Zalety i wady koncentracji w światowej przedsiębiorczości
Obserwowana w ostatnim dziesięcioleciu tendencja do scalania działalności w różnych działach gospodarki prowadzi do powstawania coraz liczniejszych oligopoli. Ekonomiści, których poglądy cytuje "The Wall Street Journal", zastanawiają się nad dodatnimi i ujemnymi stronami tych zmian. Wśród zalet wymienia się szybszy postęp techniczny przy zachowaniu licznych przejawów konkurencji. Natomiast główną wadą jest skłonność oligopoli do zawyżania cen oraz podejmowania innych decyzji niekorzystnych dla konsumentów.Koncentracja w światowej przedsiębiorczości prowadzi ostatnio coraz częściej do tworzenia oligopoli. Usiłują one zdominować poszczególne rynki, jak przed laty udało się to w USA trzem potentatom branży samochodowej - koncernom General Motors, Ford i Chrysler. Obecnie ambicje czołowych spółek idą jeszcze dalej. Nie chodzi im bowiem o uzyskanie przewagi w skali krajowej, lecz chcą zdobyć mocną pozycję na rynku światowym. Jako przykłady można wymienić fuzję Daimlera z Chryslerem, planowany zakup amerykańskiej firmy telekomunikacyjnej AirTouch Communications przez brytyjską Vodafone Group czy sojusz gigantów przemysłu oponiarskiego - Goodyear USA z japońskim Sumitomo Rubber Industries.Eksperci wskazują na podstawową zaletę oligopoli, jaką jest szybszy postęp techniczny. Twierdzą też, że - wbrew pozorom - tego rodzaju konsolidacja nie musi osłabiać konkurencji, a przeciwnie, często prowadzi do jej nasilenia, podczas gdy zjawisko takie nie zawsze występuje na silnie rozdrobnionym rynku, a nigdy nie może być o nim mowy w wypadku monopolu.Dodatnie strony oligopoli nie mogą jednak przesłonić wielu wad. Rządy i organizacje broniące interesów konsumentów zarzucają im zawyżanie cen, a próby przywrócenia pod tym względem swobodnej konkurencji nie hamują postępującego procesu koncentracji.Z drugiej strony, konsumentów mogą ucieszyć przykłady podważania pozornie silnej pozycji oligopoli przez małe firmy, które stosują atrakcyjniejszą formę sprzedaży, np. za pomocą Internetu.
A.K.
