Rynek kapitałowy filarem gospodarki

W poniedziałek brokerzy zaprezentują zestaw kroków, które trzeba podjąć, żeby w pełni wykorzystać potencjał ich branży do pobudzenia innowacyjności i naszej gospodarki.

W poniedziałek Izba Domów Maklerskich będzie świętować 20. urodziny. Nastroje brokerów są jednak dalekie od szampańskich. Giełda znalazła się na rozstaju dróg. W latach 90. napędzały ją prywatyzacje. W ubiegłej dekadzie obecność OFE umożliwiła GPW zajęcie wysokiej pozycji w regionie. Teraz giełda ma szansę wpisać się w tworzenie gospodarki opartej na innowacjach. Jeżeli jednak zabraknie dla niej miejsca w „Planie na rzecz odpowiedzialnego rozwoju", grozi jej całkowita marginalizacja.

Imienna odpowiedzialność za rozwój rynku

IDM apeluje do Ministerstwa Rozwoju o wyraźnie wpisanie rynku kapitałowego w plan wicepremiera Mateusza Morawieckiego. Na razie bowiem znalazł się tam pośrednio.

Można się jedynie domyślać, że budowa długoterminowych oszczędności, będących jednym z filarów „Planu...", zostanie oparta na rynku kapitałowym. Podobnie jak można mieć nadzieję, że ministrowie Morawiecki i Gowin mają świadomość, że powodzenie ogłoszonego przez ich resorty programu Start in Poland (dofinansowania innowacyjnych start-upów łączną kwotą 6 mld zł) jest uwarunkowane istnieniem płynnego rynku akcji jako jednej z opcji wyjścia z inwestycji dla funduszy typu venture capital.

Stąd symboliczny apel Waldemara Markiewicza, prezesa IDM – pod hasłem: „Minister rozwoju ministrem rynku kapitałowego" – o to, aby na szczeblu rządowym ktoś objął przywództwo nad rynkiem kapitałowym i wziął za niego imienną odpowiedzialność.

Giełda to nie kasyno

Co jeszcze postulują maklerzy? – Kluczową sprawą jest budowanie przekonania zarówno wśród decydentów, jak i społeczeństwa, że rynek kapitałowy może odgrywać pozytywną rolę dla pozyskujących kapitał i dla oszczędzających, zwłaszcza długoterminowo – zwraca uwagę, Radosław Olszewski, prezes DM BOŚ. – Aby zachęcić większą grupę Polaków do długoterminowego oszczędzania, wskazane są dodatkowe bodźce zachęcające – prawne i podatkowe (więcej w rozmowie z Waldemarem Markiewiczem obok – red.). Rynek instytucji finansowych, w tym domów maklerskich, z pewnością jest gotowy dostarczyć odpowiednie produkty i działalnością edukacyjną przekonać do nich klientów – zapewnia Olszewski

Plan minimum – nie szkodzić

Wątek wzięcia odpowiedzialności za rynek kapitałowy rozwija Zbigniew Obara, menedżer zespołu analiz i doradztwa Biura Maklerskiego Alior Banku, podkreślając, że optymalna alokacja kapitału w gospodarce wymaga swobody. – Niezwykle ważnym elementem – to rola państwa, ale nie tylko jednego ministerstwa, lecz wielu – jest zapewnienie równych warunków gry dla wszystkich uczestników życia gospodarczego. Państwo absolutnie nie powinno wchodzić w obszary gospodarcze, które nie są „strategiczne", i skupić się na tworzeniu solidnych i trwałych ram wolnego rynku i jego mechanizmów, pilnując jedynie przed nadmierną koncentracją graczy rynkowych i uczciwej konkurencji – podkreśla Obara. Jego głos to prośba o nieprzeregulowanie rynku i niestłumienie innowacyjności w zalążku. – Trzeba unikać inflacji prawa oraz ciągłego manipulowania stawkami podatkowymi, bo to wszystko rodzi nietrwałość i utrudnia kalkulacje finansowe projektów inwestycyjnych, które później poprzez giełdę mogliby finansować inwestorzy indywidualni. Tylko wolny rynek jest w stanie generować dodatnie zwroty dla akcjonariuszy, bo umożliwia optymalną alokację kapitału – ocenia Obara.

