Europejski nadzór w trosce o banki

Stress-testy zostaną przełożone, banki mają skupić się na podstawowej działalności i utrzymaniu ciągłości operacyjnej. Regulatorzy powinni w pełni wykorzystać elastyczność, jaka cechuje obowiązujące przepisy.

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) wydał oświadczenie w sprawie działań na rzecz ograniczenia wpływu koronawirusa COVID-19 na sektor bankowy w Unii Europejskiej. Banki są jedną z mocniej dotkniętych przeceną branż, indeks WIG-banki od początku roku stracił 36 proc., podobnie jak Stoxx Europe Banks 600 (39 proc.) zrzeszający 45 największych banków z Europy.

Ograniczyć obciążenie operacyjne

„W związku z wybuchem epidemii COVID-19 oraz rozprzestrzenianiem się go na całym świecie od lutego br. pojawiły się liczne bezpośrednie wyzwania dla społeczeństwa oraz ryzyko w zakresie prognoz gospodarczych. Choć na ten moment nie jest jeszcze możliwa ocena ilościowa skali wstrząsu ekonomicznego w długim okresie, to jednak prawdopodobnie dojdzie do ograniczenia działalności gospodarczej" – ocenia EUNB.

Dodaje, że od czasu kryzysu finansowego europejskie banki wzmocniły swą pozycję kapitałową, zbudowały solidny bufor płynnościowy i polepszyły jakość aktywów ujętych w bilansach. Europejskie banki zastosowały środki na rzecz utrzymania ciągłości działań oraz dostatecznego poziomu obsługi klientów, ale zmagają się z wyzwaniami operacyjnymi, w związku z czym konieczne jest skupienie się na ich działalności podstawowej i funkcjach krytycznych. Organy nadzoru współpracują z bankami, gdyż banki nadal zapewniają wsparcie gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom, zwłaszcza z sektora MŚP, i dbają o to, by podstawowe potrzeby ich klientów były zaspokajane.

EUNB dodaje, że wraz z właściwymi organami krajowymi oraz Europejskim Bankiem Centralnym, koordynuje wspólne wysiłki na rzecz zmniejszenia tego nagłego obciążenia operacyjnego banków w tym trudnym momencie. EUNB zaleca właściwym organom krajowym, aby w stosownych przypadkach w celu wsparcia sektora bankowego wykorzystywały w pełni elastyczność, jaką charakteryzują się ramy prawne.

W ocenie urzędu priorytetowym zadaniem jest teraz wyeliminowanie wszelkich trudności operacyjnych, z jakimi banki mogą się borykać. EUNB podjął decyzję o przełożeniu ogólnoeuropejskich testów warunków skrajnych na rok 2021. Dzięki temu banki będą mogły skupić się na swej działalności podstawowej oraz zapewnieniu jej ciągłości, w tym wsparcia dla klientów. W odniesieniu do roku 2020 EUNB przeprowadzi dodatkowe ogólnoeuropejskie ćwiczenie ujawniające, w celu przekazania uczestnikom rynku aktualnych informacji o ekspozycjach banków oraz jakości ich aktywów.

EUNB zaleca właściwym organom krajowym, by zaplanowały działania nadzorcze, w tym kontrole „na miejscu", w sposób pragmatyczny i elastyczny oraz by ewentualnie przełożyły na inny termin te działania, które nie są uznawane za niezbędne. Właściwe organy krajowe mogą też zapewnić bankom pewną swobodę w zakresie terminów na przekazanie informacji z niektórych obszarów sprawozdawczości nadzorczej, nie wprowadzając jednak przy tym żadnych ryzykownych ograniczeń w zakresie kluczowych informacji, które są potrzebne do ścisłego monitorowania sytuacji finansowej banków oraz do celów nadzoru ostrożnościowego.

Wykorzystanie elastyczności oferowanych przez prawo „Ramy prawne obejmują wiele przepisów, których celem jest zgromadzenie przez banki wystarczającego kapitału i zbudowanie odpowiednich buforów płynnościowych. Bufory te służą do pokrycia strat i zapewnienia ciągłości działalności kredytowej w czasie pogorszenia koniunktury gospodarczej. Ponadto banki powinny stosować ostrożne zasady wypłaty dywidend i zasady dotyczące innych płatności, w tym wynagrodzenia zmiennego" – ocenia UNB.

Właściwe organy krajowe zachęca się do tego, by w stosownych przypadkach w pełni korzystały z elastyczności, jaka cechuje obowiązujące ramy prawne. Przykładem tego może być podjęta przez nadzór bankowy EBC decyzja o umożliwieniu bankom pokrycia wymogów kapitałowych w ramach filaru II za pomocą instrumentów kapitałowych innych niż kapitał podstawowy Tier I (CET1). Innym sposobem na zapewnienie antycykliczności regulacji ostrożnościowej oraz na to, by banki mogły udzielić niezbędnego wsparcia gospodarstwom domowym oraz przedsiębiorstwom, jest wykorzystanie wytycznych dotyczących filaru II.

W warunkach skrajnych banki mogą również wykorzystać wskaźnik pokrycia wypływów netto. Organy nadzoru powinny unikać wszelkich działań mogących doprowadzić do rozdrobnienia rynków finansowania. Kluczowe jest również to, by klasyfikacja ekspozycji w sposób dokładny i terminowy odzwierciedlała każde pogorszenie jakości aktywów. Możliwa jest pewna elastyczność we wdrażaniu wytycznych EUNB dotyczących zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi i restrukturyzowanymi i EUNB wzywa do prowadzenia ścisłego dialogu między organami nadzoru i bankami, także w kwestii przyjętych przez banki strategii w zakresie ekspozycji nieobsługiwanych, indywidualnie dla każdego przypadku. EUNB pozostaje w stałym kontakcie z Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego, by zapewnić pełne skoordynowanie działań z zakresu nadzoru mikroostrożnościowego i makroostrożnościowego – czytamy w oświadczeniu.