Pandemia nie zatrzymuje funduszy private equity

Inwestycje › Mimo gospodarczych zawirowań wyceny aktywów nadal utrzymują się na wysokim poziomie. Nie jest łatwo upolować ciekawą spółkę. Jakie plany mają wiodący gracze na rynku PE?

Fundusze PE pozostają istotnym graczem na rynku fuzji i przejęć. Pandemia tylko przez kilka pierwszych miesięcy zahamowała ich aktywność.

– Od III kwartału widzieliśmy już wyraźne ożywienie, a ostatnie miesiące 2020 r. były rekordowe pod względem liczby zawartych transakcji w Polsce. Jak wynika z danych zgromadzonych przez Bain & Company, liczba przejęć dokonanych przez fundusze w Polsce w ubiegłym roku wzrosła o około jedną trzecią do niemal 40. Ponad połowa z nich wydarzyła się w IV kwartale – mówi Paweł Szreder, młodszy partner Bain & Company. Dodaje, że ta wzmożona aktywność prawdopodobnie utrzyma się w tym roku, głównie za sprawą oczekiwań poprawy sytuacji gospodarczej, uruchomienia transakcji zamrożonych w zeszłym roku oraz faktu, że fundusze dysponują coraz większymi środkami. Bain szacuje, że łączna pula środków na inwestycje zgromadzonych przez fundusze na świecie wzrosła w ubiegłym roku do rekordowego poziomu 2,9 bln USD z 2,6 bln USD w 2019 r. Co ciekawe, mimo niepewności związanej z pandemią kolejny rok rosły wyceny przejmowanych spółek.

Co planują poszczególni gracze

Leszek Muzyczyszyn, senior partner w Innova Capital i prezes Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych, podkreśla, że kryzys jest trudnym czasem dla bieżącego biznesu, ale dobrym momentem na inwestycje rozwojowe, i na akwizycje konsolidujące branże. A w takich działaniach fundusze jako partnerzy przedsiębiorców mogą bardzo pomóc.

Co konkretnie planują poszczególni gracze na rynku PE?

– Pracujemy obecnie nad kilkoma transakcjami i chcemy je zakończyć w ciągu najbliższych 2–3 miesięcy (głównie branża konsumencka i usługi finansowe). Co ciekawe, odnotowujemy obecnie znaczny wzrost zainteresowania pozyskaniem od nas dodatkowego finansowania na rozwój firm, a nie tylko na wykup istniejących akcjonariuszy. Mamy wystarczająco środków w funduszu na potencjalne wydatki w tym roku – mówi Jacek Siwicki, prezes Enterprise Investors. Dodaje, że na szczęście firmy już obecne w portfelu jego funduszu nie mają problemów finansowych, a niektóre z nich (np. Unilink, Anwim czy chorwacki Studenac) również aktywnie pracują nad przejmowaniem konkurentów.

– Prowadzimy obecnie zaawansowane negocjacje na temat sprzedaży Wento, naszej firmy zajmującej się energetyką odnawialną, i będzie to prawdopodobnie nasza jedyna transakcja wyjścia z inwestycji w bieżącym roku. Nie mamy kandydatów do IPO w 2021 r., natomiast kończymy przejęcie PragmaGO i wycofanie jej z obrotu publicznego – mówi Siwicki. Zwraca uwagę na wyceny na rynku publicznym, zwłaszcza w transakcjach w szeroko pojętym sektorze e-commerce (Allegro, InPost czy e-obuwie), sięgające 20- czy nawet 30-krotności prognozowanej EBITDA. – Takie wyceny przekraczają niestety zdolność pojmowania takiego weterana rynku inwestycyjnego, jak niżej podpisany – podsumowuje Siwicki.

Aktywnie na rynku fuzji i przejęć od lat działa też Innova.

– Po bardzo intensywnej końcówce roku skupiamy się na zwiększaniu wartości portfela. Planujemy też co najmniej dwie nowe akwizycje w ramach funduszu Innova/6, na które zabezpieczyliśmy środki. Priorytetem na drugą połowę tego roku oraz na kolejny rok będzie fundraising związany z nowym funduszem: Innova/7 – informuje Krzysztof Kulig, senior partner w Innova Capital. Dodaje, że dla Innovy 2020 r. był bardzo udany, a poziom mnożników przy sprzedaży spółek z portfela funduszu przewyższał wyniki obserwowane w okresie ostatnich kilku lat.

