Dekalog emerytalny

Ponieważ nie mamy jeszcze regulacji dotyczących wypłaty świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE, to polski system emerytalny przypomina dom, w którym wciąż brakuje dachu

Aktualizacja: 27.02.2017 13:23 Publikacja: 28.05.2008 08:42

Prawdziwi specjaliści i autorytety Polski zbyt często nie odwiedzają. Warto więc, kiedy już do wizyty dochodzi, wsłuchać się dokładnie w to, co znana osoba ma do powiedzenia. W przypadku rynku emerytalnego taka okazja zdarzyła się w tym miesiącu - gościem specjalnym konferencji naukowej "Co z emeryturą? Rozwiązania dla polskiego systemu emerytalnego" był dr Jose Pinera.

Jose Pinera to światowej sławy specjalista w zakresie systemów emerytalnych, twórca reformy emerytalnej w Chile, prezes International Center for Pension Reform. W latach 1978-1980 był ministrem pracy i polityki społecznej, odpowiedzialnym za stworzenie ustawy o polityce społecznej, na mocy której w Chile powstał system emerytalny oparty na kontach osobistych. Chilijski system był (i do dziś jest) wzorem dla wielu państw reformujących systemy emerytalne, w tym i dla Polski, a Jose Pinera od wielu lat podróżuje po całym świecie, promując ideę osobistych kont emerytalnych. Za swoją działalność otrzymał wiele odznaczeń i tytułów, na czele z "Champion of Liberty" - nagrodą Goldwater Instytut, którą wcześniej otrzymały m.in. takie osobistości, jak Margaret Thatcher, Ronald Reagan czy Milton Freedman.

Przy całej swojej wiedzy i autorytecie Jose Pinera jest także bardzo sympatycznym i kontaktowym człowiekiem. Podczas konferencji dało się zaobserwować, że posiada ważną i unikalną w dzisiejszych czasach cechę - potrafi mówić o trudnych i złożonych sprawach w sposób krótki oraz jasny i zrozumiały. Dr Pinera swoje rady przekazał w ciągu ostatnich kilkunastu minut godzinnego wystąpienia. Dotyczyły doświadczeń chilijskich i zasad kierujących rynkami emerytalnymi. Rady zostały zawarte w dziesięciu punktach, co daje swoisty dekalog emerytalny. Każdy z obszarów mógłby oczywiście zostać znacznie rozwinięty, co podczas konferencji miało miejsce. Ponieważ jednak Jose Pinera twierdzi, że na ważnych sprawach człowiek jest w stanie skoncentrować się tylko kilka minut, to jego rady przedstawiam w sposób syntetyczny i w kolejności prezentowanej w oryginale:

1. Zwiększyć składkę na OFE. Obecna składka w wysokości 7,3 proc. wynagrodzenia brutto jest za mała. Powinna być stopniowo zwiększana kosztem I filaru (gdzie obecnie jest 12,22 proc.) do przynajmniej 10 proc.;

2. Poprawić efektywność rynku. Sytuacja, w której OFE muszą inwestować większość aktywów w państwowe papiery wartościowe, a tylko 40 proc. w akcje, jest niezrozumiała i nieopłacalna;

3. Zwiększyć inwestycje zagraniczne OFE. Po 10 latach funkcjonowania rynku 5-proc. limit jest za mały. Powinien wynosić co najmniej 30 proc., ale może nawet 50 proc. Za dużo jest demagogii i obaw przed zmianami. A zmiany służą przecież ochronie i efektywności inwestycji;

4. Jak najszybciej stworzyć zasady dotyczące wypłaty emerytur kapitałowych. Polska, która po prawie 10 latach od wprowadzenia reformy emerytalnej, nie ma jeszcze regulacji dotyczących wypłaty świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE, przypomina dom, w którym wciąż brak dachu. Członkowie OFE powinni wiedzieć, co stanie się z ich pieniędzmi;

5. Zrównać wiek emerytalny kobiet i mężczyzn. Nie ma żadnego racjonalnego powodu, dla którego ten wiek jest różny;

6. Zlikwidować przywileje. System emerytalny powinien być jak najbardziej powszechny i obejmować niemal wszystkich. Wszelkie wyjątki oraz przywileje muszą być wprowadzane bardzo ostrożnie. Trzeba pamiętać o długofalowych konsekwencjach takich działań;

7. Zmienić zasady dotyczące rent. System rentowy jest drogi i nieefektywny, a zasady przyznawania rent niejasne i powodujące wiele patologii;

8. Reformować system zdrowotny. Powinien istnieć pakiet podstawowych świadczeń, który należy wykupić, a wszystko inne powinno być możliwością;9. Finansować rozwój infrastruktury kraju. OFE i przyszłe zakłady emerytalne jako inwestorzy długoterminowi mogą kupować papiery wartościowe emitowane przez firmy i konsorcja i w ten sposób finansować ważne inwestycje;

10. Informować i edukować. Kluczem do sukcesu reform jest świadomość społeczna. Należy komunikować obywatelom wszystkie istotne sprawy. Jeśli człowiek rozumie istotę zmian, nie będzie się ich bał.

W podsumowaniu prezentowanych rad Jose Pinera zwrócił się do wszystkich uczestników, mówiąc "Nie możemy być tylko specjalistami. Musimy swoją wiedzę komunikować ludziom". Nic dodać, nic ująć.

[email protected]

Gospodarka
Piotr Bielski, Santander BM: Mocny złoty przybliża nas do obniżek stóp
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka
Donald Tusk o umowie z Mercosurem: Sprzeciwiamy się. UE reaguje
Gospodarka
Embarga i sankcje w osiąganiu celów politycznych
Gospodarka
Polska-Austria: Biało-Czerwoni grają o pierwsze punkty na Euro 2024
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku
Gospodarka
Duże obroty na GPW podczas gwałtownych spadków dowodzą dojrzałości rynku
Gospodarka
Sztuczna inteligencja nie ma dziś potencjału rewolucyjnego