#WykresDnia: Erdogan zwyciężył, lira traci

Prezydent Recep Tayyip Erdogan przypieczętował zwycięstwo w wyborach, co jeszcze kilka tygodni temu wielu uważało za mało prawdopodobne, a co zwiększa perspektywę tarć z zachodnimi rządami i wzrostu niepewności dla inwestorów.

https://pbs.twimg.com/media/FxPPsB3WwAETCUW?format=png&name=900x900

Najdłużej urzędujący przywódca Turcji zwyciężył z Kemalem Kilicdaroglu 52,2 proc. do 47,8 proc. w niedzielnej drugiej turze głosowania, przedłużając swoje 20-letnie rządy o pięć lat. Zliczono już niemal wszystkie głosy.

Triumfujący Erdogan pojawił się na dachu autobusu w Stambule i podziękował Turkom za utrzymanie go u władzy. „Dzisiejszym zwycięzcą jest tylko Turcja” – powiedział.

14 maja Erdogan wypadł lepiej niż oczekiwano w pierwszej turze wyborów prezydenckich, ale nie przekroczył progu 50 proc. potrzebnego do uniknięcia drugiej tury. Jego sojusz partii zdobył większość parlamentarną.

To spowodowało spadek cen tureckich akcji i obligacji, podczas gdy lira spadła na nowe dno, ponieważ inwestorzy powstrzymywali zakłady, że Turcja wkrótce zakończy niektóre ze swoich niekonwencjonalnych polityk gospodarczych, które obejmują utrzymywanie stóp procentowych znacznie poniżej poziomu inflacji.

Waluta ponownie spadała w poniedziałek i dolar kosztował 19,97 lir w poniedziałek o 4 rano czasu londyńskiego, po osiągnięciu poziomu 20 lir na początku sesji. – Mamy dość pesymistyczne spojrzenie na lirę turecką w wyniku zachowania urzędu przez Erdogana po wyborach – powiedział Brendan McKenna, ekonomista ds. rynków wschodzących i strateg FX w Wells Fargo.

McKenna prognozuje, że do końca drugiego kwartału lira osiągnie nowy rekordowo niski poziom 23 za dolara, a w przyszłym roku 25. W ciągu ostatnich pięciu lat straciła około 77 proc. swojej wartości w stosunku do dolara. Oczekuje, że nieortodoksyjne ramy polityki monetarnej i gospodarczej Turcji utrzymają się w przyszłości. Według Morgan Stanley do końca roku lira może spaść o kolejne 28-30 proc.

Polityka pieniężna Turcji kładzie nacisk na dążenie do wzrostu i konkurencji eksportowej, a nie na ujarzmianie inflacji, a Erdogan popiera niekonwencjonalny pogląd, że podnoszenie stóp procentowych zwiększa inflację. – Obecna konfiguracja jest po prostu nie do utrzymania – powiedział Timothy Ash, starszy strateg ds. suwerennych rynków wschodzących w BlueBay Asset Management. – Przy ograniczonych rezerwach walutowych i bardzo ujemnych realnych stopach procentowych presja na lirę jest duża – kontynuował.

69-letni Erdogan, który zamienił swoje biuro w centrum władzy w Turcji, już wcześniej wykazywał polityczną odporność na niedomagania gospdoarki. Jednak ankieterzy i rynki finansowe przewidywali ostrzejsze wybory z powodu kryzysu związanego z kosztami życia i po dwóch niszczycielskich trzęsieniach ziemi, które nawiedziły tego samego dnia w lutym. Erdogan odpowiedział, uruchamiając państwową machinę medialną, by podzielić opozycję i zmobilizować swoich konserwatywnych wyborców.

Najbardziej palącym pytaniem dla inwestorów jest teraz to, czy dotrzyma obietnicy i utrzyma strategię gospodarczą, która spowodowała exodus zagranicznych pieniędzy. Erdogan powiedział w niedzielę wieczorem w Ankarze, że utworzy nowy zespół o „międzynarodowej wiarygodności”, aby zarządzać finansami kraju.

– Może mianować jednego lub dwóch wyższych urzędników, którzy są do przyjęcia dla rynków, ale jasne jest, kto będzie nadal rządził – powiedział Anthony Skinner, konsultant ds. ryzyka politycznego. – Erdogan może być zachęcany do kontynuowania niekonwencjonalnej i fragmentarycznej polityki gospodarczej, wiedząc, że lekceważenie tego, co można by określić jako konwencjonalny podręcznik ekonomiczny, nie kosztowało go prezydentury.

Dla światowych przywódców stawką jest to, w jaki sposób Turcja utrzymuje delikatną równowagę między innymi członkami NATO a Rosją, podczas gdy prezydent Władimir Putin kontynuuje wojnę w Ukrainie.

– To pyrrusowe zwycięstwo Erdogana – powiedział Nihat Ali Ozcan, strateg z Fundacji Badań Polityki Gospodarczej w Ankarze. – Mógł przedłużyć swoje rekordowe rządy, ale jego nowa kadencja będzie pełna wyzwań od gospodarki po politykę zagraniczną.

Ekonomiści twierdzą, że zaostrzenie polityki pieniężnej jest nieuniknione. Podczas gdy banki centralne na całym świecie podniosły stopy procentowe, próbując stłumić inflację, tureccy decydenci posłuchali wezwań Erdogana i utrzymywali ultra niskie koszty pożyczek. Obniżyli stopę referencyjną o 550 punktów bazowych od zeszłego roku w obliczu inflacji, która wzrosła do ponad 85 proc.. Od tego czasu jest spowolniona, ale nadal wynosi ponad 40 proc.

– Wsparty przez wynik wyborów, Erdogan raczej nie przyjmie czysto ekonomicznego, ortodoksyjnego podejścia – powiedział Wolfango Piccoli, współprezes Teneo Intelligence w Londynie. Dodał jednak, że przed wyborami lokalnymi w marcu 2024 r. mogą nadejść pewne korekty.

Zamiast tego Turcja ograniczyła zakupy walut obcych przez banki, podczas gdy bank centralny interweniował na rynku, próbując utrzymać lirę na stabilnym poziomie. Oprocentowanie depozytów jest obecnie znacznie wyższe niż stopa referencyjna wynosząca 8,5 proc.. Zdaniem ekonomistów to nie do utrzymania.

Ercan Erguzel z Barclays Plc powiedział, że stopy procentowe będą musiały wzrosnąć niezależnie od zwycięstwa Erdogana, choć bardziej stopniowo niż w przypadku zwycięstwa Kilicdaroglu. Erguzel przewidywał, że do końca tego roku wskaźnik inflacji osiągnie 36 proc.

Koszt ubezpieczenia na wypadek niewypłacalności państwa będzie nadal rósł, powiedział Cagri Kutman, specjalista ds. rynków tureckich w londyńskiej firmie KNG Securities. – Erdogan będzie uważał, aby administracja nowej gospodarki miała poważną wiarygodność – powiedział Kutman. Nie zamierza jednak „zrezygnować z polityki niskich stóp procentowych” – powiedział.

Pięcioletnie swapy ryzyka kredytowego w Turcji wzrosły najbardziej na świecie od czasu głosowania w pierwszej turze, do prawie 665 punktów bazowych.