Zwłaszcza, że zaczynają wracać pytania o gospodarcze perspektywy dla peryferiów, co do których inwestorzy mogli podchodzić ostatnio zbyt optymistycznie. Potencjalne odwrócenie trendu może pojawić się też na rynku jena. Na franku ma ono miejsce już od kilku dni. Nie można jednak wykluczyć, iż większa dynamika ruchu pojawi się dopiero wraz z początkiem nowego miesiąca....
Rentowności obligacji Hiszpanii i Włoch (także na dłuższej krzywej) zaczynają iść w górę, co sprawia, iż znika nam jeden z głównych elementów, którzy wspierał w ostatnich tygodniach zwyżki wspólnej waluty. Inicjatorem tego ruchu nie jest wprawdzie Hiszpania, chociaż na rynku spekuluje się o nowym programie stymulacyjnym premiera Mariano Rajoya, który może ujrzeć światło dzienne w najbliższych tygodniach – ma być to odpowiedź rządu na słabnącą gospodarkę (w tym systematyczny wzrost bezrobocia). Dzisiejszy El-Pais próbuje też rozpętać finansową aferę z udziałem premiera, która może zaszkodzić jego społecznym notowaniom. Rynek obawia się jednak przede wszystkim kwestii budżetowych. Po pierwsze „zbankrutowane" regiony, które mogą prosić o większe dofinansowanie – dzisiejszy Financial Times pisze, iż Katalonia chce większej pomocy od obiecanych 9 mld EUR. Po drugie pakiet stymulacyjny to dodatkowe wydatki rządu. Po trzecie – większe wydatki nie zbilansują się szybko z wyższymi przychodami, gdyż hiszpańska gospodarka nie otrzyma żadnego zewnętrznego bodźca, gdyż cały Euroland (poza Niemcami) będzie tkwił w tym roku w marazmie. Efektem tych obaw, może okazać się konieczność zrewidowania założeń budżetowych na 2013 r., czego inwestorzy tak się obawiali jeszcze na jesieni ub.r., ale w ostatnich tygodniach zupełnie o tym zapomnieli, zaślepieni wizją dużych zysków na rynku długu (przez spadek wysokich rentowności obligacji). Te wcale nie muszą się jednak pojawić. Hiszpańskie ryzyka nie zniknęły, a dodatkowo nie należy zapominać o trudnej sytuacji banków, które będą musiały się zmierzyć z systematycznie rosnącym bagażem złych kredytów hipotecznych.
Głównym czynnikiem ryzyka dla rynków mogą w najbliższych tygodniach stać się jednak Włochy. Afera finansowa związana z sytuacją banku Monte Paschi de Siena zatacza coraz większe kręgi polityczne i może uderzyć w prowadzącą obecnie w sondażach Partię Demokratyczną Luigi Bersaniego. Na całym zamieszaniu zyskać mogą partia komika Beppe Grillo, krytykująca polityczny i bankowy establishment, oraz Partia Wolności Silvio Berlusconiego, która idzie do wyborów w sojuszu z Ligą Północną. Scenariusz politycznego klinczu po wyborach zaplanowanych na 24 lutego, o którym wspominałem w komentarzach w ostatnich tygodniach, zaczyna się niebezpiecznie materializować i rynek nie może tego na dłużej ignorować. Zwłaszcza, że może to zahamować proces reform zapoczątkowanych przez technokratycznego premiera Mario Monti'ego. Afera Monte Paschi może mieć też szerszy paneuropejski wymiar. Ci, którzy są sceptycznie nastawieni do koncepcji super nadzoru bankowego w wydaniu Europejskiego Banku Centralnego otrzymali mocny argument – Mario Draghi będąc jeszcze szefem Banku Włoch wiedział o problemach MPS i nie zareagował na czas. Dużo na ten temat pisze dzisiejszy The Telegraph.
Wraca też temat Grecji i to nie tylko przez strajki, których kolejna fala może w najbliższych tygodniach sparaliżować kraj. Agencja Moody's przyznała, iż zagrożenia związane z bankructwem Greków jeszcze nie zniknęły, a perspektywy dla tamtejszej gospodarki wciąż pozostają słabe. W tym roku spadek PKB może sięgnąć 5 proc. (rząd Samarasa prognozuje 4,5 proc.), a w 2014 r. szanse na odbicie są nikłe. Moody's słusznie zauważa, iż dużym czynnikiem ryzyka pozostaje sytuacja polityczna. W efekcie można postawić nieco ryzykowną tezę, iż Greków i tym samym Europę czeka ponowne trzęsienie ziemi w drugiej połowie roku – najgorszym scenariuszem będzie utrata większości parlamentarnej przez rząd, a także brak perspektyw ożywienia gospodarki, co wymusi poważną dyskusję nad umorzeniem części publicznych pożyczek (tzw. OSI), czego udało się uniknąć w grudniu ub.r.
Wczorajszy komunikat FED nie przyniósł niespodzianek. Wprawdzie znalazła się jedna dysydentka – Esther George z Kansas (co zbytnio nie dziwi biorąc jej wcześniejsze wypowiedzi) – to większość członków FOMC nie widzi obecnie powodów do zmiany dotychczasowej strategii banku centralnego zakładającej ultra-liberalną politykę pieniężną. W zasadzie można powtórzyć to, co pisałem w poniedziałek – ewentualna okazja do większych spekulacji nad perspektywami programu QE może pojawić się w marcu, kiedy to FED zaprezentuje nowe projekcje gospodarcze. Skoro komunikat FED nie przyniósł zaskoczenia, to trudno było o dodatkową reakcję rynku – zwłaszcza, że większość ruchu na dolarze (osłabienie) wykonała się przed wieczornym komunikatem. Inwestorzy zignorowali wczorajsze słabsze dane nt. PKB za IV kwartał, który nieoczekiwanie spadł o 0,1 proc., ale za sprawą drastycznego zmniejszenia wydatków rządowych na obronność (miały one miejsce w III kwartale). Z kolei odczyt ADP był lepszy od oczekiwań na poziomie 165 tys. i wyniósł 192 tys. etatów, co może dobrze wróżyć piątkowym danym Departamentu Pracy USA. Dzisiaj w kalendarzu mamy dwie kwestie – dane nt. cotygodniowego bezrobocia w USA o godz. 14:30 (zobaczymy, czy potwierdzą dotychczasowy dobry trend – chociaż szacunki dają 350 tys.), a także dane nt. dochodów i wydatków konsumenckich w grudniu, oraz istotny przed jutrzejszym odczytem ISM dla przemysłu – indeks Chicago PMI za styczeń (oczek. 50,5 pkt.)
