ze względu na zmieniające się zwyczaje klientów, którzy dzięki cyfryzacji coraz rzadziej odwiedzają tradycyjne placówki. Ich zamykanie pozwala też zmniejszać liczbę zatrudnionych.