Jak młodzież interesuje się finansami i giełdą

Młodzi ludzie są przyszłością gospodarki i rynku kapitałowego. Czy interesują się giełdą i inwestowaniem? Czy wiedzą, jak zarządzać swoimi finansami osobistymi? W jakich barwach maluje się przyszłość polskiej i zagranicznych giełd?

Publikacja: 05.12.2022 16:54

Jak młodzież interesuje się finansami i giełdą

Foto: Adobe Stock

Z niedawno opublikowanych wyników badania inwestorów indywidualnych, przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, wynika, że ludzie w wieku od 18 do 25 lat stanowią 9,4 proc. wszystkich inwestorów indywidualnych. Porównując tą liczbę z wynikami badań z ostatnich 10 lat, można zauważyć, że liczba ta rośnie od 2017, gdy kształtowała się na poziomie zaledwie 5,5 proc.. Niemniej jednak, jest wciąż daleka od poziomu z 2012 roku, gdy aż 16,5 proc. wszystkich inwestorów indywidualnych stanowili ludzie w wieku od 18 do 25 lat. 

Z pewnością zwiększaniu się liczby młodych inwestorów sprzyja rosnąca popularność usług maklerskich z poziomu aplikacji oraz zmniejszanie się barier wejścia, na przykład poprzez obniżanie lub całkowite znoszenie prowizji za transakcje czy możliwość zakupu akcji ułamkowych. Takie rozwiązania oferują m.in. eToro czy Robinhood.

Z drugiej strony demokratyzacja dostępu do giełdy może prowadzić do irracjonalnych zachowań stadnych czy powstawania baniek, które w dłuższym okresie mogą obniżyć zaufanie młodzieży do giełdy tym samym odstraszając ją od inwestowania. Dobrym przykładem jest short-squeeze GameStopa, który odbił się szerokim echem w roku 2021. Został on zainicjowany na subreddicie r/wallstreetbets, gdzie dominują młodzi ludzie (szacowany średni wiek to 25 lat). Wpływ głośnego pęknięcia tej bańki na nastroje młodych zbadała organizacja pozarządowa Junior Achievement USA. Jej ankieta przeprowadzona wśród młodzieży w wieku 13-17 lat, czyli ludzi którzy już teraz wchodzą na rynek pracy i mogą zacząć inwestować, pokazała, że aż połowa nastolatków uważa, że giełda nie jest „czymś dobrym” dla zwykłych ludzi. Co więcej, aż 37 proc. respondentów zadeklarowało, że gdyby otrzymali sumę pieniędzy przeznaczoną specjalnie na inwestowanie, to nie zainwestowałoby jej w ogóle.

Warto również zwrócić uwagę na skład portfela młodych ludzi. Główną grupą instrumentów, w które lokują swój kapitał inwestorzy w grupie wiekowej 18-25 lat, są akcje notowane na GPW (71,6 proc. posiada je w swoich portfelach), jednak ten procent jest wyraźnie mniejszy niż u starszych inwestorów, gdzie oscyluje on w okolicach 80 proc. Z kolei akcje zagraniczne, cieszą się niemal identyczną popularnością w najmłodszej grupie wiekowej, jak u inwestorów pomiędzy 26 a 45 rokiem życia. Również ETF-y, w szczególności te zagraniczne, cieszą się większą popularnością wśród młodych inwestorów niż wśród starszych.

Największą różnicę jednak można zauważyć w procencie osób posiadających kryptowaluty w swoim portfelu. Jest to drugi, po akcjach z GPW, najpopularniejszy instrument u inwestorów w wieku studenckim – posiada je aż 34,5 proc. z nich. W USA również kryptowaluty cieszą się powodzeniem wśród jeszcze młodszych osób. W wyżej wspomnianej ankiecie Junior Achievement, to aktywo, podobnie jak w Polsce, było drugim, po akcjach, najpopularniejszym kierunkiem inwestycyjnym.

Niewątpliwe na przyszłe decyzje finansowo-inwestycyjne wpływa edukacja w tym zakresie. W Polsce są pewne sygnały do optymizmu – w organizowanym co cztery lata badaniu wiedzy uczniów PISA, organizowanym pod auspicjami OECD, Polska od 2012 osiąga wyniki powyżej średniej światowej. Niepokojące jest jednak to, że głównym źródłem edukacji finansowej młodych Polaków są ich rodzice; od nauczycieli wiedzę czerpie jedynie 34 proc. Taki stan rzeczy może stawiać w niekorzystnej sytuacji młodzież z rodzin mniej zamożnych lub o niższym poziomie wykształcenia. Według danych BIG Info Monitor, zaległości Polaków w spłacaniu długów w grupie wiekowej 18-24 lata wynoszą łącznie 1 mld PLN. Aż 70 proc. zaciąganych w tej grupie wiekowej kredytów to pożyczki konsumpcyjne. Analizy BIG Info Monitor jako główną przyczynę zaległości wskazują słaby poziom edukacji finansowej.

Zarówno z Polski, jak i z zagranicy płyną sygnały wskazujące na konieczność usprawnienia systemowej edukacji finansowej, która pozwoliłaby na uniknięcie problemów finansowych, baniek giełdowych oraz uśmierzyłaby niepokój młodzieży dotyczący inwestowania na giełdzie.

Inwestycje
Emil Łobodziński, BM PKO BP: Na giełdach nie dzieje się nic złego
Inwestycje
Niemiecki DAX wraca do walki o 18 000 pkt
Inwestycje
Uspokojenie nastrojów sprzyja korekcie spadkowej na rynku ropy naftowej
Inwestycje
Michał Stajniak, XTB: Kakao na ścieżce złota, szuka rekordów
Inwestycje
Łańcuch wartości i jego rola w badaniu istotności
Inwestycje
Ujawnienia w ESRS dotyczące łańcucha wartości