Z przewodniczącym KPWiG Jackiem Sochą rozmawia Dariusz Jarosz

Od 1 lipca 1999 r. wejdzie w życie rozporządzenie rady ministrów, zmieniające dotychczasowy system rozliczeń transakcji giełdowych. Inwestorzy mający odpowiednie zabezpieczenie będą mogli kupować papiery na giełdzie bez konieczności posiadania gotówki na rachunku inwestycyjnym, co jest z pewnością krokiem we właściwym kierunku. Z drugiej strony wypłata pieniędzy z rachunku po zamknięciu pozycji będzie możliwa dopiero po trzech dniach od przeprowadzenia transakcji, a to już inwestorzy mocno krytykują.Nie jest prawdą, że nie można otrzymać pieniędzy wcześniej. Można je otrzymać, ale będą to pieniądze pochodzące z innego źródła niż wpłaty od innych inwestorów na poczet kupna papierów. Domy maklerskie mogą wcześniej wypłacać pieniądze w formie pożyczki np. na okres 3 dni do czasu, gdy spłyną pieniądze ze sprzedanych przez inwestora papierów wartościowych. Przechodzimy na system, który daje znacznie większą swobodę i władzę domowi maklerskiemu. To biuro określi, w jaki sposób jego klient, który chce kupić papiery, będzie zabezpieczał swoją pozycję i jakie będzie miał limity. Do tej pory, by przeprowadzić transakcję kupna, klient musiał posiadać gotówkę lub korzystał z odroczonej płatności. Teraz może dysponować zabezpieczeniem, np. akredytywą, gwarancją bankową, może uzyskać od biura maklerskiego limit, do którego możliwy jest zakup bez pieniędzy oraz nadal może korzystać z odroczonej płatności.

dokończenie na str. 29

Czy to oznacza, że odroczona płatność nie zostanie zlikwidowana?Nie.Co się stanie, jeśli klient nie zapłaci po 3 dniach za zakupione papiery?Wówczas klient porozumie się z domem maklerskim, co w tym wypadku zrobić. Nie ma obligatoryjnie narzuconej zasady, że biuro musi natychmiast sprzedać te papiery, gdyż może okazać się, że jest to niekorzystne.Do tej pory pieniądze ze sprzedaży papierów można było podjąć z rachunku inwestycyjnego niemal natychmiast. Teraz trzeba czekać 3 dni. Będzie to jednak spore utrudnienie dla inwestorów.Obecny system będzie bezpieczniejszy, gdyż nie będą wypłacane "cudze" pieniądze, ale pieniądze pochodzące z transakcji, jaką przeprowadził inwestor, już po jej rozliczeniu. Nie znam takiej instytucji finansowej, gdzie sprzedaż towaru łączy się z natychmiastową wypłatą. W nowym systemie, gdzie wprowadzono nowe zasady opłacania nabywanych papierów wartościowych, znika możliwość wypłaty pieniędzy w dniu sesji. Można to będzie zrobić po 3 dniach. Co to oznacza? Inwestor, który chce zagospodarować w inny sposób te środki, musi to uwzględnić w swych planach inwestycyjnych lub zawrzeć umowę pożyczki z domem maklerskim. Uważam, że atuty w postaci większego bezpieczeństwa systemu, zwiększenia możliwości działania klienta przy opłacaniu, zawieraniu i rozliczaniu transakcji zdecydowanie przeważają nad minusem związanym z późniejszą wypłatą gotówki.Czy inwestor nie posiadający gotówki na koncie, a posiadający odpowiednie zabezpieczenie będzie mógł kupić i sprzedać papiery w trakcie tej samej sesji?Jeszcze raz powtórzę. 3-dniowy termin oczekiwania jest związany z sytuacją wypłacenia gotówki z domu maklerskiego. Jeśli ktoś sprzedał papiery i ponownie chce je kupić, to może to zrobić natychmiast. Czyli jeżeli inwestor mający prawo do określonego limitu nabywania papierów bez konieczności ich opłacenia z góry i gwarantujący ich opłacenie w D + 3, korzystnie kupi i sprzeda papiery na tej samej sesji, to w D + 3 nie będzie musiał przynosić żadnych pieniędzy. Jeśli jednak ktoś kupił w D a sprzedał w D + 1, to tutaj już trzeba dostarczyć gotówkę, gdyż transakcja sprzedaży zostanie rozliczona w D + 4, czyli dzień później niż transakcja kupna (D + 3).Czy dzięki nowym zasadom rozliczeń zostanie ograniczona możliwość manipulowani kursami?Mówiąc wprost, mechanizmu zastosowanego w przypadku ŁDA (sztuczne wykreowanie popytu, sprzedaż papierów i wypłata pieniędzy przed dniem rozliczenia transakcji) w nowym systemie nie będ Obecnie jeżeli ktoś w D + 3 nie opłaci papierów, to nie przejdą na niego prawa własności.Jak do nowego systemu są przygotowane domy maklerskie?W ubiegłym tygodniu miałem spotkanie z przedstawicielami domów maklerskich. Zostałem poinformowany, że nowe oprogramowanie komputerowe jest testowane i wszystkie biura 1 lipca będą gotowe do rozliczania transakcji. Wprowadzono także zmiany do regulaminów domów maklerskich. To domy maklerskie będą weryfikowały pozycję finansową i wiarygodność swoich klientów, dając im prawo do stosowania takich, a nie innych zabezpieczeń oraz przyznając wysokość limitu, który będzie możliwy do wykorzystania przy kupnie papierów wartościowych bez gotówki.Dziękuję za rozmowę.

.