[email protected]

Pytania do Waldemara Markiewicza, prezesa Izby Domów Maklerskich

Rynek kapitałowy został wpisany w „Plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju" Mateusza Morawieckiego, przez budowę długoterminowych oszczędności będących jednym z filarów tego programu. Czy to wystarczy, żeby tchnąć nowe życie w giełdę?

Strategia rozwoju rynku kapitałowego w Polsce wymaga szerszego zakresu działań, w tym między innymi: poprawy wizerunku rynku kapitałowego, zwiększenia ochrony inwestorów i ich zaufania do rynku, preferencji podatkowych, które aktywizowałyby oszczędności krajowe i stymulowałaby ich konwersję w kapitał dostępny dla przedsiębiorstw, adekwatnych, elastycznych regulacji, przyjaznych procedur administracyjnych, podniesienia poziomu edukacji społeczeństwa, efektywnych kosztów dostępu do infrastruktury transakcyjnej i tak dalej. Zwiększenie udziału rynku kapitałowego w finansowaniu polskich przedsiębiorstw powinno samo w sobie być jednym z filarów planu Morawieckiego, który zakłada wzrost gospodarczy w oparciu o inwestycje w innowacje przy zwiększonym udziale kapitału krajowego. To rynki kapitałowe, a nie banki, finansują inwestycje innowacyjnych przedsiębiorstw. Sama Komisja Europejska stwierdziła, że jedną z przyczyn pogłębiania luki pomiędzy produktywnością gospodarki Starego Kontynentu a USA jest struktura finansowania przedsiębiorstw. Za oceanem rynek kapitałowy finansuje przedsiębiorstwa w 70 proc. w Europie – 30 proc., a w Polsce – najwyżej w kilkunastu procentach. Jeżeli więc naszym celem jest oparcie wzrostu gospodarczego na innowacjach i nadrobienie dystansu do krajów wysoko rozwiniętych, to potrzebujemy silnego rynku kapitałowego i musimy postawić na jego rozwój.

W jaki sposób zmienić strukturę finansowania tak, żeby pobudzić innowacyjność?

W zakresie zachęcenia do inwestowania, czyli budowy podaży kapitału krajowego, trzeba przede wszystkim znieść podatek od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki. To podstawowy sposób, żeby przyciągnąć kapitał na rynek tu i teraz, szybko zmienić strukturę oszczędności Polaków (blisko połowa na depozytach w bankach), nie czekając, aż zgromadzimy oszczędności długoterminowe, bo to będzie trwało latami. Trzeba też lepiej wykorzystać kapitał zgromadzony w filarze II poprzez usunięcie barier w inwestowaniu, np. w spółki notowane na New Connect czy w kontrakty terminowe dla zabezpieczenia ryzyka. Ale fundamentalne znaczenie dla odniesienia sukcesu ma wsparcie i przywództwo na szczeblu rządowym i dlatego uważamy, że strategia rozwoju rynku kapitałowego powinna być integralną częścią planu Morawieckiego. Ponadto postulujemy ustalenie osoby odpowiedzialnej za zmianę struktury finansowania polskiej gospodarki. Dlatego jednym z głównych haseł mojej prezentacji z okazji 20-lecia Izby Domów Maklerskich będzie „Minister rozwoju ministrem rynku kapitałowego".

Jak maklerzy oceniają program Start in Poland, w ramach którego 6 mld zł (3 mld ze środków publicznych i 3 mld zł od funduszy typu venture) zostanie zainwestowanych w firmy na wczesnym etapie rozwoju?

Wygląda zachęcająco. To jest jeden z segmentów rynku kapitałowego. Oba segmenty rynku – regulowany i nieuregulowany – uzupełniają się, a duża i płynna giełda jest warunkiem koniecznym, żeby innowatorzy, w których fundusze venture zainwestują teraz, za kilka lat mogli skorzystać ze strategii wyjścia z inwestycji na giełdzie. JAM