– Liczymy na to, że wraz z kontynuacją programu szczepień sytuacja na polskim rynku będzie się stabilizować. Optymizmem napawają dane makroekonomiczne, ponieważ na tle „starej Europy" Polska wciąż jawi się jako wyjątkowo perspektywiczny rynek – mówi. Czas pokaże, gdzie w tym ekosystemie znajdzie się giełda i czy fundusze PE będą przejmować spółki giełdowe, czy raczej wychodzić z inwestycji poprzez IPO. W ostatnich miesiącach na rynku pierwotnym widać ożywienie.

– Pomimo głośnych ostatnio medialnie transakcji giełda cały czas pozostaje jedną z kilku dostępnych opcji i w zależności od sytuacji spółki wcale nie najlepszą – uważa Kulig.

Ten rok zapowiada się również pracowicie dla funduszu Avallon.

– Oczekujemy bardzo dużej aktywności projektowej i wydatków na poziomie co najmniej 30–40 mln euro. Z rozmów z kolegami z branży wiem, że nie jesteśmy wyjątkiem – podkreśla Tomasz Stamirowski, partner zarządzający w Avallon MBO. Jego zdaniem same wyceny to bardziej dyskusja o bazie (czyli poziomie wyników za rok 2020) oraz przyszłości niż o wskaźnikach. Jak np. wycenić firmę, która przez kilka lat miała 1–3 mln zł EBITDA, a nagle w 2020 r. wyniosła ona 20 mln zł i właściciele chcą ją sprzedać w oparciu o ten wynik? – Trzeba też pamiętać o tym, że polityka monetarna odsunęła wizję kryzysu, ale wciąż istnieje jego realna groźba – dodaje Stamirowski.

2021 r. zapowiada się też ciekawie dla CEE Equity Partners, który nabył pod koniec grudnia 2020 r. ponad 90 proc. akcji w greckiej spółce Paperpack notowanej na giełdzie w Atenach, a w lutym 2021 r. ogłosił wezwanie do sprzedaży pozostałych walorów. To czwarta inwestycja CEE Equity Partners w ciągu dwóch lat, a na 2021 r. przedstawiciele funduszu zapowiadają jeszcze przyspieszenie.

Rzut oka na rynkowe trendy

W 2020 r. większość przejmowanych firm pochodziła z sektora technologicznego. Widać też rosnące zainteresowanie sektorem ochrony zdrowia. W ten scenariusz wpisywały się m.in. inwestycje Abrisu.

– Podpisaliśmy dwie transakcje z tych obu sektorów, tj. apaczka – platforma logistyczna dla e-commerce i Scanmed – prywatna sieć medyczna. We wszystkich naszych spółkach portfelowych tematy cyfryzacji są dzisiaj traktowane priorytetowe nie tylko jako strategia defensywna, ale głównie jako źródło zwiększenia przewagi konkurencyjnej – mówi Edgar Koleśnik, partner w Abris Capital Partners. Dodaje, że poza sektorem technologicznym oraz ochrony zdrowia fundusz rozmawia też z przedsiębiorcami z branży produktów konsumenckich oraz szeroko rozumianych usług. – Patrzymy również na aktywa, które nie zanotowały astronomicznych przyrostów w 2020 roku, ale sprzyjają im globalne trendy w zakresie zachowań konsumenckich oraz wyróżniały się odpornością i innowacyjnością w pokonaniu wyzwań związanych z pandemią – mówi Koleśnik.

Z wyliczeń Bain wynika, że w ubiegłym roku średnia cena, po jakiej fundusze przejmowały spółki w Europie, osiągnęła najwyższy w historii poziom 12,6 razy zysk EBITDA.

– Dobre spółki nie tanieją automatycznie w kryzysie, tylko raczej przestają być „transakcyjne". Nie obserwujemy znaczących spadków wycen na rynku M&A. Wręcz przeciwnie, spółki o dobrej pozycji rynkowej i mogące się wykazać pewną dozą odporności na kryzys utrzymują stabilny poziom wycen, a wahnięcia wywołane Covid-19 nie są raczej traktowane jako źródło trwałej utraty wartości – podsumowuje prezes Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych.