Słabe półrocze przedsiębiorstw

Pogarszająca się sytuacja finansowa przedsiębiorstw, malejący eksport oraz wyraźnie wyższa niż przed rokiem stopa bezrobocia to najgorsze tendencje gospodarcze po 6-7 pierwszych miesiącach 1999 r.Dramatycznie słabszy od ubiegłorocznego był wynik finansowy netto osiągnięty przez krajowe firmy w drugim kwartale (1,2 mld zł, wobec 5,3 mld zł). W całym pierwszym półroczu br. tylko 56,8% przedsiębiorstw wykazywało zysk netto (rok wcześniej - 61,6%). W minionym kwartale przedsiębiorstwa pogorszyły wszystkie podstawowe wskaźniki. Rentowność obrotu netto liczona dla firm z sektora publicznego spadła poniżej zera (minus 1,1%).W urzędach pracy w końcu lipca br. było zarejestrowanych 2 mln 116 tysięcy bezrobotnych, z czego 77,1% nie miało prawa do zasiłku. Stopa bezrobocia wyniosła 11,8%, podczas gdy przed rokiem - 9,6%.Nieco lepszy niż przed rokiem był w pierwszym półroczu br. bilans rejestrowanego handlu zagranicznego. Sześciomiesięczny deficyt jest o 0,3 mld USD mniejszy niż po czerwcu 1998 r. Za granicę sprzedaliśmy towary za 12 918 mln USD, co oznacza, że eksport zmalał o 8,1%.

czytaj str. 5

Rośnie bezrobocie, maleje rentowność

Pół roku kłopotów

W lipcu stopa bezrobocia wzrosła z 11,6% do 11,8%. W drugim kwartale br. wyniki finansowe przedsiębiorstw były dużo gorsze niż rok wcześniej. Po czerwcu deficyt handlowy wyniósł 8,36 mld USD i był o około 0,3 mld USDmniejszy niż w pierwszym półroczu 1998 r.

W urzędach pracy w końcu lipca br. zarejestrowanych było 2116 tysięcy bezrobotnych, z czego 77,1% nie miało prawa do zasiłku. Na rynku pracy duże są dysproporcje regionalne - w województwie warmińsko-mazurskim stopa bezrobocia osiągnęła 21,2%, a w lubuskim - 15,8%, natomiast w śląskim, mazowieckim i małopolskim wahała się w granicach 8,7-9,0%.W tym roku nieco wolniej niż w ubiegłym rosną płace. Siła nabywcza przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w pierwszych 7 miesiącach br. zwiększyła się o 3,2% w porównaniu z tym samym okresem w 1998 r. (rok wcześniej wzrosła o 3,5%). Lipcowa przeciętna płaca brutto (łącznie z obligatoryjną składką na ubezpieczenie społeczne) została przez GUS obliczona na 1852,47 zł.Zła rentownośćRezultaty finansowe przedsiębiorstw w drugim kwartale 1999 r. były wyraźnie gorsze niż rok wcześniej. Z danych dostarczonych przez blisko 26 400 największych przedsiębiorstw wynika, że ich łączny półroczny wynik finansowy brutto wyniósł 7,0 mld zł i był o 4,4 mld zł gorszy niż w pierwszym półroczu 1998 r. Dramatycznie słabszy od ubiegłorocznego był wynik finansowy netto osiągnięty w samym tylko drugim kwartale (1,2 mld zł wobec 5,3 mld zł). W pierwszym półroczu br. tylko 56,8% przedsiębiorstw wykazywało zysk netto (rok wcześniej - 61,6%).W minionym kwartale krajowe firmy pogorszyły wszystkie podstawowe wskaźniki. Wskaźnik poziomu kosztów wyniósł 98,4% (w drugim kwartale 1998 r. - 97,2%). Wskaźnik płynności pierwszego stopnia spadł z 17,5% do 16,6%. Rentowność obrotu brutto zmalała z 2,9% do 1,6%, a netto - z 1,4% do 0,3%. Ten ostatni wskaźnik osobno liczony dla firm z sektora publicznego spadł poniżej zera (minus 1,1%).Handel w normieNieco lepsze niż przed rokiem były w pierwszym półroczu 1999 r. wyniki rejestrowanego handlu zagranicznego. Sześciomiesięczny deficyt jest o 0,3 mld USD mniejszy niż po czerwcu 1998 r. Takie jest następstwo spadku eksportu o 8,1%, a importu o 6,6%. Potwierdzają się więc wcześniejsze wnioski NBP, że za niebezpiecznie powiększający się deficyt obrotów bieżących bilansu płatniczego odpowiada spadek wpływów z handlu turystycznego.Na pozycji zdecydowanie najważniejszego partnera handlowego Polski umocniły się Niemcy z około 30-procentowym udziałem w całości naszych obrotów. Po gwałtownym zmniejszeniu się wymiany z Rosją drugą potęgą stały się Włochy (9-procentowy udział), z którymi jednak mamy wyjątkowo niekorzystny bilans (prawie 1,2 mld USD deficytu). W porównaniu z pierwszym półroczem 1998 r. polski eksport do Rosji zmn6,0%.

JACEK BRZESKI