Aktywniejsza zagranica

Od dwóch lat stale maleje udział inwestorów indywidualnych w obrotach na rynku kontraktów terminowych. Wiele wskazuje na to, że tendencja ta utrzyma się także w przyszłości

Druga połowa 2006 roku przyniosła spadek udziału inwestorów indywidualnych w obrotach kontraktami terminowymi do najniższego poziomu w 9-letniej historii tych instrumentów. Wyniósł on 63 proc., podczas gdy jeszcze w pierwszej połowie 2006 roku było to 69 proc. W całym 2006 roku inwestorzy indywidualni mieli 66-proc. udział w rynku, czyli o 9 pkt proc. mniej niż w 2005 roku.

Czy ta tendencja oznacza, że udział "detalu" może spaść poniżej 50 proc.? W perspektywie półtora roku jest to bardzo prawdopodobne.

Zagranica realizuje

coraz większe obroty

Uwagę zwraca przede wszystkim rosnąca aktywność inwestorów zagranicznych. Mierzona udziałem w rynku kontraktów wyniosła w drugim półroczu 11 proc. - o 4 pkt proc. więcej niż w pierwszej połowie 2006 r. Pod względem liczby zawartych kontraktów działalność obcokrajowców zwiększyła się o około 140 tys. instrumentów (z 500 tys. w pierwszym półroczu do 640 tys. w drugim; wolumen liczony podwójnie). Wzrost byłyby jeszcze większy, gdyby nie fakt, że dane przedstawione przez GPW obejmują tylko transakcje sesyjne. Nie są w nich natomiast uwzględnione transakcje pakietowe, które na rynku terminowym stały się możliwe dopiero pod koniec ubiegłego roku.

Tuż przed wygaśnięciem grudniowej serii kontraktów na WIG20 cześć inwestorów skorzystała z możliwości zawarcia pakietówek na kontraktach (było to znacznie łatwiejsze niż "przesiadanie się" na kolejną sesję przez zawieranie dużej ilości małych transakcji w notowaniach ciągłych - tak inwestorzy musieli postępować wcześniej).

O tym, że byli to głównie inwestorzy zagraniczni oraz krajowe instytucje świadczy fakt, iż transakcje te realizowane za pośrednictwem czterech domów maklerskich, które "detalu" nie obsługują (DM BH, DB Securities, Erste Securities, UniCredit CA IB). Grudniowy wolumen pakietówek na rynku kontraktów przekroczył 100 tys. sztuk (40 proc. z tego przypadło na Erste Securities) i miał 0,8-proc. udział w całkowitym wolumenie obrotów w 2006 r.

Produkty strukturyzowane

pomogą kontraktom?

Pakietówki oraz odnotowana przed miesiącem rekordowa liczba otwartych pozycji to dowody na rosnącą aktywność inwestorów zagranicznych na naszym rynku. Co ich tu przyciąga? Część zwykła spekulacja, innych bardziej wyrafinowane strategie uwzględniające jednoczesne wykorzystywanie kontraktów terminowych i opcji.

Prawdopodobnie jednak największa cześć obrotów dokonywana jest w ramach transakcji zabezpieczających przed ryzykiem rynkowym. Potrzebę przeprowadzania takich operacji mają m. in. emitenci produktów strukturyzowanych. Na wielu światowych rynkach inwestorzy mogą już lokować pieniądze w instrumenty przynajmniej częściowo powiązane z polskimi spółkami (np. w produkty strukturyzowane na indeksy CECE, NTX czy indeksy z rodziny MSCI). Niektórzy z emitentów tych instrumentów do ograniczania ryzyka związanego z polską częścią portfela wykorzystują kontrakty na indeks WIG20.

Skoro znawcy tematu twierdzą, że rynek produktów strukturyzowanych będzie się dalej rozwijał (zarówno na świecie, jak i w Polsce), może to oznaczać tylko dalszy wzrost aktywności instytucji (główne zagranicznych) na rynku terminowym GPW.

Krajowe instytucje

też się rozkręcą?

Krajowe instytucje także powinny zwiększać udział w obrotach kontraktami. Na rynku działa już kilka TFI, które postanowiły wyjść poza standardowy krąg instrumentów udziałowych i dłużnych. Zamknięty fundusz zarządzany przez Opera TFI na koniec pierwszego półrocza 2006 r. miał 1,8 tys. kontraktów na WIG20 i prawie 2,2 tys. opcji na ten indeks.Impulsem do większej aktywności instytucji będą zapowiadane na drugie półrocze zmiany w regulacjach pożyczki papierów wartościowych i krótkiej sprzedaży. Wtedy na większą skalę powinny być zawierane transakcje arbitrażowe. Być może odżyje też rynek opcji na akcje.